เมนู

อสฺสรตนวณฺณนา

[247] เอวํ ปาตุภูตหตฺถิรตนสฺส ปน จกฺกวตฺติโน อมจฺจา ปกติมงฺคลอสฺสฏฺฐานํ สุจิสมตลํ กาเรตฺวา อลงฺกริตฺวา จ ปุริมนเยเนว รญฺโญ ตสฺส อาคมนจินฺตนตฺถํ อุสฺสาหํ ชเนนฺติฯ โส ปุริมนเยเนว กตทานมานนสกฺกาโร สมาทินฺนสีลพฺพโต ปาสาทตเล สุขนิสินฺโน ปุญฺญสมฺปตฺติํ สมนุสฺสรติฯ อถสฺส ปุญฺญานุภาวโจทิโต สินฺธวกุลโต วิชฺชุลตาวินทฺธสรทกาลเสตวลาหกราสิสสฺสิรีโก รตฺตปาโท รตฺตตุณฺโฑ จนฺทปฺปภาปุญฺชสทิสสุทฺธสินิทฺธฆนสํหตสรีโร กากคีวา วิย อินฺทนีลมณิ วิย จ กาฬวณฺเณน สีเสน สมนฺนาคตตฺตา กาฬสีโสติ สุฏฺฐุ กปฺเปตฺวา ฐปิเตหิ วิย มุญฺชสทิเสหิ สณฺหวฏฺฏอุชุคเตหิ เกเสหิ สมนฺนาคตตฺตา มุญฺชเกโส เวหาสงฺคโม วลาหโก นาม อสฺสราชา อาคนฺตฺวา ตสฺมิํ ฐาเน ปติฏฺฐาติฯ มหาสุทสฺสนสฺส ปเนส หตฺถิรตนํ วิย อาคโตฯ เสสํ สพฺพํ หตฺถิรตเน วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพํฯ เอวรูปํ อสฺสรตนํ สนฺธาย ภควา – ‘‘ปุน จ ปร’’นฺติอาทิมาหฯ

มณิรตนวณฺณนา

[248] เอวํ ปาตุภูตอสฺสรตนสฺส ปน รญฺโญ จกฺกวตฺติโน จตุหตฺถายามํ สกฏนาภิสมปริณาหํ อุโภสุ อนฺเตสุ กณฺณิกปริยนฺตโต วินิคฺคเตหิ สุปริสุทฺธมุตฺตากลาเปหิ ทฺวีหิ กญฺจนปทุเมหิ อลงฺกตํ จตุราสีติมณิสหสฺสปริวารํ ตาราคณปริวุตสฺส ปุณฺณจนฺทสสฺสิริํ ผรมานํ วิย เวปุลฺลปพฺพตโต มณิรตนํ อาคจฺฉติฯ ตสฺเสวํ อาคตสฺส มุตฺตาชาลเก ฐเปตฺวา เวฬุปรมฺปราย สฏฺฐิหตฺถปฺปมาณํ อากาสํ อาโรปิตสฺส รตฺติภาเค สมนฺตา โยชนปฺปมาณํ โอกาสํ อาภา ผรติ, ยาย สพฺโพ โส โอกาโส อรุณุคฺคมนเวลา วิย สญฺชาตาโลโก โหติฯ ตโต กสฺสกา กสิกมฺมํ วาณิชา อาปณุคฺฆาฏนํ เต เต สิปฺปิโน ตํ ตํ กมฺมนฺตํ ปโยเชนฺติ ‘‘ทิวา’’ติ มญฺญมานาฯ มหาสุทสฺสนสฺสาปิ สพฺพํ ตํ ตเถว อโหสิฯ เตน วุตฺตํ – ‘‘ปุน จ ปรํ อานนฺท,…เป.… มณิรตนํ ปาตุรโหสี’’ติฯ

อิตฺถิรตนวณฺณนา

[249] เอวํ ปาตุภูตมณิรตนสฺส ปน จกฺกวตฺติโน วิสยสุขวิเสสสฺส วิเสสการณํ อิตฺถิรตนํ ปาตุภวติฯ มทฺทราชกุลโต วา หิสฺส อคฺคมเหสิํ อาเนนฺติ, อุตฺตรกุรุโต วา ปุญฺญานุภาเวน สยํ อาคจฺฉติฯ อวเสสา ปนสฺสา สมฺปตฺติ – ‘‘ปุน จ ปรํ, อานนฺท, รญฺโญ มหาสุทสฺสนสฺส อิตฺถิรตนํ ปาตุรโหสิ, อภิรูปา ทสฺสนียา’’ติอาทินา นเยน ปาฬิยํเยว อาคตาฯ

ตตฺถ สณฺฐานปาริปูริยา อธิกํ รูปํ อสฺสาติ อภิรูปาฯ ทิสฺสมานาว จกฺขูนิ ปิณยติ, ตสฺมา อญฺญํ กิจฺจวิกฺเขปํ หิตฺวาปิ ทฏฺฐพฺพาติ ทสฺสนียาฯ ทิสฺสมานาว โสมนสฺสวเสน จิตฺตํ ปสาเทตีติ ปาสาทิกาฯ ปรมายาติ เอวํ ปสาทาวหตฺตา อุตฺตมายฯ วณฺณโปกฺขรตายาติ วณฺณสุนฺทรตายฯ สมนฺนาคตาติ อุเปตาฯ อภิรูปา วา ยสฺมา นาติทีฆา นาติรสฺสาฯ ทสฺสนียา ยสฺมา นาติกิสา นาติถูลาฯ