เมนู

อมูฬฺหวินยกถา

[196] ภาสิตปริกฺกนฺตนฺติ วาจาย ภาสิตํ กาเยน ปริกฺกนฺตํ; ปริกฺกมิตฺวา กตนฺติ อตฺโถฯ สรตายสฺมา เอวรูปิํ อาปตฺติํ อาปชฺชิตาติ เอตฺถ สรตุ อายสฺมา เอวรูปิํ อาปตฺติํ อาปชฺชิตา; อายสฺมา เอวรูปิยา อาปตฺติยาติ อยมตฺโถฯ อาปชฺชิตฺวาติ วา ปาโฐ, ตสฺสตฺโถ – ปฐมํ อาปชฺชิตฺวา ปจฺฉา ตํ อาปตฺติํ สรตุ อายสฺมาติฯ

อมูฬฺหวินยกถา นิฏฺฐิตาฯ

เยภุยฺยสิกากถา

[202] เยภุยฺยสิกาย วูปสเมตุนฺติ เอตฺถ ยสฺสา กิริยาย ธมฺมวาทิโน พหุตรา, เอสา เยภุยฺยสิกา นามฯ

[204] อธมฺมิกสลากคฺคาเหสุ โอรมตฺตกนฺติ ปริตฺตํ อปฺปมตฺตกํ ภณฺฑนมตฺตเมวฯ น จ คติคตนฺติ ทฺเว ตโย อาวาเส น คตํ, ตตฺถ ตตฺเถว วา ทฺวตฺติกฺขตฺตุํ อวินิจฺฉิตํฯ น จ สริตสาริตนฺติ ทฺวตฺติกฺขตฺตุํ เตหิ ภิกฺขูหิ สยํ สริตํ วา อญฺเญหิ สาริตํ วา น โหติฯ ชานาตีติ สลากํ คาเหนฺโต ชานาติ ‘‘อธมฺมวาที พหุตรา’’ติฯ อปฺเปว นามาติ อิมินา นีหาเรน สลากาย คาหิยมานาย ‘‘อปิ นาม อธมฺมวาทิโน พหุตรา อสฺสู’’ติ อยมสฺส อชฺฌาสโย โหติฯ อปเรสุปิ ทฺวีสุ เอเสว นโยฯ

อธมฺเมน คณฺหนฺตีติ อธมฺมวาทิโน ‘‘เอวํ มยํ พหู ภวิสฺสามา’’ติ ทฺเว ทฺเว สลากาโย คณฺหนฺติฯ วคฺคา คณฺหนฺตีติ ทฺเว ธมฺมวาทิโน เอกํ ธมฺมวาทิสลากํ คณฺหนฺติ ‘‘เอวํ ธมฺมวาทิโน น พหู ภวิสฺสนฺตี’’ติ มญฺญมานาฯ น จ ยถาทิฏฺฐิยา คณฺหนฺตีติ ธมฺมวาทิโน หุตฺวา ‘‘พลวปกฺขํ ภชิสฺสามา’’ติ อธมฺมวาทิสลากํ คณฺหนฺติฯ ธมฺมิกสลากคฺคาเหสุ อยเมวตฺโถ ปริวตฺเตตฺวา เวทิตพฺโพฯ เอวํ สลากํ คาเหตฺวา สเจ พหุตรา ธมฺมวาทิโน โหนฺติ; ยถา เต วทนฺติ, เอวํ ตํ อธิกรณํ วูปสเมตพฺพํ, เอวํ เยภุยฺยสิกาย วูปสนฺตํ โหติฯ อยเมตฺถ สงฺเขโปฯ วิตฺถาโร ปน ปรโตปิ อาคมิสฺสติฯ

เยภุยฺยสิกากถา นิฏฺฐิตาฯ

ตสฺสปาปิยสิกากถา

[207] อสุจีติ อสุจีหิ กายวจีกมฺเมหิ สมนฺนาคโตฯ อลชฺชีติ สญฺจิจฺจ อาปชฺชนาทินา อลชฺชิลกฺขเณน สมนฺนาคโตฯ สานุวาโทติ สอุปวาโทฯ อิติ อิเมสญฺจ ติณฺณํ องฺคานํ วเสน ตีณิ กรณานิ, สงฺเฆน กรณํ, ธมฺเมน สมคฺเคน กรณนฺติ อิมานิ จ ทฺเวติ ปญฺจ ตสฺสปาปิยสิกากมฺมสฺส กรณานิ นาม โหนฺติฯ เสสเมตฺถ ตชฺชนียาทีสุ วุตฺตนยเมวฯ อยํ ปเนตฺถ วจนตฺโถ – อิทญฺหิ โย ปาปุสฺสนฺนตาย ปาปิโย ปุคฺคโล, ตสฺส กตฺตพฺพโต ‘‘ตสฺสปาปิยสิกากมฺม’’นฺติ วุจฺจติฯ

ตสฺสปาปิยสิกากถา นิฏฺฐิตาฯ

ติณวตฺถารกาทิกถา

[212] กกฺขฬตฺตาย วาฬตฺตายาติ กกฺขฬภาวาย เจว วาฬภาวาย จฯ เภทายาติ สงฺฆเภทายฯ สพฺเพเหว เอกชฺฌนฺติ กสฺสจิ ฉนฺทํ อนาหริตฺวา คิลาเนปิ ตตฺเถว อาเนตฺวา เอกโต สนฺนิปติตพฺพํฯ ติณวตฺถารเกน วูปสเมยฺยาติ เอตฺถ อิทํ กมฺมํ ติณวตฺถารกสทิสตฺตา ‘‘ติณวตฺถารโก’’ติ วุตฺตํฯ ยถา หิ คูถํ วา มุตฺตํ วา ฆฏฺฏิยมานํ ทุคฺคนฺธตาย พาธติ, ติเณหิ อวตฺถริตฺวา สุปฺปฏิจฺฉาทิตสฺส ปนสฺส โส คนฺโธ น พาธติ; เอวเมว ยํ อธิกรณํ มูลานุมูลํ คนฺตฺวา วูปสมิยมานํ กกฺขฬตฺตาย วาฬตฺตาย เภทาย สํวตฺตติ, ตํ อิมินา กมฺเมน วูปสนฺตํ คูถํ วิย ติณวตฺถารเกน ปฏิจฺฉนฺนํ สุวูปสนฺตํ โหตีติ อิทํ กมฺมํ ติณวตฺถารกสทิสตฺตา ‘‘ติณวตฺถารโก’’ติ วุตฺตํฯ

[213] ถุลฺลวชฺชนฺติ ปาราชิกญฺเจว สงฺฆาทิเสสญฺจฯ คิหิปฏิสํยุตฺตนฺติ คิหีนํ หีเนน ขุํสนวมฺภนธมฺมิกปฏิสฺสเวสุ อาปนฺนํ อาปตฺติํฯ

[214] เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว เต ภิกฺขู ตาหิ อาปตฺตีหิ วุฏฺฐิตา โหนฺตีติ เอวํ ติณวตฺถารกกมฺมวาจาย กตาย กมฺมวาจาปริโยสาเน ยตฺตกา ตตฺถ สนฺนิปติตา อนฺตมโส สุตฺตาปิ สมาปนฺนาปิ อญฺญวิหิตาปิ สพฺเพ เต ภิกฺขู ยาว อุปสมฺปทมณฺฑลโต ปฏฺฐาย ถุลฺลวชฺชญฺจ คิหิปฏิสํยุตฺตญฺจ ฐเปตฺวา อวเสสา อาปตฺติโย อาปนฺนา, สพฺพาหิ ตาหิ อาปตฺตีหิ วุฏฺฐิตา โหนฺติฯ