เกวลา ปริปูรา พาลภูมีติ พาโล ตีณิ ทุจฺจริตานิ ปูเรตฺวา นิรเย นิพฺพตฺตติ, ตตฺถ ปกฺกาวเสเสน มนุสฺสตฺตํ อาคโต ปญฺจสุ นีจกุเลสุ นิพฺพตฺติตฺวา ปุน ตีณิ ทุจฺจริตานิ ปูเรตฺวา นิรเย นิพฺพตฺตตีติ อยํ สกลา ปริปุณฺณา พาลภูมิฯ

[253] ปณฺฑิตลกฺขณานีติอาทิ วุตฺตานุสาเรเนว เวทิตพฺพํฯ สุจินฺติตจินฺตีติอาทีนิ เจตฺถ มโนสุจริตาทีนํ วเสน โยเชตพฺพานิฯ

จกฺกรตนวณฺณนา

[256] สีสํ นฺหาตสฺสาติ สีเสน สทฺธิํ คนฺโธทเกน นฺหาตสฺสฯ อุโปสถิกสฺสาติ สมาทินฺนอุโปสถงฺคสฺสฯ อุปริปาสาทวรคตสฺสาติ ปาสาทวรสฺส อุปริ คตสฺส สุโภชนํ ภุญฺชิตฺวา ปาสาทวรสฺส อุปริ มหาตเล สิรีคพฺภํ ปวิสิตฺวา สีลานิ อาวชฺชนฺตสฺสฯ ตทา กิร ราชา ปาโตว สตสหสฺสํ วิสฺสชฺเชตฺวา มหาทานํ ทตฺวา ปุนปิ โสฬสหิ คนฺโธทกฆเฏหิ สีสํ นฺหายิตฺวา กตปาตราโส สุทฺธํ อุตฺตราสงฺคํ เอกํสํ กตฺวา อุปริปาสาทสฺส สิรีสยเน ปลฺลงฺกํ อาภุชิตฺวา นิสินฺโน อตฺตโน ทานมยปุญฺญสมุทยํ อาวชฺเชตฺวา นิสีทติ, อยํ สพฺพจกฺกวตฺตีนํ ธมฺมตา ฯ

เตสํ ตํ อาวชฺชนฺตานํเยว วุตฺตปฺปการปุญฺญกมฺมปจฺจยํ อุตุสมุฏฺฐานํ นีลมณิสงฺฆาฏสทิสํ ปาจีนสมุทฺทชลตลํ ฉินฺทมานํ วิย อากาสํ อลงฺกุรุมานํ วิย ทิพฺพํ จกฺกรตนํ ปาตุภวติฯ ตยิทํ ทิพฺพานุภาวยุตฺตตฺตา ทิพฺพนฺติ วุตฺตํฯ สหสฺสํ อสฺส อรานนฺติ สหสฺสารํฯ สห เนมิยา สห นาภิยา จาติ สเนมิกํ สนาภิกํฯ สพฺเพหิ อากาเรหิ ปริปูรนฺติ สพฺพาการปริปูรํฯ

ตตฺถ จกฺกญฺจ ตํ รติชนนฏฺเฐน รตนญฺจาติ จกฺกรตนํฯ ยาย ปน ตํ นาภิยา ‘‘สนาภิก’’นฺติ วุตฺตํ, สา อินฺทนีลมณิมยา โหติฯ มชฺเฌ ปนสฺสา รชตมยา ปนาฬิ, ยาย สุทฺธสินิทฺธทนฺตปนฺติยา หสมานํ วิย วิโรจติฯ มชฺเฌ ฉิทฺเทน วิย จนฺทมณฺฑเลน อุโภสุปิ พาหิรนฺเตสุ รชตปฏฺเฏน กตปริกฺเขโป โหติฯ เตสุ ปนสฺสา นาภิปนาฬิ ปริกฺเขปปฏฺเฏสุ ยุตฺตฏฺฐาเน ปริจฺเฉทเลขา สุวิภตฺตาว หุตฺวา ปญฺญายนฺติฯ อยํ ตาวสฺส นาภิยา สพฺพาการปริปูรตาฯ