ปรมาย ปูชายาติ อุตฺตมาย ปูชายฯ อยญฺหิ นิรามิสปูชา นาม สกฺโกติ มม สาสนํ สนฺธาเรตุํฯ ยาว หิ อิมา จตสฺโส ปริสา มํ อิมาย ปูเชสฺสนฺติ, ตาว มม สาสนํ มชฺเฌ นภสฺส ปุณฺณจนฺโท วิย วิโรจิสฺสตีติ ทสฺเสติฯ

อุปวาณตฺเถรวณฺณนา

[200] อปสาเรสีติ อปเนสิฯ อเปหีติ อปคจฺฉฯ เถโร เอกวจเนเนว ตาลวณฺฏํ นิกฺขิปิตฺวา เอกมนฺตํ อฏฺฐาสิฯ อุปฏฺฐาโกติอาทิ ปฐมโพธิยํ อนิพทฺธุปฏฺฐากภาวํ สนฺธายาหฯ อยํ, ภนฺเต, อายสฺมา อุปวาโณติ เอวํ เถเรน วุตฺเต อานนฺโท อุปวาณสฺส สโทสภาวํ สลฺลกฺเขติ, ‘หนฺทสฺส นิทฺโทสภาวํ กเถสฺสามี’ติ ภควา เยภุยฺเยน อานนฺทาติอาทิมาหฯ ตตฺถ เยภุยฺเยนาติ อิทํ อสญฺญสตฺตานญฺเจว อรูปเทวตานญฺจ โอหีนภาวํ สนฺธาย วุตฺตํฯ อปฺผุโฏติ อสมฺผุฏฺโฐ อภริโต วาฯ ภควโต กิร อาสนฺนปเทเส วาลคฺคมตฺเต โอกาเส สุขุมตฺตภาวํ มาเปตฺวา ทส ทส มเหสกฺขา เทวตา อฏฺฐํสุฯ ตาสํ ปรโต วีสติ วีสติฯ ตาสํ ปรโต ติํสติ ติํสติฯ ตาสํ ปรโต จตฺตาลีสํ จตฺตาลีสํฯ ตาสํ ปรโต ปญฺญาสํ ปญฺญาสํฯ ตาสํ ปรโต สฏฺฐิ สฏฺฐิ เทวตา อฏฺฐํสุฯ ตา อญฺญมญฺญํ หตฺเถน วา ปาเทน วา วตฺเถน วา น พฺยาพาเธนฺติฯ ‘‘อเปหิ มํ, มา ฆฏฺเฏหี’’ติ วตฺตพฺพาการํ นาม นตฺถิฯ ‘‘ตา โข ปน เทวตาโย ทสปิ หุตฺวา วีสติปิ หุตฺวา ติํสมฺปิ หุตฺวา จตฺตาลีสมฺปิ หุตฺวา ปญฺญาสมฺปิ หุตฺวา อารคฺคโกฏินิตุทนมตฺเตปิ ติฏฺฐนฺติ, น จ อญฺญมญฺญํ พฺยาพาเธนฺตี’’ติ (อ. นิ. 1.37) วุตฺตสทิสาว อเหสุํฯ โอวาเรนฺโตติ อาวาเรนฺโตฯ เถโร กิร ปกติยาปิ มหาสรีโร หตฺถิโปตกสทิโสฯ โส ปํสุกูลจีวรํ ปารุปิตฺวา อติมหา วิย อโหสิฯ

ตถาคตํ ทสฺสนายาติ ภควโต มุขํ ทฏฺฐุํ อลภมานา เอวํ อุชฺฌายิํสุฯ กิํ ปน ตา เถรํ วินิวิชฺฌ ปสฺสิตุํ น สกฺโกนฺตีติ? อาม, น สกฺโกนฺติฯ เทวตา หิ ปุถุชฺชเน วินิวิชฺฌ ปสฺสิตุํ สกฺโกนฺติ, น ขีณาสเวฯ เถรสฺส จ มเหสกฺขตาย เตชุสฺสทตาย อุปคนฺตุมฺปิ น สกฺโกนฺติฯ