เมนู

เอตทานุตฺตริยํ , ภนฺเต, อายตนปณฺณตฺตีสูติ ยายํ อายตนปณฺณตฺตีสุ อชฺฌตฺติกพาหิรววตฺถานาทิวเสน เอวํ เทสนา, เอตทานุตฺตริยํฯ เสสํ วุตฺตนยเมวฯ

คพฺภาวกฺกนฺติเทสนาวณฺณนา

[147] คพฺภาวกฺกนฺตีสูติ คพฺโภกฺกมเนสุฯ ตา คพฺภาวกฺกนฺติโย ทสฺเสนฺโต จตสฺโส อิมา, ภนฺเตติอาทิมาหฯ ตตฺถ อสมฺปชาโนติ อชานนฺโต สมฺมูฬฺโห หุตฺวาฯ มาตุกุจฺฉิํ โอกฺกมตีติ ปฏิสนฺธิวเสน ปวิสติฯ ฐาตีติ วสติฯ นิกฺขมตีติ นิกฺขมนฺโตปิ อสมฺปชาโน สมฺมูฬฺโหว นิกฺขมติฯ อยํ ปฐมาติ อยํ ปกติโลกิยมนุสฺสานํ ปฐมา คพฺภาวกฺกนฺติฯ

สมฺปชาโน มาตุกุจฺฉิํ โอกฺกมตีติ โอกฺกมนฺโต สมฺปชาโน อสมฺมูฬฺโห หุตฺวา โอกฺกมติฯ

อยํ ทุติยาติ อยํ อสีติมหาเถรานํ สาวกานํ ทุติยา คพฺภาวกฺกนฺติฯ เต หิ ปวิสนฺตาว ชานนฺติ, วสนฺตา จ นิกฺขมนฺตา จ น ชานนฺติฯ

อยํ ตติยาติ อยํ ทฺวินฺนญฺจ อคฺคสาวกานํ ปจฺเจกโพธิสตฺตานญฺจ ตติยา คพฺภาวกฺกนฺติฯ เต กิร กมฺมเชหิ วาเตหิ อโธสิรา อุทฺธํปาทา อเนกสตโปริเส ปปาเต วิย โยนิมุเข ขิตฺตา ตาฬจฺฉิคฺคเฬน หตฺถี วิย สมฺพาเธน โยนิมุเขน นิกฺขมมานา อนนฺตํ ทุกฺขํ ปาปุณนฺติฯ เตน เนสํ ‘‘มยํ นิกฺขมมฺหา’’ติ สมฺปชานตา น โหติฯ เอวํ ปูริตปารมีนมฺปิ จ สตฺตานํ เอวรูเป ฐาเน มหนฺตํ ทุกฺขํ อุปฺปชฺชตีติ อลเมว คพฺภาวาเส นิพฺพินฺทิตุํ อลํ วิรชฺชิตุํฯ

อยํ จตุตฺถาติ อยํ สพฺพญฺญุโพธิสตฺตานํ วเสน จตุตฺถา คพฺภาวกฺกนฺติฯ สพฺพญฺญุโพธิสตฺตา หิ มาตุกุจฺฉิสฺมิํ ปฏิสนฺธิํ คณฺหนฺตาปิ ชานนฺติ, ตตฺถ วสนฺตาปิ ชานนฺติ, นิกฺขมนฺตาปิ ชานนฺติ, นิกฺขมนกาเลปิ จ เต กมฺมชวาตา อุทฺธํปาเท อโธสิเร กตฺวา ขิปิตุํ น สกฺโกนฺติ, ทฺเว หตฺเถ ปสาเรตฺวา อกฺขีนิ อุมฺมีเลตฺวา ฐิตกาว นิกฺขมนฺติฯ ภวคฺคํ อุปาทาย อวีจิอนฺตเร อญฺโญ ตีสุ กาเลสุ สมฺปชาโน นาม นตฺถิ ฐเปตฺวา สพฺพญฺญุโพธิสตฺเตฯ