3. กสฺสปโคตฺตสุตฺตวณฺณนา

[223] ตติเย เฉตนฺติ เอกํ มิคลุทฺทกํฯ โอวทตีติ โส กิร มิคลุทฺทโก ปาโตว ภุญฺชิตฺวา ‘‘มิเค วธิสฺสามี’’ติ อรญฺญํ ปวิฏฺโฐ เอกํ โรหิตมิคํ ทิสฺวา ‘‘สตฺติยา นํ ปหริสฺสามี’’ติ อนุพนฺธมาโน เถรสฺส ปฐมสุตฺเต วุตฺตนเยเนว ทิวาวิหารํ นิสินฺนสฺส อวิทูเรน ปกฺกมติฯ อถ นํ เถโร – ‘‘อุปาสก, ปาณาติปาโต นาเมส อปายสํวตฺตนิโก อปฺปายุกสํวตฺตนิโก, สกฺกา อญฺเญนปิ กสิวณิชฺชาทิกมฺเมน ทารภรณํ กาตุํ, มา เอวรูปํ กกฺขฬกมฺมํ กโรหี’’ติ อาหฯ โสปิ ‘‘มหาปํสุกูลิกตฺเถโร กเถตี’’ติ คารเวน ฐตฺวา โสตุํ อารทฺโธฯ อถสฺส โสตุกามตํ ชเนสฺสามีติ เถโร องฺคุฏฺฐกํ ชาลาเปสิฯ โส อกฺขีหิปิ ปสฺสติ, กณฺเณหิปิ สุณาติ, จิตฺตํ ปนสฺส ‘‘อสุกฏฺฐานํ มิโค คโต ภวิสฺสติ, อสุกติตฺถํ โอติณฺโณ, ตตฺถ นํ คนฺตฺวา ฆาเตตฺวา ยาวทิจฺฉกํ มํสํ ขาทิตฺวา เสสํ กาเชนาทาย คนฺตฺวา ปุตฺตเก โตเสสฺสามี’’ติ เอวํ มิคสฺเสว อนุปทํ ธาวติฯ เอวํ วิกฺขิตฺตจิตฺตสฺส ธมฺมํ เทเสนฺตํ เถรํ สนฺธาย วุตฺตํ ‘‘โอวทตี’’ติฯ อชฺฌภาสีติ ‘‘อยํ เถโร อทารุํ ตจฺฉนฺโต วิย อเขตฺเต วปฺปนฺโต วิย อตฺตโนปิ กมฺมํ นาเสติ, เอตสฺสาปิ โจเทสฺสามิ น’’นฺติ อภาสิฯ

อปฺปปญฺญนฺติ นิปฺปญฺญํฯ อเจตสนฺติ การณชานนสมตฺเถน จิตฺเตน รหิตํฯ มนฺโทวาติ อนฺธพาโล วิยฯ สุณาตีติ ตว ธมฺมกถํ สุณาติฯ น วิชานาตีติ อตฺถมสฺส น ชานาติฯ อาโลเกตีติ ตว ปุถุชฺชนิกอิทฺธิยา ชลนฺตํ องฺคุฏฺฐกํ อาโลเกติฯ น ปสฺสตีติ เอตฺถ ‘‘เนว เตลํ น วฏฺฏิ น ทีปกปลฺลิกา, เถรสฺส ปน อานุภาเวนายํ ชลตี’’ติ อิมํ การณํ น ปสฺสติฯ ทส ปชฺโชเตติ ทสสุ องฺคุลีสุ ทส ปทีเปฯ รูปานีติ การณรูปานิฯ จกฺขูติ ปญฺญาจกฺขุฯ สํเวคมาปาทีติ กิํ เม อิมินาติ? วีริยํ ปคฺคยฺห ปรมวิเวกํ อรหตฺตมคฺคํ ปฏิปชฺชิฯ ตติยํฯ