5. สฬายตนวคฺโค

1. อนาถปิณฺฑิโกวาทสุตฺตวณฺณนา

[383] เอวํ เม สุตนฺติ อนาถปิณฺฑิโกวาทสุตฺตํฯ ตตฺถ พาฬฺหคิลาโนติ อธิมตฺตคิลาโน มรณเสยฺยํ อุปคโตฯ อามนฺเตสีติ คหปติสฺส กิร ยาว ปาทา วหิํสุ, ตาว ทิวเส สกิํ วา ทฺวิกฺขตฺตุํ วา ติกฺขตฺตุํ วา พุทฺธุปฏฺฐานํ อขณฺฑํ อกาสิฯ ยตฺตกญฺจสฺส สตฺถุ อุปฏฺฐานํ อโหสิ, ตตฺตกํเยว มหาเถรานํฯ โส อชฺช คมนปาทสฺส ปจฺฉินฺนตฺตา อนุฏฺฐานเสยฺยํ อุปคโต สาสนํ เปเสตุกาโม อญฺญตรํ ปุริสํ อามนฺเตสิฯ เตนุปสงฺกมีติ ภควนฺตํ อาปุจฺฉิตฺวา สูริยตฺถงฺคมนเวลาย อุปสงฺกมิฯ

[384] ปฏิกฺกมนฺตีติ โอสกฺกนฺติ, ตนุกา ภวนฺติฯ อภิกฺกมนฺตีติ อภิวฑฺฒนฺติ โอตฺถรนฺติ, พลวติโย โหนฺติฯ

อภิกฺกโมสานํ ปญฺญายติ โน ปฏิกฺกโมติ ยสฺมิญฺหิ สมเย มารณนฺติกา เวทนา อุปฺปชฺชติ, อุปริวาเต ชลิตคฺคิ วิย โหติ, ยาว อุสฺมา น ปริยาทิยติ, ตาว มหตาปิ อุปกฺกเมน น สกฺกา วูปสเมตุํ, อุสฺมาย ปน ปริยาทินฺนาย วูปสมฺมติฯ

[385] อถายสฺมา สาริปุตฺโต จินฺเตสิ – ‘‘อยํ มหาเสฏฺฐิสฺส เวทนา มารณนฺติกา, น สกฺกา ปฏิพาหิตุํ, อวเสสา กถา นิรตฺถกา, ธมฺมกถมสฺส กเถสฺสามี’’ติฯ อถ นํ ตํ กเถนฺโต ตสฺมาติหาติอาทิมาหฯ ตตฺถ ตสฺมาติ ยสฺมา จกฺขุํ ตีหิ คาเหหิ คณฺหนฺโต อุปฺปนฺนํ มารณนฺติกํ เวทนํ ปฏิพาหิตุํ สมตฺโถ นาม นตฺถิ, ตสฺมาฯ น จกฺขุํ อุปาทิยิสฺสามีติ จกฺขุํ ตีหิ คาเหหิ น คณฺหิสฺสามิฯ น จ เม จกฺขุนิสฺสิตํ วิญฺญาณนฺติ วิญฺญาณญฺจาปิ เม จกฺขุนิสฺสิตํ น ภวิสฺสติฯ น รูปนฺติ เหฏฺฐา อายตนรูปํ กถิตํ, อิมสฺมิํ ฐาเน สพฺพมฺปิ กามภวรูปํ กเถนฺโต เอวมาหฯ

[386] น อิธโลกนฺติ วสนฏฺฐานํ วา ฆาสจฺฉาทนํ วา น อุปาทิยิสฺสามีติ อตฺโถฯ อิทญฺหิ ปจฺจเยสุ อปริตสฺสนตฺถํ กถิตํฯ