เมนู

สมนุภาสนาสมุฏฺฐานวณฺณนา

[261] เภทานุวตฺตทุพฺพจทูสทุฏฺฐุลฺลทิฏฺฐิ จาติ สงฺฆเภทานุวตฺตกทุพฺพจกุลทูสกทุฏฺฐุลฺลปฺปฏิจฺฉาทนทิฏฺฐิอปฺปฏินิสฺสชฺชนสิกฺขาปทานิฯ ฉนฺทํ อุชฺชคฺฆิกา ทฺเว จาติ ฉนฺทํ อทตฺวา คมนสิกฺขาปทํ อุชฺชคฺฆิกาย อนฺตรฆเร คมนนิสีทนสิกฺขาปททฺวยญฺจฯ ทฺเว จ สทฺทาติ ‘‘อปฺปสทฺโท อนฺตรฆเร คมิสฺสามิ, นิสีทิสฺสามี’’ติ สิกฺขาปททฺวยญฺจฯ น พฺยาหเรติ ‘‘น สกพเฬน มุเขน พฺยาหริสฺสามี’’ติ สิกฺขาปทํฯ

ฉมา นีจาสเน ฐานํ, ปจฺฉโต อุปฺปเถน จาติ ฉมายํ นิสีทิตฺวา, นีเจ อาสเน นิสีทิตฺวา; ฐิเตน นิสินฺนสฺส, ปจฺฉโต คจฺฉนฺเตน ปุรโต คจฺฉนฺตสฺส, อุปฺปเถน คจฺฉนฺเตน ปเถน คจฺฉนฺตสฺส ธมฺมเทสนาสิกฺขาปทานิฯ วชฺชานุวตฺติคหณาติ วชฺชปฺปฏิจฺฉาทนอุอขตฺตานุวตฺตกหตฺถคฺคหณาทิสงฺขาตานิ ตีณิ ปาราชิกานิฯ โอสาเร ปจฺจาจิกฺขนาติ ‘‘อนปโลเกตฺวา การกสงฺฆํ อนญฺญาย คณสฺส ฉนฺทํ โอสาเรยฺยา’’ติ จ ‘‘พุทฺธํ ปจฺจกฺขามี’’ติ จ วุตฺตสิกฺขาปททฺวยํฯ

กิสฺมิํ สํสฏฺฐา ทฺเว วธีติ ‘‘กิสฺมิญฺจิเทว อธิกรเณ ปจฺจากตา’’ติ จ ‘‘ภิกฺขุนิโย ปเนว สํสฏฺฐา วิหรนฺตี’’ติ จ ‘‘ยา ปน ภิกฺขุนี เอวํ วเทยฺย สํสฏฺฐาว อยฺเย ตุมฺเห วิหรถา’’ติ จ ‘‘อตฺตานํ วธิตฺวา วธิตฺวา โรเทยฺยา’’ติ จ วุตฺตสิกฺขาปทานิฯ วิสิพฺเพ ทุกฺขิตาย จาติ ‘‘ภิกฺขุนิยา จีวรํ วิสิพฺเพตฺวา วา วิสิพฺพาเปตฺวา วา’’ติ จ ‘‘ทุกฺขิตํ สหชีวินิ’’นฺติ จ วุตฺตสิกฺขาปททฺวยํฯ ปุน สํสฏฺฐา น วูปสเมติ ‘‘สํสฏฺฐา วิหเรยฺย คหปตินา วา คหปติปุตฺเตน วา’’ติ เอวํ ปุน วุตฺตสํสฏฺฐสิกฺขาปทญฺจ ‘‘เอหยฺเย, อิมํ อธิกรณํ วูปสเมหี’’ติ วุจฺจมานา, ‘‘สาธู’’ติ ปฏิสฺสุณิตฺวา ‘‘สา ปจฺฉา อนนฺตรายิกินี เนว วูปสมฺเมยฺยา’’ติ วุตฺตสิกฺขาปทญฺจฯ อารามญฺจ ปวารณาติ ‘‘ชานํ สภิกฺขุกํ อารามํ อนาปุจฺฉา ปวิเสยฺยา’’ติ จ ‘‘อุภโตสงฺเฆ ตีหิ ฐาเนหิ น ปวาเรยฺยา’’ติ จ วุตฺตสิกฺขาปททฺวยํฯ

อนฺวทฺธํ สหชีวินิํ ทฺเวติ ‘‘อนฺวทฺธมาสํ ภิกฺขุนิยา ภิกฺขุสงฺฆโต ทฺเว ธมฺมา ปจฺจาสีสิตพฺพา’’ติ วุตฺตสิกฺขาปทญฺจ, ‘‘สหชีวินิํ วุฏฺฐาเปตฺวา ทฺเว วสฺสานิ เนว อนุคฺคณฺเหยฺย, สหชีวินิํ วุฏฺฐาเปตฺวา เนว วูปกาเสยฺยา’’ติ วุตฺตสิกฺขาปททฺวยญฺจฯ