ราชูปโภคานีติ รญฺโญ อุปโภคปริโภคภณฺฑานิ, ตานิ เจว สตฺตรตนานิ จฯ ราชานุจฺฉวิกานีติ รญฺโญ อนุจฺฉวิกานิฯ เตสํเยว สพฺเพสํ อิทํ คหณํฯ สมณารหานีติ สมณานํ อนุรูปานิ จีวราทีนิฯ สมณงฺคานีติ สมณานํ โกฏฺฐาสภูตา จตสฺโส ปริสาฯ สมณูปโภคานีติ สมณานํ อุปโภคปริกฺขาราฯ สมณานุจฺฉวิกานีติ เตสํเยว อธิวจนํฯ

อิธ ปน กมฺมํ นาม ทีฆรตฺตํ สกฺกจฺจํ สิปฺปาทิวาจนํฯ กมฺมสริกฺขกํ นาม โย เอวํ สกฺกจฺจํ สิปฺปํ อวาเจนฺโต อนฺเตวาสิเก อุกฺกุฏิกาสนชงฺฆเปสนิกาทีหิ กิลเมติ, ตสฺส ชงฺฆมํสํ ลิขิตฺวา ปาติตํ วิย โหติฯ ตถาคตสฺส ปน สกฺกจฺจํ วาจิตภาวํ สเทวโก โลโก อิมินา การเณน ชานาตูติ อนุปุพฺพอุคฺคตวฏฺฏิตํ เอณิชงฺฆลกฺขณํ นิพฺพตฺตติฯ ลกฺขณํ นาม อิทเมว ลกฺขณํฯ อนุจฺฉวิกลาภิตา อานิสํโสฯ

[215] ยทูปฆาตายาติ ยํ สิปฺปํ กสฺสจิ อุปฆาตาย น โหติฯ กิลิสฺสตีติ กิลมิสฺสติฯ สุขุมตฺตโจตฺถตาติ สุขุมตฺตเจน ปริโยนทฺธาฯ กิํ ปน อญฺเญน กมฺเมน อญฺญํ ลกฺขณํ นิพฺพตฺตตีติ? น นิพฺพตฺตติฯ ยํ ปน นิพฺพตฺตติ, ตํ อนุพฺยญฺชนํ โหติ, ตสฺมา อิธ วุตฺตํฯ

สุขุมจฺฉวิลกฺขณวณฺณนา

[216] สมณํ วาติ สมิตปาปฏฺเฐน สมณํฯ พฺราหฺมณํ วาติ พาหิตปาปฏฺเฐน พฺราหฺมณํฯ

มหาปญฺโญติอาทีสุ มหาปญฺญาทีหิ สมนฺนาคโต โหตีติ อตฺโถฯ ตตฺริทํ มหาปญฺญาทีนํ นานตฺตํฯ

ตตฺถ กตมา มหาปญฺญา? มหนฺเต สีลกฺขนฺเธ ปริคฺคณฺหาตีติ มหาปญฺญา, มหนฺเต สมาธิกฺขนฺเธ ปญฺญากฺขนฺเธ วิมุตฺติกฺขนฺเธ วิมุตฺติญาณทสฺสนกฺขนฺเธ ปริคฺคณฺหาตีติ มหาปญฺญาฯ มหนฺตานิ ฐานาฐานานิ มหนฺตา วิหารสมาปตฺติโย มหนฺตานิ อริยสจฺจานิ มหนฺเต สติปฏฺฐาเน สมฺมปฺปธาเน อิทฺธิปาเท มหนฺตานิ อินฺทฺริยานิ พลานิ มหนฺเต โพชฺฌงฺเค มหนฺเต อริยมคฺเค มหนฺตานิ สามญฺญผลานิ มหนฺตา อภิญฺญาโย มหนฺตํ ปรมตฺถํ นิพฺพานํ ปริคฺคณฺหาตีติ มหาปญฺญาฯ