8. อภยราชกุมารสุตฺตวณฺณนา

[83] เอวํ เม สุตนฺติ อภยสุตฺตํฯ ตตฺถ อภโยติ ตสฺส นามํฯ ราชกุมาโรติ พิมฺพิสารสฺส โอรสปุตฺโตฯ วาทํ อาโรเปหีติ โทสํ อาโรเปหิฯ เนรยิโกติ นิรเย นิพฺพตฺตโกฯ กปฺปฏฺโฐติ กปฺปฏฺฐิติโกฯ อเตกิจฺโฉติ พุทฺธสหสฺเสนาปิ ติกิจฺฉิตุํ น สกฺกาฯ อุคฺคิลิตุนฺติ ทฺเว อนฺเต โมเจตฺวา กเถตุํ อสกฺโกนฺโต อุคฺคิลิตุํ พหิ นีหริตุํ น สกฺขิติฯ โอคิลิตุนฺติ ปุจฺฉาย โทสํ ทตฺวา หาเรตุํ อสกฺโกนฺโต โอคิลิตุํ อนฺโต ปเวเสตุํ น สกฺขิติฯ

เอวํ, ภนฺเตติ นิคณฺโฐ กิร จินฺเตสิ – ‘‘สมโณ โคตโม มยฺหํ สาวเก ภินฺทิตฺวา คณฺหาติ, หนฺทาหํ เอกํ ปญฺหํ อภิสงฺขโรมิ, ยํ ปุฏฺโฐ สมโณ โคตโม อุกฺกุฏิโก หุตฺวา นิสินฺโน อุฏฺฐาตุํ น สกฺขิสฺสตี’’ติฯ โส อภยสฺส เคหา นีหฏภตฺโต สินิทฺธโภชนํ ภุญฺชนฺโต พหู ปญฺเห อภิสงฺขริตฺวา – ‘‘เอตฺถ สมโณ โคตโม อิมํ นาม โทสํ ทสฺเสสฺสติ, เอตฺถ อิมํ นามา’’ติ สพฺเพ ปหาย จาตุมาสมตฺถเก อิมํ ปญฺหํ อทฺทสฯ อถสฺส เอตทโหสิ – ‘‘อิมสฺส ปญฺหสฺส ปุจฺฉาย วา วิสฺสชฺชเน วา น สกฺกา โทโส ทาตุํ, โอวฏฺฏิกสาโร อยํ, โก นุ โข อิมํ คเหตฺวา สมณสฺส โคตมสฺส วาทํ อาโรเปสฺสตี’’ติฯ ตโต ‘‘อภโย ราชกุมาโร ปณฺฑิโต, โส สกฺขิสฺสตีติ ตํ อุคฺคณฺหาเปมี’’ติ นิฏฺฐํ คนฺตฺวา อุคฺคณฺหาเปสิฯ โส วาทชฺฌาสยตาย ตสฺส วจนํ สมฺปฏิจฺฉนฺโต ‘‘เอวํ, ภนฺเต,’’ติ อาหฯ

[84] อกาโล โข อชฺชาติ อยํ ปญฺโห จตูหิ มาเสหิ อภิสงฺขโต, ตตฺถ อิทํ คเหตฺวา อิทํ วิสฺสชฺชิยมาเน ทิวสภาโค นปฺปโหสฺสตีติ มญฺญนฺโต เอวํ จินฺเตสิฯ โส ทานีติ สฺเว ทานิฯ อตฺตจตุตฺโถติ กสฺมา พหูหิ สทฺธิํ น นิมนฺเตสิ? เอวํ กิรสฺส อโหสิ – ‘‘พหูสุ นิสินฺเนสุ โถกํ ทตฺวา วทนฺตสฺส อญฺญํ สุตฺตํ อญฺญํ การณํ อญฺญํ ตถารูปํ วตฺถุํ อาหริตฺวา ทสฺเสสฺสติ, เอวํ สนฺเต กลโห วา โกลาหลเมว วา ภวิสฺสติฯ