โพธิสตฺโต เอวมฺปิ น กเถติฯ อถ นํ ตฺวํ น กเถสีติ โอมุตฺเตนฺติ ปสฺสาวมสฺส อุปริ วิสฺสชฺเชนฺติฯ โพธิสตฺโต เอวมฺปิ น กเถติเยวฯ ตโต นํ กเถหิ กเถหีติ ปํสุเกน โอกิรนฺติฯ โพธิสตฺโต เอวมฺปิ น กเถติเยวฯ อถสฺส น กเถสีติ ทณฺฑกสลากา คเหตฺวา กณฺณโสเตสุ ปเวเสนฺติฯ โพธิสตฺโต ทุกฺขา ติพฺพา กฏุกา เวทนา อธิวาเสนฺโต กสฺสจิ กิญฺจิ น กริสฺสามีติ มตโก วิย อจฺฉติฯ เตนาห ‘‘น โข ปนาหํ, สาริปุตฺต, อภิชานามิ เตสุ ปาปกํ จิตฺตํ อุปฺปาเทตา’’ติฯ น มยา เตสุ ปาปกํ จิตฺตมฺปิ อุปฺปาทิตนฺติ อตฺโถฯ อุเปกฺขาวิหารสฺมิํ โหตีติ อุเปกฺขาวิหาโร โหติฯ วิหาโร เอว หิ วิหารสฺมินฺติ วุตฺโตฯ เตเนว จ ‘‘อิทํสุ เม’’ติ เอตฺถาปิ อยํสุ เมติ เอวํ อตฺโถ เวทิตพฺโพฯ อิมินา นเยน อญฺญานิปิ เอวรูปานิ ปทานิ เวทิตพฺพานิฯ อิมินา อิโต เอกนวุติกปฺเป ปูริตํ อุเปกฺขาวิหารํ ทสฺเสติฯ ยํ สนฺธายาห –

‘‘สุขปตฺโต น รชฺชามิ, ทุกฺเข น โหมิ ทุมฺมโน;

สพฺพตฺถ ตุลิโต โหมิ, เอสา เม อุเปกฺขาปารมี’’ติฯ

ทุกฺกรการิกาทิสุทฺธิวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

อาหารสุทฺธิวณฺณนา

[158] อาหาเรน สุทฺธีติ โกลาทินา เอกจฺเจน ปริตฺตกอาหาเรน สกฺกา สุชฺฌิตุนฺติ เอวํทิฏฺฐิโน โหนฺติฯ เอวมาหํสูติ เอวํ วทนฺติฯ โกเลหีติ ปทเรหิฯ โกโลทกนฺติ โกลานิ มทฺทิตฺวา กตปานกํฯ โกลวิกตินฺติ โกลสาฬวโกลปูวโกลคุฬาทิโกลวิการํฯ เอตปรโมติ เอตํ ปมาณํ ปรมํ อสฺสาติ เอตปรโมฯ ตทา เอกนวุติกปฺปมตฺถเก ปน น เพลุวปกฺกตาลปกฺกปมาโณ โกโล โหติ, ยํ เอตรหิ โกลสฺส ปมาณํ, เอตฺตโกว โหตีติ อตฺโถฯ

[159] อธิมตฺตกสิมานนฺติ อติวิย กิสภาวํฯ อาสีติกปพฺพานิ วา กาฬปพฺพานิ วาติ ยถา อาสีติกวลฺลิยา วา กาฬวลฺลิยา วา สนฺธิฏฺฐาเนสุ มิลายิตฺวา มชฺเฌ อุนฺนตุนฺนตานิ โหนฺติ, เอวํ มยฺหํ องฺคปจฺจงฺคานิ โหนฺตีติ ทสฺเสติฯ โอฏฺฐปทนฺติ ยถา โอฏฺฐสฺส ปทํ มชฺเฌ คมฺภีรํ โหติ, เอวเมวํ โพธิสตฺตสฺส มิลาเต มํสโลหิเต วจฺจทฺวารสฺส อนฺโตปวิฏฺฐตฺตา อานิสทํ มชฺเฌ คมฺภีรํ โหติฯ