2. อุโปสถกฺขนฺธกํ

สนฺนิปาตานุชานนาทิกถา

[132] อุโปสถกฺขนฺธเก – อญฺญติตฺถิยาติ เอตฺถ ติตฺถํ วุจฺจติ ลทฺธิ; อญฺญํ ติตฺถํ อญฺญติตฺถํ; อญฺญติตฺถํ เอเตสํ อตฺถีติ อญฺญติตฺถิยา; อิโต อญฺญลทฺธิกาติ วุตฺตํ โหติฯ ธมฺมํ ภาสนฺตีติ ยํ เตสํ กตฺตพฺพากตฺตพฺพํ, ตํ กเถนฺติฯ เต ลภนฺตีติ เต มนุสฺสา ลภนฺติฯ มูคสูกราติ ถูลสรีรสูกราฯ

[135] อนชฺฌาปนฺโน วา โหติ อาปชฺชิตฺวา วา วุฏฺฐิโตติ เอตฺถ ยํ อาปตฺติํ ภิกฺขุ อนชฺฌาปนฺโน วา โหติ, อาปชฺชิตฺวา วา วุฏฺฐิโต, อยํ อสนฺตี นาม อาปตฺตีติ เอวมตฺโถ เวทิตพฺโพฯ สมฺปชานมุสาวาเท กิํ โหตีติ ยฺวายํ สมฺปชานมุสาวาโท อสฺส โหตีติ วุตฺโต, โส อาปตฺติโต กิํ โหติ, กตรา อาปตฺติ โหตีติ อตฺโถฯ ทุกฺกฏํ โหตีติ ทุกฺกฏาปตฺติ โหติ; สา จ โข น มุสาวาทลกฺขเณน; ภควโต ปน วจเนน วจีทฺวาเร อกิริยสมุฏฺฐานา อาปตฺติ โหตีติ เวทิตพฺพาฯ วกฺขติ หิ –

‘‘อนาลปนฺโต มนุเชน เกนจิ,

วาจาคิรํ โน จ ปเร ภเณยฺย;

อาปชฺเชยฺย วาจสิกํ น กายิกํ,

ปญฺหา เมสา กุสเลหิ จินฺติตา’’ติฯ (ปริ. 479);

อนฺตรายิโกติ อนฺตรายกโรฯ กิสฺส ผาสุ โหตีติ กิมตฺถาย ผาสุ โหติฯ ปฐมสฺส ฌานสฺส อธิคมายาติ ปฐมสฺส ฌานสฺส อธิคมนตฺถาย ตสฺส ภิกฺขุโน ผาสุ โหติ สุขํ โหติฯ เอส นโย สพฺพตฺถฯ อิติ ภควา อุทฺเทสโต จ นิทฺเทสโต จ ปฐมํ ปาติโมกฺขุทฺเทสํ ทสฺเสสิฯ

[136] เทวสิกนฺติ ทิวเส ทิวเสฯ จาตุทฺทเส วา ปนฺนรเส วาติ เอกสฺส อุตุโน ตติเย จ สตฺตเม จ ปกฺเข ทฺวิกฺขตฺตุํ จาตุทฺทเส อวเสเส ฉกฺขตฺตุํ ปนฺนรเส; อยํ ตาว เอโก อตฺโถฯ