อุปฺปชฺเชยฺยุนฺติ นิพฺพตฺเตยฺยุํฯ อาสวา วิฆาตปริฬาหาติ จตฺตาโร อาสวา จ อญฺเญ จ วิฆาตกรา กิเลสปริฬาหา วิปากปริฬาหา จฯ จกฺขุทฺวาเร หิ อิฏฺฐารมฺมณํ อาปาถคตํ กามสฺสาทวเสน อสฺสาทยโต อภินนฺทโต กามาสโว อุปฺปชฺชติ, อีทิสํ อญฺญสฺมิมฺปิ สุคติภเว ลภิสฺสามีติ ภวปตฺถนาย อสฺสาทยโต ภวาสโว อุปฺปชฺชติ, สตฺโตติ วา สตฺตสฺสาติ วา คณฺหนฺตสฺส ทิฏฺฐาสโว อุปฺปชฺชติ, สพฺเพเหว สหชาตํ อญฺญาณํ อวิชฺชาสโวติ จตฺตาโร อาสวา อุปฺปชฺชนฺติฯ เตหิ สมฺปยุตฺตา อปเร กิเลสา วิฆาตปริฬาหา, อายติํ วา เตสํ วิปากาฯ เตปิ หิ อสํวุตสฺเสว วิหรโต อุปฺปชฺเชยฺยุนฺติ วุจฺจนฺติฯ

เอวํส เตติ เอวํ อสฺส เตฯ เอวํ เอเตน อุปาเยน น โหนฺติ, โน อญฺญถาติ วุตฺตํ โหติฯ เอส นโย ปฏิสงฺขา โยนิโส โสตินฺทฺริยสํวรสํวุโตติอาทีสุฯ

อิเม วุจฺจนฺติ, ภิกฺขเว, อาสวา สํวรา ปหาตพฺพาติ อิเม ฉสุ ทฺวาเรสุ จตฺตาโร จตฺตาโร กตฺวา จตุวีสติ อาสวา สํวเรน ปหาตพฺพาติ วุจฺจนฺติฯ สพฺพตฺเถว เจตฺถ สติสํวโร เอว สํวโรติ เวทิตพฺโพฯ

สํวราปหาตพฺพอาสววณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ปฏิเสวนาปหาตพฺพอาสววณฺณนา

[23] ปฏิสงฺขา โยนิโส จีวรนฺติอาทีสุ ยํ วตฺตพฺพํ, ตํ สพฺพํ วิสุทฺธิมคฺเค สีลกถายํ วุตฺตเมวฯ ยญฺหิสฺสาติ ยํ จีวรปิณฺฑปาตาทีสุ วา อญฺญตรํ อสฺสฯ อปฺปฏิเสวโตติ เอวํ โยนิโส อปฺปฏิเสวนฺตสฺสฯ เสสํ วุตฺตนยเมวฯ เกวลํ ปนิธ อลทฺธํ จีวราทิํ ปตฺถยโต ลทฺธํ วา อสฺสาทยโต กามาสวสฺส อุปฺปตฺติ เวทิตพฺพาฯ อีทิสํ อญฺญสฺมิมฺปิ สมฺปตฺติภเว สุคติภเว ลภิสฺสามีติ ภวปตฺถนาย อสฺสาทยโต ภวาสวสฺส, อหํ ลภามิ น ลภามีติ วา มยฺหํ วา อิทนฺติ อตฺตสญฺญํ อธิฏฺฐหโต ทิฏฺฐาสวสฺส อุปฺปตฺติ เวทิตพฺพาฯ สพฺเพเหว ปน สหชาโต อวิชฺชาสโวติ เอวํ จตุนฺนํ อาสวานํ อุปฺปตฺติ วิปากปริฬาหา จ นวเวทนุปฺปาทนโตปิ เวทิตพฺพาฯ

