โย ปน กาสโสสเสมฺหาทินา วา เคลญฺเญน โอฏฺฐทนฺตชิวฺหาทีนํ วา อสมฺปตฺติยา ปริยตฺติยํ วา อกตปริจยตฺตา น สกฺโกติ ปริมณฺฑเลหิ ปทพฺยญฺชเนหิ กมฺมวาจํ สาเวตุํ, พฺยญฺชนํ วา ปทํ วา หาเปติ, อญฺญถา วา วตฺตพฺพํ อญฺญถา วทติ, อยํ อปฺปฏิพโลฯ ตพฺพิปรีโต อิมสฺมิํ อตฺเถ ‘‘ปฏิพโล’’ติ เวทิตพฺโพฯ สงฺโฆ ญาเปตพฺโพติ สงฺโฆ ชานาเปตพฺโพฯ ตโต ปรํ ยํ สงฺโฆ ชานาเปตพฺโพ, ตํ ทสฺเสตุํ ‘‘สุณาตุ เม ภนฺเต’’ติอาทิมาหฯ

[71] อุปสมฺปนฺนสมนนฺตราติ อุปสมฺปนฺโน หุตฺวา สมนนฺตราฯ อนาจารํ อาจรตีติ ปณฺณตฺติวีติกฺกมํ กโรติฯ อุลฺลุมฺปตุ มนฺติ อุทฺธรตุ มํ, อกุสลา วุฏฺฐาเปตฺวา กุสเล ปติฏฺฐเปตุ; สามเณรภาวา วา อุทฺธริตฺวา ภิกฺขุภาเว ปติฏฺฐาเปตูติฯ อนุกมฺปํ อุปาทายาติ อนุทฺทยํ ปฏิจฺจ; มยิ อนุกปฺปํ กตฺวาติ อตฺโถฯ

[73] อฏฺฐิตา โหตีติ นิจฺจปฺปวตฺตินี โหติฯ จตฺตาโร นิสฺสเยติ จตฺตาโร ปจฺจเยฯ ยสฺมา จตฺตาโร ปจฺจเย นิสฺสาย อตฺตภาโว ปวตฺตติ, ตสฺมา เต นิสฺสยาติ วุจฺจนฺติฯ

ราธพฺราหฺมณวตฺถุกถา นิฏฺฐิตาฯ

อาจริยวตฺตกถา

[75] กินฺตายํ ภิกฺขุ โหตีติ กิํ เต อยํ ภิกฺขุ โหติฯ อญฺเญหิ โอวทิโย อนุสาสิโยติ อญฺเญหิ โอวทิตพฺโพ เจว อนุสาสิตพฺโพ จฯ พาหุลