อิติ โวสฺสสฺส วสฺสกรณํ วสฺสกมฺมํ, วสฺสสฺส โวสฺสกรณํ โวสฺสกมฺมํฯ ตํ ปน กโรนฺโต อจฺฉนฺทิกภาวมตฺตํ ปาเปติ, น ลิงฺคํ อนฺตรธาเปตุํ สกฺโกติฯ วตฺถุกมฺมนฺติ อกตวตฺถุสฺมิํ เคหปติฏฺฐาปนํฯ วตฺถุปริกมฺมนฺติ ‘‘อิทญฺจิทญฺจาหรถา’’ติ วตฺวา วตฺถุพลิกมฺมกรณํฯ อาจมนนฺติ อุทเกน มุขสุทฺธิกรณํฯ นฺหาปนนฺติ อญฺเญสํ นฺหาปนํฯ ชุหนนฺติ เตสํ อตฺถาย อคฺคิชุหนํฯ วมนนฺติ โยคํ ทตฺวา วมนกรณํฯ วิเรจเนปิ เอเสว นโยฯ อุทฺธํวิเรจนนฺติ อุทฺธํ โทสานํ นีหรณํฯ อโธวิเรจนนฺติ อโธ โทสานํ นีหรณํฯ สีสวิเรจนนฺติ สิโรวิเรจนํฯ กณฺณเตลนฺติ กณฺณานํ พนฺธนตฺถํ วา วณหรณตฺถํ วา เภสชฺชเตลปจนํฯ เนตฺตตปฺปนนฺติ อกฺขิตปฺปนเตลํฯ นตฺถุกมฺมนฺติ เตเลน โยเชตฺวา นตฺถุกรณํฯ อญฺชนนฺติ ทฺเว วา ตีณิ วา ปฏลานิ นีหรณสมตฺถํ ขารญฺชนํฯ ปจฺจญฺชนนฺติ นิพฺพาปนียํ สีตลเภสชฺชญฺชนํฯ สาลากิยนฺติ สลากเวชฺชกมฺมํฯ สลฺลกตฺติยนฺติ สลฺลกตฺตเวชฺชกมฺมํฯ ทารกติกิจฺฉา วุจฺจติ โกมารภจฺจเวชฺชกมฺมํฯ มูลเภสชฺชานํ อนุปฺปาทนนฺติ อิมินา กายติกิจฺฉนํ ทสฺเสติฯ โอสธีนํ ปฏิโมกฺโขติ ขาราทีนิ ทตฺวา ตทนุรูเป วเณ คเต เตสํ อปนยนํฯ

เอตฺตาวตา มหาสีลํ นิฏฺฐิตํ โหติฯ

ปุพฺพนฺตกปฺปิกสสฺสตวาทวณฺณนา

[28] เอวํ พฺรหฺมทตฺเตน วุตฺตวณฺณสฺส อนุสนฺธิวเสน ติวิธํ สีลํ วิตฺถาเรตฺวา อิทานิ ภิกฺขุสงฺเฆน วุตฺตวณฺณสฺส อนุสนฺธิวเสน – ‘‘อตฺถิ, ภิกฺขเว, อญฺเญว ธมฺมา คมฺภีรา ทุทฺทสา’’ติอาทินา นเยน สุญฺญตาปกาสนํ อารภิฯ ตตฺถ ธมฺมาติ คุเณ, เทสนายํ, ปริยตฺติยํ, นิสฺสตฺเตติ เอวมาทีสุ ธมฺมสทฺโท วตฺตติฯ

‘‘น หิ ธมฺโม อธมฺโม จ, อุโภ สมวิปากิโน;

อธมฺโม นิรยํ เนติ, ธมฺโม ปาเปติ สุคฺคติ’’นฺติฯ (เถรคา. 304);

อาทีสุ หิ คุเณ ธมฺมสทฺโทฯ ‘‘ธมฺมํ, โว ภิกฺขเว, เทเสสฺสามิ อาทิกลฺยาณ’’นฺติอาทีสุ (ม. นิ. 3.420) เทสนายํฯ