อิเม วุจฺจนฺติ, ภิกฺขเว, อาสวา ปฏิเสวนา ปหาตพฺพาติ อิเม เอกเมกสฺมิํ ปจฺจเย จตฺตาโร จตฺตาโร กตฺวา โสฬส อาสวา อิมินา ญาณสํวรสงฺขาเตน ปจฺจเวกฺขณปฏิเสวเนน ปหาตพฺพาติ วุจฺจนฺติฯ

ปฏิเสวนาปหาตพฺพอาสววณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

อธิวาสนาปหาตพฺพอาสววณฺณนา

[24] ปฏิสงฺขา โยนิโส ขโม โหติ สีตสฺสาติ อุปาเยน ปเถน ปจฺจเวกฺขิตฺวา ขโม โหติ สีตสฺส สีตํ ขมติ สหติ, น อวีรปุริโส วิย อปฺปมตฺตเกนปิ สีเตน จลติ กมฺปติ กมฺมฏฺฐานํ วิชหติฯ อปิจ โข โลมสนาคตฺเถโร วิย อนปฺปเกนาปิ สีเตน ผุฏฺโฐ น จลติ น กมฺปติ, กมฺมฏฺฐานเมว มนสิ กโรติฯ เถโร กิร เจติยปพฺพเต ปิยงฺคุคุหายํ ปธานฆเร วิหรนฺโต อนฺตรฏฺฐเก หิมปาตสมเย โลกนฺตริกนิรเย ปจฺจเวกฺขิตฺวา กมฺมฏฺฐานํ อวิชหนฺโตว อพฺโภกาเส วีตินาเมสิฯ เอวํ อุณฺหาทีสุปิ อตฺถโยชนา เวทิตพฺพาฯ

เกวลญฺหิ โย ภิกฺขุ อธิมตฺตมฺปิ อุณฺหํ สหติ สฺเวว เถโร วิย, อยํ ‘‘ขโม อุณฺหสฺสา’’ติ เวทิตพฺโพฯ เถโร กิร คิมฺหสมเย ปจฺฉาภตฺตํ พหิจงฺกเม นิสีทิฯ กมฺมฏฺฐานํ มนสิกโรนฺโต เสทาปิสฺส กจฺเฉหิ มุจฺจนฺติฯ อถ นํ อนฺเตวาสิโก อาห ‘‘อิธ, ภนฺเต, นิสีทถ, สีตโล โอกาโส’’ติฯ เถโร ‘‘อุณฺหภเยเนวมฺหิ อาวุโส อิธ นิสินฺโน’’ติ อวีจิมหานิรยํ ปจฺจเวกฺขิตฺวา นิสีทิเยวฯ อุณฺหนฺติ เจตฺถ อคฺคิสนฺตาโปว เวทิตพฺโพฯ สูริยสนฺตาปวเสน ปเนตํ วตฺถุ วุตฺตํฯ

โย จ ทฺเว ตโย วาเร ภตฺตํ วา ปานียํ วา อลภมาโนปิ อนมตคฺเค สํสาเร อตฺตโน เปตฺติวิสยูปปตฺติํ ปจฺจเวกฺขิตฺวา อเวเธนฺโต กมฺมฏฺฐานํ น วิชหติเยวฯ อธิมตฺเตหิ ฑํสมกสวาตาตปสมฺผสฺเสหิ ผุฏฺโฐ จาปิ ติรจฺฉานูปปตฺติํ ปจฺจเวกฺขิตฺวา อเวเธนฺโต กมฺมฏฺฐานํ น วิชหติเยวฯ สรีสปสมฺผสฺเสน ผุฏฺโฐ จาปิ อนมตคฺเค สํสาเร สีหพฺยคฺฆาทิมุเขสุ อเนกวารํ ปริวตฺติตปุพฺพภาวํ ปจฺจเวกฺขิตฺวา อเวเธนฺโต กมฺมฏฺฐานํ น วิชหติเยว ปธานิยตฺเถโร วิยฯ อยํ ‘‘ขโม ชิฆจฺฉาย…เป.… สรีสปสมฺผสฺสาน’’นฺติ เวทิตพฺโพฯ