กาลงฺกโต จ สาริปุตฺตาติ อิทํ ภควา ‘‘ตตฺรสฺส คนฺตฺวา เทเสหี’’ติ อธิปฺปาเยน เถรมาหฯ เถโรปิ ตํขณํเยว คนฺตฺวา มหาพฺรหฺมุโน ธมฺมํ เทเสสิ, ตโต ปฏฺฐาย จาตุปฺปทิกํ คาถํ กเถนฺโตปิ จตุสจฺจวิมุตฺตํ นาม น กเถสีติฯ

ปปญฺจสูทนิยา มชฺฌิมนิกายฏฺฐกถาย

ธนญฺชานิสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

8. วาเสฏฺฐสุตฺตวณฺณนา

[454] เอวํ เม สุตนฺติ วาเสฏฺฐสุตฺตํฯ ตตฺถ อิจฺฉานงฺคลวนสณฺเฑติ อิจฺฉานงฺคลคามสฺส อวิทูเร วนสณฺเฑฯ จงฺกีติ อาทโย ปญฺจปิ ชนา รญฺโญ ปเสนทิสฺส โกสลสฺส ปุโรหิตา เอวฯ อญฺเญ จ อภิญฺญาตาติ อญฺเญ จ พหู อภิญฺญาตา พฺราหฺมณาฯ เต กิร ฉฏฺเฐ ฉฏฺเฐ มาเส ทฺวีสุ ฐาเนสุ สนฺนิปตนฺติฯ ยทา ชาติํ โสเธตุกามา โหนฺติ, ตทา โปกฺขรสาติสฺส สนฺติเก ชาติโสธนตฺถํ อุกฺกฏฺฐาย สนฺนิปตนฺติฯ ยทา มนฺเต โสเธตุกามา โหนฺติ, ตทา อิจฺฉานงฺคเล สนฺนิปตนฺติฯ อิมสฺมิํ กาเล มนฺตโสธนตฺถํ สนฺนิปติํสุฯ อยมนฺตรา กถาติ ยํ อตฺตโน สหายกภาวานุรูปํ กถํ กเถนฺตา อนุวิจริํสุ, ตสฺสา กถาย อนฺตรา อยมญฺญา กถา อุทปาทิฯ สีลวาติ คุณวาฯ วตฺตสมฺปนฺโนติ อาจารสมฺปนฺโนฯ

[455] อนุญฺญาตปฏิญฺญาตาติ สิกฺขิตา ตุมฺเหติ เอวํ อาจริเยหิ อนุญฺญาตา, อาม อาจริย สิกฺขิตมฺหาติ เอวํ สยญฺจ ปฏิญฺญาตาฯ อสฺมาติ ภวามฯ อหํ โปกฺขรสาติสฺส, ตารุกฺขสฺสายํ มาณโวติ อหํ โปกฺขรสาติสฺส เชฏฺฐนฺเตวาสี อคฺคสิสฺโส, อยํ ตารุกฺขสฺสาติ ทีเปติฯ

เตวิชฺชานนฺติ ติเวทานํ พฺราหฺมณานํฯ ยทกฺขาตนฺติ ยํ อตฺถโต จ พฺยญฺชนโต จ เอกํ ปทมฺปิ อกฺขาตํฯ ตตฺร เกวลิโนสฺมเสติ ตํ สกลํ ชานนโต ตตฺถ นิฏฺฐาคตมฺหาติ อตฺโถฯ อิทานิ ตํ เกวลิภาวํ อาวิกโรนฺโต ปทกสฺมาติอาทิมาหฯ ตตฺถ ชปฺเป อาจริยสาทิสาติ กถนฏฺฐาเน มยํ อาจริยสทิสาเยวฯ