1-8. จกฺขุสุตฺตาทิวณฺณนา

[188-195] ราหุลสํยุตฺตสฺส ปฐเม เอโกติ จตูสุ อิริยาปเถสุ เอกวิหารีฯ วูปกฏฺโฐติ วิเวกฏฺโฐ นิสฺสทฺโทฯ อปฺปมตฺโตติ สติยา อวิปฺปวสนฺโตฯ อาตาปีติ วีริยสมฺปนฺโนฯ ปหิตตฺโต วิหเรยฺยนฺติ วิเสสาธิคมตฺถาย เปสิตตฺโต หุตฺวา วิหเรยฺยํฯ อนิจฺจนฺติ หุตฺวา อภาวากาเรน อนิจฺจํฯ อถ วา อุปฺปาทวยวนฺตตาย ตาวกาลิกตาย วิปริณามโกฏิยา นิจฺจปฏิกฺเขปโตติ อิเมหิปิ การเณหิ อนิจฺจํฯ ทุกฺขนฺติ จตูหิ การเณหิ ทุกฺขํ ทุกฺขมนฏฺเฐน ทุกฺขวตฺถุกฏฺเฐน สตตสมฺปีฬนฏฺเฐน สุขปฏิกฺเขเปนาติฯ กลฺลนฺติ ยุตฺตํฯ เอตํ มมาติ ตณฺหาคาโหฯ เอโสหมสฺมีติ มานคาโหฯ เอโส เม อตฺตาติ ทิฏฺฐิคาโหฯ ตณฺหาคาโห เจตฺถ อฏฺฐสตตณฺหาวิจริตวเสน, มานคาโห นววิธมานวเสน, ทิฏฺฐิคาโห ทฺวาสฏฺฐิทิฏฺฐิวเสน เวทิตพฺโพฯ นิพฺพินฺทํ วิรชฺชตีติ เอตฺถ วิราควเสน จตฺตาโร มคฺคา กถิตา, วิราคา วิมุจฺจตีติ เอตฺถ วิมุตฺติวเสน จตฺตาริ สามญฺญผลานิฯ

เอตฺถ จ ปญฺจสุ ทฺวาเรสุ ปสาทาว คหิตา, มโนติ อิมินา เตภูมกํ สมฺมสนจารจิตฺตํฯ ทุติเย ปญฺจสุ ทฺวาเรสุ อารมฺมณเมวฯ ตติเย ปญฺจสุ ทฺวาเรสุ ปสาทวตฺถุกจิตฺตเมว, มโนวิญฺญาเณน เตภูมกํ สมฺมสนจารจิตฺตํ คหิตํฯ เอวํ สพฺพตฺถ นโย เนตพฺโพฯ ฉฏฺเฐ เตภูมกธมฺมาฯ อฏฺฐเม ปน ตณฺหาติ ตสฺมิํ ตสฺมิํ ทฺวาเร ชวนปฺปตฺตาว ลพฺภติฯ ปฐมาทีนิฯ

9. ธาตุสุตฺตวณฺณนา

[196] นวเม วิญฺญาณธาตุวเสน นามํ, เสสาหิ รูปนฺติ นามรูปํ กถิตํฯ นวมํฯ

10. ขนฺธสุตฺตวณฺณนา

[197] ทสเม รูปกฺขนฺโธ กามาวจโร, เสสา จตฺตาโร สพฺพสงฺคาหิกปริจฺเฉเทน จตุภูมกาฯ อิธ ปน เตภูมกาติ คเหตพฺพาฯ ทสมํฯ

ปฐโม วคฺโคฯ

2. ทุติยวคฺโค

1-10. จกฺขุสุตฺตาทิวณฺณนา

[198-199] ทุติเย ทส อุตฺตานตฺถาเนวฯ ปฐมาทีนิฯ

11. อนุสยสุตฺตวณฺณนา

[200] เอกาทสเม อิมสฺมิญฺจ สวิญฺญาณเก กาเยติ อตฺตโน สวิญฺญาณกกายํ ทสฺเสติ, พหิทฺธา จาติ ปรสฺส สวิญฺญาณกํ วา อวิญฺญาณกํ วาฯ ปุริเมน วา อตฺตโน จ ปรสฺส จ วิญฺญาณเมว ทสฺเสติ, ปจฺฉิเมน พหิทฺธา อนินฺทฺริยพทฺธรูปํฯ อหงฺการมมงฺการมานานุสยาติ อหํการทิฏฺฐิ จ มมํการตณฺหา จ มานานุสยา จฯ น โหนฺตีติ เอเต กิเลสา กถํ ชานนฺตสฺส เอเตสุ วตฺถูสุ น โหนฺตีติ ปุจฺฉติฯ สมฺมปฺปญฺญาย ปสฺสตีติ สห วิปสฺสนาย มคฺคปญฺญาย สุฏฺฐุ ปสฺสติฯ เอกาทสมํฯ

12. อปคตสุตฺตวณฺณนา

[201] ทฺวาทสเม อหงฺการมมงฺการมานาปคตนฺติ อหํการโต จ มมํการโต จ มานโต จ อปคตํฯ วิธา สมติกฺกนฺตนฺติ มานโกฏฺฐาเส สุฏฺฐุ อติกฺกนฺตํฯ สนฺตํ สุวิมุตฺตนฺติ กิเลสวูปสเมน สนฺตํ, กิเลเสเหว สุฏฺฐุ วิมุตฺตํฯ เสสํ อุตฺตานเมวาติฯ ทฺวาทสมํฯ

ทุติโย วคฺโคฯ