ปารงฺคโตติ นิพฺพานํ คโตฯ โย โกจิ นิพฺพานํ ปตฺโต ภิกฺขุ, โส เอตาวปรโม สิยา, น เถเรน อุตฺตริตโร นาม อตฺถีติ วทติฯ เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวาติฯ

ปปญฺจสูทนิยา มชฺฌิมนิกายฏฺฐกถาย

อนาถปิณฺฑิโกวาทสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

2. ฉนฺโนวาทสุตฺตวณฺณนา

[389] เอวํ เม สุตนฺติ ฉนฺโนวาทสุตฺตํฯ ตตฺถ ฉนฺโนติ เอวํนามโก เถโร, น อภินิกฺขมนํ นิกฺขนฺตตฺเถโรฯ ปฏิสลฺลานาติ ผลสมาปตฺติโตฯ คิลานปุจฺฉกาติ คิลานุปฏฺฐานํ นาม พุทฺธวณฺณิตํ, ตสฺมา เอวมาหฯ สตฺถนฺติ ชีวิตหารกสตฺถํฯ นาวกงฺขามีติ อิจฺฉามิฯ

[390] อนุปวชฺชนฺติ อนุปฺปตฺติกํ อปฺปฏิสนฺธิกํฯ

[391] เอตํ มมาติอาทีนิ ตณฺหามานทิฏฺฐิคาหวเสน วุตฺตานิฯ นิโรธํ ทิสฺวาติ ขยวยํ ญตฺวาฯ เนตํ มม เนโสหมสฺมิ น เมโส อตฺตาติ สมนุปสฺสามีติ อนิจฺจํ ทุกฺขํ อนตฺตาติ สมนุปสฺสามิฯ

[393] ตสฺมาติ ยสฺมา มารณนฺติกเวทนํ อธิวาเสตุํ อสกฺโกนฺโต สตฺถํ อาหรามีติ วทติ, ตสฺมาฯ ปุถุชฺชโน อายสฺมา, เตน อิทมฺปิ มนสิ กโรหีติ ทีเปติฯ นิจฺจกปฺปนฺติ นิจฺจกาลํฯ นิสฺสิตสฺสาติ ตณฺหาทิฏฺฐีหิ นิสฺสิตสฺสฯ จลิตนฺติ วิปฺผนฺทิตํ โหติฯ ปสฺสทฺธีติ กายจิตฺตปสฺสทฺธิ, กิเลสปสฺสทฺธิ นาม โหตีติ อตฺโถฯ นตีติ ตณฺหานติฯ นติยา อสตีติ ภวตฺถาย อาลยนิกนฺติปริยุฏฺฐาเนสุ อสติฯ อาคติคติ น โหตีติ ปฏิสนฺธิวเสน อาคติ นาม น โหติ, จุติวเสน คมนํ นาม น โหติฯ จุตูปปาโตติ จวนวเสน จุติ, อุปปชฺชนวเสน อุปปาโตฯ เนวิธ น หุรํ น อุภยมนฺตเรนาติ นยิธ โลเก, น ปรโลเก, น อุภยตฺถ โหติฯ