อายุวณฺณาทิปริหานิกถาวณฺณนา

[91] โน จ โข อธนานนฺติ พลวโลภตฺตา ปน อธนานํ ทลิทฺทมนุสฺสานํ ธนํ นานุปฺปทาสิฯ นานุปฺปทิยมาเนติ อนนุปฺปทิยมาเน, อยเมว วา ปาโฐฯ ทาลิทฺทิยนฺติ ทลิทฺทภาโวฯ อตฺตนา จ ชีวาหีติ สยญฺจ ชีวํ ยาเปหีติ อตฺโถฯ อุทฺธคฺคิกนฺติอาทีสุ อุปรูปริภูมีสุ ผลทานวเสน อุทฺธมคฺคมสฺสาติ อุทฺธคฺคิกาฯ สคฺคสฺส หิตา ตตฺรุปปตฺติชนนโตติ โสวคฺคิกาฯ นิพฺพตฺตฏฺฐาเน สุโข วิปาโก อสฺสาติ สุขวิปากาฯ สุฏฺฐุ อคฺคานํ ทิพฺพวณฺณาทีนํ ทสนฺนํ วิเสสานํ นิพฺพตฺตนโต สคฺคสํวตฺตนิกาฯ เอวรูปํ ทกฺขิณํ ทานํ ปติฏฺฐเปตีติ อตฺโถฯ

[92] ปวฑฺฒิสฺสตีติ วฑฺฒิสฺสติ พหุํ ภวิสฺสติฯ สุนิเสธํ นิเสเธยฺยนฺติ สุฏฺฐุ นิสิทฺธํ นิเสเธยฺยํฯ มูลฆจฺจนฺติ มูลหตํฯ ขรสฺสเรนาติ ผรุสสทฺเทนฯ ปณเวนาติ วชฺฌเภริยาฯ

[93] สีสานิ เนสํ ฉินฺทิสฺสามาติ เยสํ อนฺตมโส มูลกมุฏฺฐิมฺปิ หริสฺสาม, เตสํ ตเถว สีสานิ ฉินฺทิสฺสาม, ยถา โกจิ หฏภาวมฺปิ น ชานิสฺสติ, อมฺหากํ ทานิ กิเมตฺถ ราชาปิ เอวํ อุฏฺฐาย ปรํ มาเรตีติ อยํ เนสํ อธิปฺปาโยฯ อุปกฺกมิํสูติ อารภิํสุฯ ปนฺถทุหนนฺติ ปนฺถฆาตํ, ปนฺเถ ฐตฺวา โจรกมฺมํฯ

[94] น หิ, เทวาติ โส กิร จินฺเตสิ – ‘‘อยํ ราชา สจฺจํ เทวาติ มุขปฏิญฺญาย ทินฺนาย มาราเปติ, หนฺทาหํ มุสาวาทํ กโรมี’’ติ, มรณภยา ‘‘น หิ เทวา’’ติ อโวจฯ

[96] เอกิทนฺติ เอตฺถ อิทนฺติ นิปาตมตฺตํ, เอเก สตฺตาติ อตฺโถฯ จาริตฺตนฺติ มิจฺฉาจารํฯ อภิชฺฌาพฺยาปาทาติ อภิชฺฌา จ พฺยาปาโท จฯ มิจฺฉาทิฏฺฐีติ นตฺถิ ทินฺนนฺติอาทิกา อนฺตคฺคาหิกา ปจฺจนีกทิฏฺฐิฯ

[101] อธมฺมราโคติ มาตา มาตุจฺฉา ปิตุจฺฉา มาตุลานีติอาทิเก อยุตฺตฏฺฐาเน ราโคฯ วิสมโลโภติ ปริโภคยุตฺเตสุปิ ฐาเนสุ อติพลวโลโภฯ มิจฺฉาธมฺโมติ ปุริสานํ ปุริเสสุ อิตฺถีนญฺจ อิตฺถีสุ ฉนฺทราโคฯ