เมนู

4. พากุลสุตฺตวณฺณนา

[209] เอวํ เม สุตนฺติ พากุลสุตฺตํฯ ตตฺถ พากุโลติ ยถา ทฺวาวีสติ ทฺวตฺติํสาติอาทิมฺหิ วตฺตพฺเพ พาวีสติ พาตฺติํสาติอาทีนิ วุจฺจนฺติ, เอวเมว ทฺวิกุโลติ วตฺตพฺเพ พากุโลติ วุตฺตํฯ ตสฺส หิ เถรสฺส ทฺเว กุลานิ อเหสุํฯ โส กิร เทวโลโก จวิตฺวา โกสมฺพินคเร นาม มหาเสฏฺฐิกุเล นิพฺพตฺโต, ตเมนํ ปญฺจเม ทิวเส สีสํ นฺหาเปตฺวา คงฺคากีฬํ อกํสุฯ ธาติยา ทารกํ อุทเก นิมุชฺชนุมฺมุชฺชนวเสน กีฬาเปนฺติยา เอโก มจฺโฉ ทารกํ ทิสฺวา ‘‘ภกฺโข เม อย’’นฺติ มญฺญมาโน มุขํ วิวริตฺวา อุปคโตฯ ธาตี ทารกํ ฉฑฺเฑตฺวา ปลาตาฯ มจฺโฉ ตํ คิลิฯ ปุญฺญวา สตฺโต ทุกฺขํ น ปาปุณิ, สยนคพฺภํ ปวิสิตฺวา นิปนฺโน วิย อโหสิฯ มจฺโฉ ทารกสฺส เตเชน ตตฺตกปลฺลํ คิลิตฺวา ทยฺหมาโน วิย เวเคน ติํสโยชนมคฺคํ คนฺตฺวา พาราณสินครวาสิโน มจฺฉพนฺธสฺส ชาลํ ปาวิสิ, มหามจฺฉา นาม ชาลพทฺธา ปหริยมานา มรนฺติฯ อยํ ปน ทารกสฺส เตเชน ชาลโต นีหฏมตฺโตว มโตฯ มจฺฉพนฺธา จ มหนฺตํ มจฺฉํ ลภิตฺวา ผาเลตฺวา วิกฺกิณนฺติฯ ตํ ปน ทารกสฺส อานุภาเวน อผาเลตฺวา สกลเมว กาเชน หริตฺวา สหสฺเสน เทมาติ วทนฺตา นคเร วิจริํสุฯ โกจิ น คณฺหาติฯ

ตสฺมิํ ปน นคเร อปุตฺตกํ อสีติโกฏิวิภวํ เสฏฺฐิกุลํ อตฺถิ, ตสฺส ทฺวารมูลํ ปตฺวา ‘‘กิํ คเหตฺวา เทถา’’ติ วุตฺตา กหาปณนฺติ อาหํสุฯ เตหิ กหาปณํ ทตฺวา คหิโตฯ เสฏฺฐิภริยาปิ อญฺเญสุ ทิวเสสุ มจฺเฉ น เกลายติ, ตํ ทิวสํ ปน มจฺฉํ ผลเก ฐเปตฺวา สยเมว ผาเลสิฯ มจฺฉญฺจ นาม กุจฺฉิโต ผาเลนฺติ, สา ปน ปิฏฺฐิโต ผาเลนฺตี มจฺฉกุจฺฉิยํ สุวณฺณวณฺณํ ทารกํ ทิสฺวา – ‘‘มจฺฉกุจฺฉิยํ เม ปุตฺโต ลทฺโธ’’ติ นาทํ นทิตฺวา ทารกํ อาทาย สามิกสฺส สนฺติกํ อคมาสิฯ เสฏฺฐิ ตาวเทว เภริํ จราเปตฺวา ทารกํ อาทาย รญฺโญ สนฺติกํ คนฺตฺวา – ‘‘มจฺฉกุจฺฉิยํ เม เทว ทารโก ลทฺโธ, กิํ กโรมี’’ติ อาหฯ ปุญฺญวา เอส, โย มจฺฉกุจฺฉิยํ อโรโค วสิ, โปเสหิ นนฺติฯ

อสฺโสสิ โข อิตรํ กุลํ – ‘‘พาราณสิยํ กิร เอกํ เสฏฺฐิกุลํ มจฺฉกุจฺฉิยํ ทารกํ ลภตี’’ติ, เต ตตฺถ อคมํสุฯ อถสฺส มาตา ทารกํ อลงฺกริตฺวา กีฬาปิยมานํ ทิสฺวาว ‘‘มนาโป วตายํ ทารโก’’ติ คนฺตฺวา ปวติํ อาจิกฺขิฯ อิตรา มยฺหํ ปุตฺโตติอาทิมาหฯ กหํ เต ลทฺโธติ? มจฺฉกุจฺฉิยนฺติฯ โน ตุยฺหํ ปุตฺโต, มยฺหํ ปุตฺโตติฯ