มตฺตการิตาติ มตฺตาย ปมาเณน กรณํ; ปมาเณ ฐานนฺติ อตฺโถฯ กาเยน อาปชฺชตีติ กายทฺวาริกํ กาเยน อาปชฺชติ; วจีทฺวาริกํ วาจายฯ กาเยน วุฏฺฐาตีติ ติณวตฺถารกสมเถ วินาปิ เทสนาย กาเยเนว วุฏฺฐาติ; เทเสตฺวา วุฏฺฐหนฺโต ปน วาจาย วุฏฺฐาติฯ อพฺภนฺตรปริโภโค นาม อชฺโฌหรณปริโภโคฯ พาหิรปริโภโค นาม สีสมกฺขนาทิฯ

อนาคตํ ภารํ วหตีติ อเถโรว สมาโน เถเรหิ วหิตพฺพํ พีชนคาหธมฺมชฺเฌสนาทิภารํ วหติ; ตํ นิตฺถริตุํ วีริยํ อารภติฯ อาคตํ ภารํ น วหตีติ เถโร เถรกิจฺจํ น กโรติ, ‘‘อนุชานามิ ภิกฺขเว เถเรน ภิกฺขุนา สามํ วา ธมฺมํ ภาสิตุํ, ปรํ วา อชฺเฌสิตุํ, อนุชานามิ ภิกฺขเว เถราเธยฺยํ ปาติโมกฺข’’นฺติ เอวมาทิ สพฺพํ ปริหาเปตีติ อตฺโถฯ น กุกฺกุจฺจายิตพฺพํ กุกฺกุจฺจายตีติ น กุกฺกุจฺจายิตพฺพํ กุกฺกุจฺจายิตฺวา กโรติฯ กุกฺกุจฺจายิตพฺพํ น กุกฺกุจฺจายตีติ กุกฺกุจฺจายิตพฺพํ น กุกฺกุจฺจายิตฺวา กโรติฯ เอเตสํ ทฺวินฺนํ ทิวา จ รตฺโต จ อาสวา วฑฺฒนฺตีติ อตฺโถฯ อนนฺตรทุเกปิ วุตฺตปฏิปกฺขวเสน อตฺโถ เวทิตพฺโพฯ เสสํ ตตฺถ ตตฺถ วุตฺตนยตฺตา อุตฺตานเมวาติฯ

ทุกวารวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ติกวารวณฺณนา

[323] ติเกสุ อตฺถาปตฺติ ติฏฺฐนฺเต ภควติ อาปชฺชตีติ อตฺถิ อาปตฺติ, ยํ ติฏฺฐนฺเต ภควติ อาปชฺชตีติ อตฺโถฯ เอเสว นโย สพฺพตฺถฯ ตตฺถ โลหิตุปฺปาทาปตฺติํ ติฏฺฐนฺเต อาปชฺชติฯ ‘‘เอตรหิ โข ปนานนฺท, ภิกฺขู อญฺญมญฺญํ อาวุโสวาเทน สมุทาจรนฺติ, น โว มมจฺจเยน เอวํ สมุทาจริตพฺพํ, นวเกน, อานนฺท, ภิกฺขุนา เถโร ภิกฺขู ‘ภนฺเต’ติ วา ‘อายสฺมา’ติ วา สมุทาจริตพฺโพ’’ติ วจนโต เถรํ อาวุโสวาเทน สมุทาจรณปจฺจยา อาปตฺติํ ปรินิพฺพุเต ภควติ อาปชฺชติ, โน ติฏฺฐนฺเตฯ อิมา ทฺเว อาปตฺติโย ฐเปตฺวา อวเสสา ธรนฺเตปิ ภควติ อาปชฺชติ, ปรินิพฺพุเตปิฯ

ปวาเรตฺวา อนติริตฺตํ ภุญฺชนฺโต อาปตฺติํ กาเล อาปชฺชติ โน วิกาเลฯ วิกาลโภชนาปตฺติํ ปน วิกาเล อาปชฺชติ โน กาเลฯ