10. มารตชฺชนียสุตฺตวณฺณนา

[506] เอวํ เม สุตนฺติ มารตชฺชนียสุตฺตํฯ ตตฺถ โกฏฺฐมนุปวิฏฺโฐติ กุจฺฉิํ ปวิสิตฺวา อนฺตานํ อนฺโต อนุปวิฏฺโฐ, ปกฺกาสยฏฺฐาเน นิสินฺโนฯ ครุคโร วิยาติ ครุกครุโก วิย ถทฺโธ ปาสาณปุญฺชสทิโสฯ มาสาจิตํ มญฺเญติ มาสภตฺตํ ภุตฺตสฺส กุจฺฉิ วิย มาสปูริตปสิพฺพโก วิย ตินฺตมาโส วิย จาติ อตฺโถฯ วิหารํ ปวิสิตฺวาติ สเจ อาหารโทเสน เอส ครุภาโว, อพฺโภกาเส จงฺกมิตุํ น สปฺปายนฺติ จงฺกมา โอโรหิตฺวา ปณฺณสาลํ ปวิสิตฺวา ปกติปญฺญตฺเต อาสเน นิสีทิฯ ปจฺจตฺตํ โยนิโส มนสากาสีติ, ‘‘กิํ นุ โข เอต’’นฺติ อาวชฺชมาโน อตฺตโนเยว อุปาเยน มนสิ อกาสิฯ สเจ ปน เถโร อตฺตโน สีลํ อาวชฺเชตฺวา, ‘‘ยํ หิยฺโย วา ปเร วา ปรสุเว วา ปริภุตฺตํ อวิปกฺกมตฺถิ, อญฺโญ วา โกจิ วิสภาคโทโส, สพฺพํ ชีรตุ ผาสุกํ โหตู’’ติ หตฺเถน กุจฺฉิํ ปรามสิสฺส, มาโร ปาปิมา วิลียิตฺวา อคมิสฺสฯ เถโร ปน ตถา อกตฺวา โยนิโส มนสิ อกาสิฯ มา ตถาคตํ วิเหเสสีติ ยถา หิ ปุตฺเตสุ วิเหสิเตสุ มาตาปิตโร วิเหสิตาว โหนฺติ, สทฺธิวิหาริกอนฺเตวาสิเกสุ วิเหสิเตสุ อาจริยุปชฺฌายา วิเหสิตาว, ชนปเท วิเหสิเต ราชา วิเหสิโตว โหติ, เอวํ ตถาคตสาวเก วิเหสิเต ตถาคโต วิเหสิโตว โหติฯ เตนาห – ‘‘มา ตถาคตํ วิเหเสสี’’ติฯ

ปจฺจคฺคเฬ อฏฺฐาสีติ ปติอคฺคเฬว อฏฺฐาสิฯ อคฺคฬํ วุจฺจติ กวาฏํ, มุเขน อุคฺคนฺตฺวา ปณฺณสาลโต นิกฺขมิตฺวา พหิปณฺณสาลาย กวาฏํ นิสฺสาย อฏฺฐาสีติ อตฺโถฯ

[507] ภูตปุพฺพาหํ ปาปิมาติ กสฺมา อิทํ เทสนํ อารภิ? เถโร กิร จินฺเตสิ – ‘‘อากาสฏฺฐกเทวตานํ ตาว มนุสฺสคนฺโธ โยชนสเต ฐิตานํ อาพาธํ กโรติฯ วุตฺตญฺเหตํ – ‘โยชนสตํ โข ราชญฺญ มนุสฺสคนฺโธ เทเว อุพฺพาธตี’ติ (ที. นิ. 2.415)ฯ อยํ ปน มาโร นาคริโก ปริโจกฺโข มเหสกฺโข อานุภาวสมฺปนฺโน เทวราชา สมาโน มม กุจฺฉิยํ ปวิสิตฺวา อนฺตานํ อนฺโต ปกฺกาสโยกาเส นิสินฺโน อติวิย ปทุฏฺโฐ ภวิสฺสติฯ