3. โอปมฺมวคฺโค

1. กกจูปมสุตฺตวณฺณนา

[222] เอวํ เม สุตนฺติ กกจูปมสุตฺตํฯ ตตฺถ โมฬิยผคฺคุโนติ โมฬีติ จูฬา วุจฺจติฯ ยถาห –

‘‘เฉตฺวาน โมฬิํ วรคนฺธวาสิตํ,

เวหายสํ อุกฺขิปิ สกฺยปุงฺคโว;

รตนจงฺโกฏวเรน วาสโว,

สหสฺสเนตฺโต สิรสา ปฏิคฺคหี’’ติฯ

สา ตสฺส คิหิกาเล มหตี อโหสิ, เตนสฺส โมฬิยผคฺคุโนติ สงฺขา อุทปาทิฯ ปพฺพชิตมฺปิ นํ เตเนว นาเมน สญฺชานนฺติฯ อติเวลนฺติ เวลํ อติกฺกมิตฺวาฯ ตตฺถ กาลเวลา, สีมเวลา, สีลเวลาติ ติวิธา เวลาฯ ‘‘ตายํ เวลายํ อิมํ อุทานํ อุทาเนสี’’ติ (ธมฺมปเท วคฺคานมุทฺทานํ, คาถานมุทฺทานํ; มหาว. 1-3) อยํ กาลเวลา นามฯ ‘‘ฐิตธมฺโม เวลํ นาติวตฺตตี’’ติ (จูฬว. 384; อุทา. 45; อ. นิ. 8.19) อยํ สีมเวลา นามฯ ‘‘เวลาอนติกฺกโม เสตุฆาโต’’ติ (ธ. ส. 299-301) จ, ‘‘เวลา เจสา อวีติกฺกมนฏฺเฐนา’’ติ จ, อยํ สีลเวลา นามฯ ตํ ติวิธมฺปิ โส อติกฺกมิเยวฯ