7. ปวารณาสุตฺตวณฺณนา

[215] สตฺตเม ตทหูติ ตสฺมิํ อหุ, ตสฺมิํ ทิวเสติ อตฺโถฯ อุปวสนฺติ เอตฺถาติ อุโปสโถฯ อุปวสนฺตีติ จ สีเลน วา อนสเนน วา อุเปตา หุตฺวา วสนฺตีติ อตฺโถฯ โส ปเนส อุโปสถทิวโส อฏฺฐมีจาตุทฺทสีปนฺนรสีเภเทน ติวิโธ, ตสฺมา เสสทฺวยนิวารณตฺถํ ปนฺนรเสติ วุตฺตํฯ ปวารณายาติ วสฺสํ-วุฏฺฐ-ปวารณายฯ วิสุทฺธิปวารณาติปิ เอติสฺสาว นามํฯ นิสินฺโน โหตีติ สายนฺหสมเย สมฺปตฺตปริสาย กาลยุตฺตํ ธมฺมํ เทเสตฺวา อุทกโกฏฺฐเก คตฺตานิ ปริสิญฺจิตฺวา นิวตฺถนิวาสโน เอกํสํ สุคตมหาจีวรํ กตฺวา มชฺฌิมตฺถมฺภํ นิสฺสาย ปญฺญตฺเต วรพุทฺธาสเน ปุรตฺถิมทิสาย อุฏฺฐหโต จนฺทมณฺฑลสฺส สิริํ สิริยา อภิภวมาโน นิสินฺโน โหติฯ ตุณฺหีภูตํ ตุณฺหีภูตนฺติ ยโต ยโต อนุวิโลเกติ, ตโต ตโต ตุณฺหีภูตเมวฯ ตตฺถ หิ เอกภิกฺขุสฺสาปิ หตฺถกุกฺกุจฺจํ วา ปาทกุกฺกุจฺจํ วา นตฺถิ, สพฺเพ นิรวา สนฺเตน อิริยาปเถน นิสีทิํสุฯ อนุวิโลเกตฺวาติ ทิสฺสมานปญฺจปสาเทหิ เนตฺเตหิ อนุวิโลเกตฺวาฯ หนฺทาติ โวสฺสคฺคตฺเถ นิปาโตฯ น จ เม กิญฺจิ ครหถาติ เอตฺถ น จ กิญฺจีติ ปุจฺฉนตฺเถ น-กาโรฯ กิํ เม กิญฺจิ ครหถ? ยทิ ครหถ, วทถ, อิจฺฉาเปมิ โว วตฺตุนฺติ อตฺโถฯ กายิกํ วา วาจสิกํ วาติ อิมินา กายวจีทฺวาราเนว ปวาเรติ, น มโนทฺวารํฯ กสฺมา? อปากฏตฺตาฯ กายวจีทฺวาเรสุ หิ โทโส ปากโฏ โหติ, น มโนทฺวาเรฯ ‘‘เอกมญฺเจ สยโตปิ หิ กิํ จินฺเตสี’’ติ? ปุจฺฉิตฺวา จิตฺตาจารํ ชานาติฯ อิติ มโนทฺวารํ อปากฏตฺตา น ปวาเรติ, โน อปริสุทฺธตฺตาฯ โพธิสตฺตภูตสฺสาปิ หิ ตสฺส ภูริทตฺตฉทฺทนฺตสงฺขปาลธมฺมปาลาทิกาเล มโนทฺวารํ ปริสุทฺธํ, อิทาเนตฺถ วตฺตพฺพเมว นตฺถิฯ

เอตทโวจาติ ธมฺมเสนาปติฏฺฐาเน ฐิตตฺตา ภิกฺขุสงฺฆสฺส ภารํ วหนฺโต เอตํ อโวจฯ น โข มยํ, ภนฺเตติ, ภนฺเต, มยํ ภควโต น กิญฺจิ ครหามฯ กายิกํ วา วาจสิกํ วาติ อิทํ จตุนฺนํ อรกฺขิยตํ สนฺธาย เถโร อาหฯ ภควโต หิ จตฺตาริ อรกฺขิยานิฯ ยถาห –