6. ฉฉกฺกสุตฺตวณฺณนา

[420] เอวํ เม สุตนฺติ ฉฉกฺกสุตฺตํฯ ตตฺถ อาทิกลฺยาณนฺติอาทิมฺหิ กลฺยาณํ ภทฺทกํ นิทฺโทสํ กตฺวา เทเสสฺสามิฯ มชฺฌปริโยสาเนสุปิ เอเสว นโยฯ อิติ ภควา อริยวํสํ นวหิ, มหาสติปฏฺฐานํ สตฺตหิ, มหาอสฺสปุรํ สตฺตหิเยว ปเทหิ โถเมสิฯ อิทํ ปน สุตฺตํ นวหิ ปเทหิ โถเมสิฯ

เวทิตพฺพานีติ สหวิปสฺสเนน มคฺเคน ชานิตพฺพานิฯ มนายตเนน เตภูมกจิตฺตเมว กถิตํ, ธมฺมายตเนน พหิทฺธา เตภูมกธมฺมา จ, มโนวิญฺญาเณน ฐเปตฺวา ทฺเว ปญฺจวิญฺญาณานิ เสสํ พาวีสติวิธํ โลกิยวิปากจิตฺตํฯ ผสฺสเวทนา ยถาวุตฺตวิปากวิญฺญาณสมฺปยุตฺตาวฯ ตณฺหาติ วิปากเวทนาปจฺจยา ชวนกฺขเณ อุปฺปนฺนตณฺหาฯ

[422] จกฺขุ อตฺตาติ ปาฏิเยกฺโก อนุสนฺธิฯ เหฏฺฐา กถิตานญฺหิ ทฺวินฺนํ สจฺจานํ อนตฺตภาวทสฺสนตฺถํ อยํ เทสนา อารทฺธาฯ ตตฺถ น อุปปชฺชตีติ น ยุชฺชติฯ เวตีติ วิคจฺฉติ นิรุชฺฌติฯ

[424] อยํ โข ปน, ภิกฺขเวติ อยมฺปิ ปาฏิเยกฺโก อนุสนฺธิฯ อยญฺหิ เทสนา ติณฺณํ คาหานํ วเสน วฏฺฏํ ทสฺเสตุํ อารทฺธาฯ ทุกฺขํ สมุทโยติ ทฺวินฺนํ สจฺจานํ วเสน วฏฺฏํ ทสฺเสตุนฺติปิ วทนฺติเยวฯ เอตํ มมาติอาทีสุ ตณฺหามานทิฏฺฐิคาหาว เวทิตพฺพาฯ สมนุปสฺสตีติ คาหตฺตยวเสน ปสฺสติฯ

เอวํ วฏฺฏํ ทสฺเสตฺวา อิทานิ ติณฺณํ คาหานํ ปฏิปกฺขวเสน, นิโรโธ มคฺโคติ อิเมสํ วา ทฺวินฺนํ สจฺจานํ วเสน วิวฏฺฏํ ทสฺเสตุํ อยํ โข ปนาติอาทิมาหฯ เนตํ มมาติอาทีนิ ตณฺหาทีนํ ปฏิเสธวจนานิฯ สมนุปสฺสตีติ อนิจฺจํ ทุกฺขมนตฺตาติ ปสฺสติฯ

[425] เอวํ วิวฏฺฏํ ทสฺเสตฺวา อิทานิ ติณฺณํ อนุสยานํ วเสน ปุน วฏฺฏํ ทสฺเสตุํ จกฺขุญฺจ, ภิกฺขเวติอาทิมาหฯ ตตฺถ อภินนฺทตีติอาทีนิ ตณฺหาทิฏฺฐิวเสเนว วุตฺตานิฯ อนุเสตีติ อปฺปหีโน โหติฯ ทุกฺขสฺสาติ วฏฺฏทุกฺขกิเลสทุกฺขสฺสฯ