ตเถว โส สิงฺคาลกํ อนทีติ เอวํ สํวฑฺโฒปิ มิคราชาหมสฺมีติ มญฺญิตฺวาปิ ยถา ปุพฺเพ ทุพฺพลสิงฺคาลกาเล, ตเถว โส สิงฺคาลรวํเยว อรวีติ ฯ อิมายปิ คาถาย เภกาทีนิ ภุตฺวา วฑฺฒิตสิงฺคาโล วิย ลาภสกฺการคิทฺโธ ตฺวนฺติ ปาถิกปุตฺตเมว ฆฏฺเฏสิฯ

นาเคหีติ หตฺถีหิฯ มหาพนฺธนาติ มหตา กิเลสพนฺธนา โมเจตฺวาฯ มหาวิทุคฺคาติ มหาวิทุคฺคํ นาม จตฺตาโร โอฆาฯ ตโต อุทฺธริตฺวา นิพฺพานถเล ปติฏฺฐเปตฺวาฯ

อคฺคญฺญปญฺญตฺติกถาวณฺณนา

[36] อิติ ‘‘ภควา เอตฺตเกน กถามคฺเคน ปาฏิหาริยํ น กโรตี’’ติ ปทสฺส อนุสนฺธิํ ทสฺเสตฺวา อิทานิ ‘‘น อคฺคญฺญํ ปญฺญาเปตี’’ติ อิมสฺส อนุสนฺธิํ ทสฺเสนฺโต อคฺคญฺญญฺจาหนฺติ เทสนํ อารภิฯ ตตฺถ อคฺคญฺญญฺจาหนฺติ อหํ, ภคฺคว, อคฺคญฺญญฺจ ปชานามิ โลกุปฺปตฺติจริยวํสญฺจฯ ตญฺจ ปชานามีติ น เกวลํ อคฺคญฺญเมว, ตญฺจ อคฺคญฺญํ ปชานามิฯ ตโต จ อุตฺตริตรํ สีลสมาธิโต ปฏฺฐาย ยาว สพฺพญฺญุตญฺญาณา ปชานามิฯ ตญฺจ ปชานํ น ปรามสามีติ ตญฺจ ปชานนฺโตปิ อหํ อิทํ นาม ปชานามีติ ตณฺหาทิฏฺฐิมานวเสน น ปรามสามิฯ นตฺถิ ตถาคตสฺส ปรามาโสติ ทีเปติฯ ปจฺจตฺตญฺเญว นิพฺพุติ วิทิตาติ อตฺตนาเยว อตฺตนิ กิเลสนิพฺพานํ วิทิตํฯ ยทภิชานํ ตถาคโตติ ยํ กิเลสนิพฺพานํ ชานนฺโต ตถาคโตฯ โน อนยํ อาปชฺชตีติ อวิทิตนิพฺพานา ติตฺถิยา วิย อนยํ ทุกฺขํ พฺยสนํ นาปชฺชติฯ

[37] อิทานิ ยํ ตํ ติตฺถิยา อคฺคญฺญํ ปญฺญเปนฺติ, ตํ ทสฺเสนฺโต สนฺติ ภคฺควาติอาทิมาหฯ ตตฺถ อิสฺสรกุตฺตํ พฺรหฺมกุตฺตนฺติ อิสฺสรกตํ พฺรหฺมกตํ, อิสฺสรนิมฺมิตํ พฺรหฺมนิมฺมิตนฺติ อตฺโถฯ พฺรหฺมา เอว หิ เอตฺถ อาธิปจฺจภาเวน อิสฺสโรติ เวทิตพฺโพฯ อาจริยกนฺติ อาจริยภาวํ อาจริยวาทํฯ ตตฺถ อาจริยวาโท อคฺคญฺญํฯ อคฺคญฺญํ ปน เอตฺถ เทสิตนฺติ กตฺวา โส อคฺคญฺญํ ตฺเวว วุตฺโตฯ กถํ วิหิตกนฺติ เกน วิหิตํ กินฺติ วิหิตํฯ เสสํ พฺรหฺมชาเล วิตฺถาริตนเยเนว เวทิตพฺพํฯ

[41] ขิฑฺฑาปโทสิกนฺติ ขิฑฺฑาปโทสิกมูลํฯ