7. สงฺฆเภทกกฺขนฺธกํ

ฉสกฺยปพฺพชฺชากถา

[330] สงฺฆเภทกกฺขนฺธเก อภิญฺญาตา อภิญฺญาตาติ ปากฏา ปากฏาฯ สกฺยกุมารา นาม กาฬุทายิปฺปภุตโย ทส ทูตา สทฺธิํ ปริวาเรหิ อญฺเญ จ พหู ชนาฯ อมฺหากนฺติ อมฺเหสุ; อมฺหากํ กุลโตติ วา วุตฺตํ โหติฯ ฆราวาสตฺถํ อนุสาสิสฺสามีติ ฆราวาเส ยํ กตฺตพฺพํ, ตํ ชานาเปสฺสามิฯ อุทกํ นินฺเนตพฺพนฺติ ยถา อุทกํ สพฺพฏฺฐาเน สมํ โหติ, เอวํ กาตพฺพํฯ นิทฺธาเปตพฺพนฺติ ติณานิ อุทฺธริตพฺพานิฯ ภุสิกา อุทฺธราเปตพฺพาติ สุขุมปลาลมิสฺสธญฺญา ปลาลิกา ปลาเปตพฺพาฯ โอปุนาเปตพฺพนฺติ สุขุมปลาลํ อปเนตพฺพํฯ ตฺวญฺเญว ฆราวาสตฺเถน อุปชานาหีติ ตฺวญฺเญว ฆราวาสตฺถํ ชานาหิฯ อหํ ตยา ยถาสุขํ ปพฺพชาหีติ เอตฺถ อหํ ตยา สทฺธิํ ปพฺพชิสฺสามีติ สหายสิเนเหน สหสา วตฺตุกาโม หุตฺวา ปุน รชฺชสิริโลเภน ปริกฑฺฒิยมานหทโย ‘‘อหํ ตยา’’ติ เอตฺตกเมว วตฺวา เสสํ วตฺตุํ นาสกฺขีติ เอวมตฺโถ เวทิตพฺโพ ฯ

[331] นิปฺปาติตาติ นิกฺขมิตาฯ มานสฺสิโนติ มานสฺสยิโน; มานนิสฺสิตาติ วุตฺตํ โหติฯ

[332] ยสฺสนฺตรโต น สนฺติ โกปาติ ตติยมคฺเคน สมูหตตฺตา ยสฺส จิตฺเต โกปา น สนฺติฯ ยสฺมา ปน ภโวติ สมฺปตฺติ, วิภโวติ วิปตฺติ; ตถา ภโวติ วุฑฺฒิ, วิภโวติ หานิ; ภโวติ สสฺสตํ, วิภโวติ อุจฺเฉโท; ภโวติ ปุญฺญํ, วิภโวติ ปาปํ; วิภโวติ จ อภโวติ จ อตฺถโต เอกเมว, ตสฺมา อิติภวาภวตญฺจ วีติวตฺโตติ เอตฺถ ยา เอสา สมฺปตฺติวิปตฺติวุฑฺฒิหานิสสฺสตุจฺเฉทปุญฺญปาปวเสน อิติ อเนกปฺปการา ภวาภวตา วุจฺจติ; จตูหิปิ มคฺเคหิ ยถาสมฺภวํ เตน เตน นเยน ตํ อิติภวาภวตญฺจ วีติวตฺโตติ เอวมตฺโถ ทฏฺฐพฺโพฯ นานุภวนฺตีติ น สมฺปาปุณนฺติ; ตสฺส ทสฺสนํ เทวานมฺปิ ทุลฺลภนฺติ อธิปฺปาโยฯ

[333] อหิเมขลิกาติ อหิํ กฏิยํ พนฺธิตฺวาฯ อุจฺฉงฺเคติ องฺเกฯ

[334] สมฺมนฺนตีติ สมฺมาเนติฯ ยํ ตุโม กริสฺสตีติ ยํ โส กริสฺสติฯ

ฉสกฺยปพฺพชฺชากถา นิฏฺฐิตาฯ

ปกาสนียกมฺมาทิกถา

[336] เขฬาสกสฺสาติ เอตฺถ มิจฺฉาชีเวน อุปฺปนฺนปจฺจยา อริเยหิ วนฺตพฺพา เขฬสทิสา, ตถารูเป ปจฺจเย อยํ อชฺโฌหรตีติ กตฺวา เขฬาสโกติ ภควตา วุตฺโตฯ

[340] ปตฺถทฺเธน กาเยนาติ โปตฺถกรูปสทิเสน นิจฺจเลน กาเยนฯ

[342] มยํ โข ภเณ ราชญาตกา นามาติ ราชา อมฺเห ชานาตีติ ราชญาตกสฺส ภาเวน อตฺตานํ อุกฺกํสนฺโต อาหฯ ปหฏฺฐกณฺณวาโลติ พนฺธเน นิจฺจเล กตฺวาฯ

ทุกฺขญฺหิ กุญฺชร นาคมาสโทติ โภ กุญฺชร พุทฺธนาคํ อาสาทนํ วธกจิตฺเตน อุปคมนํ นาม ทุกฺขํฯ นาคหตสฺสาติ พุทฺธนาคํ ฆาตกสฺสฯ

ปฏิกุฏิโยว โอสกฺกีติ ตถาคตาภิมุโขเยว ปิฏฺฐิเมหิ ปาเทหิ อวสกฺกิฯ อลกฺขิโกติ เอตฺถ น ลกฺเขตีติ อลกฺขิโก; น ชานาตีติ อตฺโถ , อหํ ปาปกมฺมํ กโรมีติ น ชานาติฯ น ลกฺขิตพฺโพติ วา อลกฺขิโก; น ปสฺสิตพฺโพติ อตฺโถฯ

[343] ติกโภชนนฺติ เอตฺถ ตีหิ ชเนหิ ภุญฺชิตพฺพโภชนํฯ ตํ ปญฺญาเปสฺสามีติ ตํ อนุชานิสฺสามิ ฯ คณโภชเน ปน ยถาธมฺโม กาเรตพฺโพติฯ ปญฺจวตฺถุยาจนกถา สงฺฆาทิเสสวณฺณนายํ วุตฺตาฯ กปฺปนฺติ อายุกปฺปํฯ พฺรหฺมํ ปุญฺญนฺติ เสฏฺฐํ ปุญฺญํฯ กปฺปํ สคฺคมฺหีติ อายุกปฺปเมวฯ

ปกาสนียกมฺมาทิกถา นิฏฺฐิตาฯ

สงฺฆเภทกกถา

[344] อถ โข เทวทตฺโต สงฺฆํ ภินฺทิตฺวาติ โส กิร เอวํ สลากํ คาเหตฺวา ตตฺเถว อาเวณิกํ อุโปสถํ กตฺวา คโต, เตเนตํ วุตฺตํฯ