เมนู

รตฺตาวเสสนฺติ พลวปจฺจูเส ปรินิพฺพุตตฺตา รตฺติยา อวเสสํ จุลฺลกทฺธานํฯ ธมฺมิยา กถายาติ อญฺญา ปาฏิเยกฺกา ธมฺมกถา นาม นตฺถิ, ‘‘อาวุโส สเทวเก นาม โลเก อปฺปฏิปุคฺคลสฺส สตฺถุโน อยํ มจฺจุราชา น ลชฺชติ, กิมงฺคํ ปน โลกิยมหาชนสฺส ลชฺชิสฺสตี’’ติ เอวรูปาย ปน มรณปฏิสํยุตฺตาย กถาย วีตินาเมสุํฯ เตสญฺหิ ตํ กถํ กเถนฺตานํ มุหุตฺเตเนว อรุณํ อุคฺคจฺฉิฯ

[226] อถ โขติ อรุณุคฺคํ ทิสฺวาว เถโร เถรํ เอตทโวจฯ เตเนว กรณีเยนาติ กีทิเสน นุ โข ปรินิพฺพานฏฺฐาเน มาลาคนฺธาทิสกฺกาเรน ภวิตพฺพํ, กีทิเสน ภิกฺขุสงฺฆสฺส นิสชฺชฏฺฐาเนน ภวิตพฺพํ, กีทิเสน ขาทนียโภชนีเยน ภวิตพฺพนฺติ, เอวํ ยํ ภควโต ปรินิพฺพุตภาวํ สุตฺวา กตฺตพฺพํ เตเนว กรณีเยนฯ

พุทฺธสรีรปูชาวณฺณนา

[227] สพฺพญฺจ ตาฬาวจรนฺติ สพฺพํ ตูริยภณฺฑํฯ สนฺนิปาเตถาติ เภริํ จราเปตฺวา สมาหรถฯ เต ตเถว อกํสุฯ มณฺฑลมาเฬติ ทุสฺสมณฺฑลมาเฬฯ ปฏิยาเทนฺตาติ สชฺเชนฺตาฯ

ทกฺขิเณน ทกฺขิณนฺติ นครสฺส ทกฺขิณทิสาภาเคเนว ทกฺขิณทิสาภาคํฯ พาหิเรน พาหิรนฺติ อนฺโตนครํ อปฺปเวเสตฺวา พาหิเรเนว นครสฺส พาหิรปสฺสํ หริตฺวาฯ ทกฺขิณโต นครสฺสาติ อนุราธปุรสฺส ทกฺขิณทฺวารสทิเส ฐาเน ฐเปตฺวา สกฺการสมฺมานํ กตฺวา เชตวนสทิเส ฐาเน ฌาเปสฺสามาติ อตฺโถฯ

[228] อฏฺฐ มลฺลปาโมกฺขาติ มชฺฌิมวยา ถามสมฺปนฺนา อฏฺฐมลฺลราชาโนฯ สีสํ นฺหาตาติ สีสํ โธวิตฺวา นหาตาฯ อายสฺมนฺตํ อนุรุทฺธนฺติ เถโรว ทิพฺพจกฺขุโกติ ปากโฏ, ตสฺมา เต สนฺเตสุปิ อญฺเญสุ มหาเถเรสุ – ‘‘อยํ โน ปากฏํ กตฺวา กเถสฺสตี’’ติ เถรํ ปุจฺฉิํสุฯ กถํ ปน, ภนฺเต, เทวตานํ อธิปฺปาโยติ ภนฺเต, อมฺหากํ ตาว อธิปฺปายํ ชานามฯ เทวตานํ กถํ อธิปฺปาโยติ ปุจฺฉนฺติฯ เถโร ปฐมํ เตสํ อธิปฺปายํ ทสฺเสนฺโต ตุมฺหากํ โขติอาทิมาหฯ มกุฏพนฺธนํ นาม มลฺลานํ เจติยนฺติ มลฺลราชูนํ ปสาธนมงฺคลสาลาย เอตํ นามํฯ จิตฺตีกตฏฺเฐน ปเนสา ‘‘เจติย’’นฺติ วุจฺจติฯ