เมนู

8. สกฺกปญฺหสุตฺตวณฺณนา

นิทานวณฺณนา

[344] เอวํ เม สุตนฺติ สกฺกปญฺหสุตฺตํฯ ตตฺรายมนุตฺตานปทวณฺณนา – อมฺพสณฺฑา นาม พฺราหฺมณคาโมติ โส กิร คาโม อมฺพสณฺฑานํ อวิทูเร นิวิฏฺโฐ, ตสฺมา ‘‘อมฺพสณฺฑา’’ ตฺเวว วุจฺจติฯ เวทิยเก ปพฺพเตติ โส กิร ปพฺพโต ปพฺพตปาเท ชาเตน มณิเวทิกาสทิเสน นีลวนสณฺเฑน สมนฺตา ปริกฺขิตฺโต, ตสฺมา ‘เวทิยกปพฺพโต’ ตฺเวว สงฺขฺยํ คโตฯ อินฺทสาลคุหายนฺติ ปุพฺเพปิ สา ทฺวินฺนํ ปพฺพตานํ อนฺตเร คุหา, อินฺทสาลรุกฺโข จสฺสา ทฺวาเร, ตสฺมา ‘อินฺทสาลคุหา’ติ สงฺขฺยํ คตาฯ อถ นํ กุฏฺเฏหิ ปริกฺขิปิตฺวา ทฺวารวาตปานานิ โยเชตฺวา สุปรินิฏฺฐิตสุธากมฺมมาลากมฺมลตากมฺมวิจิตฺตํ เลณํ กตฺวา ภควโต อทํสุฯ ปุริมโวหารวเสน ปน ‘‘อินฺทสาลคุหา’’ ตฺเวว นํ สญฺชานนฺติฯ ตํ สนฺธาย วุตฺตํ ‘อินฺทสาลคุหาย’นฺติฯ

อุสฺสุกฺกํ อุทปาทีติ ธมฺมิโก อุสฺสาโห อุปฺปชฺชิฯ นนุ จ เอส อภิณฺหทสฺสาวี ภควโต, น โส เทวตาสนฺนิปาโต นาม อตฺถิ, ยตฺถายํ น อาคตปุพฺโพ, สกฺเกน สทิโส อปฺปมาทวิหารี เทวปุตฺโต นาม นตฺถิฯ อถ กสฺมา พุทฺธทสฺสนํ อนาคตปุพฺพสฺส วิย อสฺส อุสฺสาโห อุทปาทีติ? มรณภเยน สนฺตชฺชิตตฺตาฯ ตสฺมิํ กิรสฺส สมเย อายุ ปริกฺขีโณ, โส ปญฺจ ปุพฺพนิมิตฺตานิ ทิสฺวา ‘‘ปริกฺขีโณ ทานิ เม อายู’’ติ อญฺญาสิฯ เยสญฺจ เทวปุตฺตานํ มรณนิมิตฺตานิ อาวิ ภวนฺติ, เตสุ เย ปริตฺตเกน ปุญฺญกมฺเมน เทวโลเก นิพฺพตฺตา, เต ‘‘กุหิํ นุ โข อิทานิ นิพฺพตฺติสฺสามา’’ติ ภยํ สนฺตาสํ อาปชฺชนฺติฯ เย กตภีรุตฺตานา พหุํ ปุญฺญํ กตฺวา นิพฺพตฺตา, เต อตฺตนา ทินฺนทานํ รกฺขิตสีลํ ภาวิตภาวนญฺจ อาคมฺม ‘‘อุปริเทวโลเก สมฺปตฺติํ อนุภวิสฺสามา’’ติ น ภายนฺติฯ