สา จ ปฐมํ มาตาปิตโร ยาจิตฺวา ปพฺพชฺชํ อลภมานา กุลฆรํ คนฺตฺวา คพฺภํ คณฺหิ ฯ คพฺภสณฺฐิตมฺปิ อชานนฺติ สามิกํ อาราเธตฺวา เตน อนุญฺญาตา ภิกฺขุนีสุ ปพฺพชิตา, ตสฺสา คพฺภนิมิตฺตํ ทิสฺวา ภิกฺขุนิโย เทวทตฺตํ ปุจฺฉิํสุฯ โส ‘‘อสฺสมณี’’ติ อาหฯ ทสพลํ ปุจฺฉิํสุฯ สตฺถา อุปาลิตฺเถรํ สมฺปฏิจฺฉาเปสิฯ เถโร สาวตฺถินครวาสีนิ กุลานิ วิสาขญฺจ อุปาสิกํ ปกฺโกสาเปตฺวา โสเธนฺโต ‘‘ปุเร ลทฺโธ คพฺโภ, ปพฺพชฺชา อโรคา’’ติ อาหฯ สตฺถา ‘‘สุวินิจฺฉิตํ อธิกรณ’’นฺติ เถรสฺส สาธุการมทาสิฯ สา ภิกฺขุนี สุวณฺณพิมฺพสทิสํ ปุตฺตํ วิชายิฯ ตํ คเหตฺวา ราชา ปเสนทิ โกสโล โปสาเปสิฯ ‘‘กสฺสโป’’ติ จสฺส นามํ กตฺวา อปรภาเค อลงฺกริตฺวา สตฺถุ สนฺติกํ เนตฺวา ปพฺพาเชสิฯ อิติ นํ รญฺโญ โปสาวนิกปุตฺตตฺตาปิ ‘‘กุมารกสฺสโป’’ติ สญฺชานิํสูติฯ ตํ เอกทิวสํ อนฺธวเน สมณธมฺมํ กโรนฺตํ อตฺถกามา เทวตา ปญฺเห อุคฺคหาเปตฺวา ‘‘อิเม ปญฺเห ภควนฺตํ ปุจฺฉา’’ติ อาหฯ เถโร ปญฺเห ปุจฺฉิตฺวา ปญฺหวิสฺสชฺชนาวสาเน อรหตฺตํ ปาปุณิฯ ภควาปิ ตํ จิตฺรกถิกานํ ภิกฺขูนํ อคฺคฏฺฐาเน ฐเปสิฯ

เสตพฺยาติ ตสฺส นครสฺส นามํฯ อุตฺตเรน เสตพฺยนฺติ เสตพฺยโต อุตฺตรทิสายฯ ราชญฺโญติ อนภิสิตฺตกราชาฯ ทิฏฺฐิคตนฺติ ทิฏฺฐิเยวฯ ยถา คูถคตํ มุตฺตคตนฺติ วุตฺเต น คูถาทิโต อญฺญํ อตฺถิ, เอวํ ทิฏฺฐิเยว ทิฏฺฐิคตํฯ อิติปิ นตฺถีติ ตํ ตํ การณํ อปทิสิตฺวา เอวมฺปิ นตฺถีติ วทติฯ ปุรา…เป.… สญฺญาเปตีติ ยาว น สญฺญาเปติฯ

จนฺทิมสูริยอุปมาวณฺณนา

[411] อิเม โภ, กสฺสป, จนฺทิมสูริยาติ โส กิร เถเรน ปุจฺฉิโต จินฺเตสิ ‘‘อยํ สมโณ ปฐมํ จนฺทิมสูริเย อุปมํ อาหริ, จนฺทิมสูริยสทิโส ภวิสฺสติ ปญฺญาย, อนภิภวนีโย อญฺเญน, สเจ ปนาหํ ‘จนฺทิมสูริยา อิมสฺมิํ โลเก’ติ ภณิสฺสามิ, ‘กิํ นิสฺสิตา เอเต, กิตฺตกปมาณา, กิตฺตกํ อุจฺจา’ติอาทีหิ ปลิเวเฐสฺสติฯ อหํ โข ปเนตํ นิพฺเพเฐตุํ น สกฺขิสฺสามิ, ‘ปรสฺมิํ โลเก’ อิจฺเจวสฺส กเถสฺสามี’’ติฯ ตสฺมา เอวมาหฯ