10. ปายาสิราชญฺญสุตฺตวณฺณนา

[406] เอวํ เม สุตนฺติ ปายาสิราชญฺญสุตฺตํฯ ตตฺรายมปุพฺพปทวณฺณนา – อายสฺมาติ ปิยวจนเมตํฯ กุมารกสฺสโปติ ตสฺส นามํฯ กุมารกาเล ปพฺพชิตตฺตา ปน ภควตา ‘‘กสฺสปํ ปกฺโกสถ, อิทํ ผลํ วา ขาทนียํ วา กสฺสปสฺส เทถา’’ติ วุตฺเต ‘‘กตรกสฺสปสฺสา’’ติฯ ‘‘กุมารกสฺสปสฺสา’’ติ เอวํ คหิตนามตฺตา ตโต ปฏฺฐาย วุฑฺฒกาเลปิ ‘‘กุมารกสฺสโป’’ ตฺเวว วุจฺจติฯ อปิจ รญฺโญ โปสาวนิกปุตฺตตฺตาปิ ตํ กุมารกสฺสโปติ สญฺชานิํสุฯ

อยํ ปนสฺส ปุพฺพโยคโต ปฏฺฐาย อาวิภาวกถา – เถโร กิร ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต กาเล เสฏฺฐิปุตฺโต อโหสิฯ อเถกทิวสํ ภควนฺตํ จิตฺรกถิํ เอกํ อตฺตโน สาวกํ เอตทคฺเค ฐเปนฺตํ ทิสฺวา ภควโต สตฺตาหํ ทานํ ทตฺวา ‘‘อหมฺปิ ภควา อนาคเต เอกสฺส พุทฺธสฺส อยํ เถโร วิย จิตฺรกถี สาวโก ภวามี’’ติ ปตฺถนํ กตฺวา ปุญฺญานิ กโรนฺโต กสฺสปสฺส ภควโต สาสเน ปพฺพชิตฺวา วิเสสํ นิพฺพตฺเตตุํ นาสกฺขิฯ ตทา กิร ปรินิพฺพุตสฺส ภควโต สาสเน โอสกฺกนฺเต ปญฺจ ภิกฺขู นิสฺเสณิํ พนฺธิตฺวา ปพฺพตํ อารุยฺห สมณธมฺมํ อกํสุฯ สงฺฆตฺเถโร ตติยทิวเส อรหตฺตํ ปตฺโต, อนุเถโร จตุตฺถทิวเส อนาคามี อโหสิ, อิตเร ตโย วิเสสํ นิพฺพตฺเตตุํ อสกฺโกนฺตา เทวโลเก นิพฺพตฺตาฯ

เตสํ เอกํ พุทฺธนฺตรํ เทเวสุ จ มนุสฺเสสุ จ สมฺปตฺติํ อนุภวนฺตานํ เอโก ตกฺกสิลายํ ราชกุเล นิพฺพตฺติตฺวา ปกฺกุสาติ นาม ราชา หุตฺวา ภควนฺตํ อุทฺทิสฺส ปพฺพชิตฺวา ราชคหํ อุทฺทิสฺส อาคจฺฉนฺโต กุมฺภการสาลายํ ภควโต ธมฺมเทสนํ สุตฺวา อนาคามิผลํ ปตฺโตฯ เอโก เอกสฺมิํ สมุทฺทปฏฺฏเน กุลฆเร นิพฺพตฺติตฺวา นาวํ อารุยฺห ภินฺนนาโว ทารุจีรานิ นิวาเสตฺวา ลาภสมฺปตฺติํ ปตฺโต ‘‘อหํ อรหา’’ติ จิตฺตํ อุปฺปาเทตฺวา ‘‘น ตฺวํ อรหา, คจฺฉ, สตฺถารํ อุปสงฺกมิตฺวา ปญฺหํ ปุจฺฉา’’ติ อตฺถกามาย เทวตาย โจทิโต ตถา กตฺวา อรหตฺตผลํ ปตฺโตฯ

เอโก ราชคเห เอกิสฺสา กุลทาริกาย กุจฺฉิมฺหิ อุปฺปนฺโนฯ