7. ธนญฺชานิสุตฺตวณฺณนา

[445] เอวํ เม สุตนฺติ ธนญฺชานิสุตฺตํฯ ตตฺถ ทกฺขิณาคิริสฺมินฺติ คิรีติ ปพฺพโต, ราชคหํ ปริกฺขิปิตฺวา ฐิตปพฺพตสฺส ทกฺขิณทิสาภาเค ชนปทสฺเสตํ นามํฯ ตณฺฑุลปาลิทฺวารายาติ ราชคหสฺส กิร ทฺวตฺติํสมหาทฺวารานิ จตุสฏฺฐิขุทฺทกทฺวารานิ, เตสุ เอกํ ตณฺฑุลปาลิทฺวารํ นาม, ตํ สนฺธาเยวมาหฯ ราชานํ นิสฺสายาติ ‘‘คจฺฉ มนุสฺเส อปีเฬตฺวา สสฺสภาคํ คณฺหาหี’’ติ รญฺญา เปสิโต คนฺตฺวา สพฺพเมว สสฺสํ คณฺหาติ, ‘‘มา โน, ภนฺเต, นาเสหี’’ติ จ วุตฺเต – ‘‘ราชกุเล วุตฺตํ มนฺทํ, อหํ รญฺญา อาคมนกาเลเยว เอวํ อาณตฺโต, มา กนฺทิตฺถา’’ติ เอวํ ราชานํ นิสฺสาย พฺราหฺมณคหปติเก วิลุมฺปติฯ ธญฺญํ เยภุยฺเยน อตฺตโน ฆรํ ปเวเสตฺวา อปฺปกํ ราชกุเล ปเวเสติฯ กิํ พฺราหฺมณคหปติกานํ น ปีฬํ อกาสีติ จ วุตฺโต – ‘‘อาม, มหาราช, อิมสฺมิํ วาเร เขตฺตานิ มนฺทสสฺสานิ อเหสุํ, ตสฺมา อปีเฬนฺตสฺส เม คณฺหโต น พหุํ ชาต’’นฺติ เอวํ พฺราหฺมณคหปติเก นิสฺสาย ราชานํ วิลุมฺปติฯ

[446] ปโย ปียตนฺติ ตรุณขีรํ ปิวตุฯ ตาว ภตฺตสฺสาติ ยาว ขีรํ ปิวิตฺวา นิสีทิสฺสถ, ตาวเทว ภตฺตสฺส กาโล ภวิสฺสติฯ อิเธว หิ โน ปาตราสภตฺตํ อาหริสฺสนฺตีติ ทสฺเสติฯ มาตาปิตโรติอาทีสุ มหลฺลกา มาตาปิตโร มุทุกานิ อตฺถรณปาวุรณานิ สุขุมานิ วตฺถานิ มธุรโภชนํ สุคนฺธคนฺธมาลาทีนิ จ ปริเยสิตฺวา โปเสตพฺพาฯ ปุตฺตธีตานํ นามกรณมงฺคลาทีนิ สพฺพกิจฺจานิ กโรนฺเตน ปุตฺตทาโร โปเสตพฺโพฯ เอวญฺหิ อกริยมาเน ครหา อุปฺปชฺชตีติ อิมินา นเยน อตฺโถ เวทิตพฺโพฯ

[447] อธมฺมจารีติ ปญฺจ ทุสฺสีลฺยกมฺมานิ วา ทส ทุสฺสีลฺยกมฺมานิ วา อิธ อธมฺโม นามฯ อุปกฑฺเฒยฺยุนฺติ ปญฺจวิธพนฺธนาทิกมฺมกรณตฺถํ ตํ ตํ นิรยํ กฑฺเฒยฺยุํฯ

[448] ธมฺมจารีติ ธมฺมิกสิววิชฺชาทิกมฺมการีฯ ปฏิกฺกมนฺตีติ โอสรนฺติ ปริหายนฺติฯ อภิกฺกมนฺตีติ อภิสรนฺติ วฑฺฒนฺติฯ เสยฺโยติ วรตรํฯ หีเนติ นิหีเน ลามเกฯ