นิพฺเพธภาคิยฉกฺกวณฺณนา

นิพฺเพธภาคิยาติ นิพฺเพโธ วุจฺจติ นิพฺพานํ, ตํ ภชนฺติ อุปคจฺฉนฺตีติ นิพฺเพธภาคิยาฯ อนิจฺจสญฺญาทโย ปญฺจเก วุตฺตาฯ นิโรธานุปสฺสนาญาเณ สญฺญา นิโรธสญฺญา นามฯ

‘‘อิเม โข, อาวุโส’’ติอาทิ วุตฺตนเยเนว โยเชตพฺพํฯ อิติ ทฺวาวีสติยา ฉกฺกานํ วเสน พาตฺติํสสตปญฺเห กเถนฺโต เถโร สามคฺคิรสํ ทสฺเสสีติฯ

ฉกฺกวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

สตฺตกวณฺณนา

[330] อิติ ฉกฺกวเสน สามคฺคิรสํ ทสฺเสตฺวา อิทานิ สตฺตกวเสน ทสฺเสตุํ ปุน เทสนํ อารภิฯ

ตตฺถ สมฺปตฺติปฏิลาภฏฺเฐน สทฺธาว ธนํ สทฺธาธนํฯ เอส นโย สพฺพตฺถฯ ปญฺญาธนํ ปเนตฺถ สพฺพเสฏฺฐํฯ ปญฺญาย หิ ฐตฺวา ตีณิ สุจริตานิ ปญฺจสีลานิ ทสสีลานิ ปูเรตฺวา สคฺคูปคา โหนฺติ, สาวกปารมีญาณํ, ปจฺเจกโพธิญาณํ, สพฺพญฺญุตญฺญาณญฺจ ปฏิวิชฺฌนฺติฯ อิมาสํ สมฺปตฺตีนํ ปฏิลาภการณโต ปญฺญา ‘‘ธน’’นฺติ วุตฺตาฯ สตฺตปิ เจตานิ โลกิยโลกุตฺตรมิสฺสกาเนว กถิตานิฯ โพชฺฌงฺคกถา กถิตาวฯ

สมาธิปริกฺขาราติ สมาธิปริวาราฯ สมฺมาทิฏฺฐาทีนิ วุตฺตตฺถาเนวฯ อิเมปิ สตฺต ปริกฺขารา โลกิยโลกุตฺตราว กถิตาฯ

อสตํ ธมฺมา อสนฺตา วา ธมฺมา ลามกา ธมฺมาติ อสทฺธมฺมาฯ วิปริยาเยน สทฺธมฺมา เวทิตพฺพาฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานตฺถเมวฯ สทฺธมฺเมสุ ปน สทฺธาทโย สพฺเพปิ วิปสฺสกสฺเสว กถิตาฯ เตสุปิ ปญฺญา โลกิยโลกุตฺตราฯ อยํ วิเสโสฯ

สปฺปุริสานํ ธมฺมาติ สปฺปุริสธมฺมาฯ ตตฺถ สุตฺตเคยฺยาทิกํ ธมฺมํ ชานาตีติ ธมฺมญฺญูฯ ตสฺส ตสฺเสว ภาสิตสฺส อตฺถํ ชานาตีติ อตฺถญฺญูฯ ‘‘เอตฺตโกมฺหิ สีเลน สมาธินา ปญฺญายา’’ติ เอวํ อตฺตานํ ชานาตีติ อตฺตญฺญูฯ ปฏิคฺคหณปริโภเคสุ มตฺตํ ชานาตีติ มตฺตญฺญูฯ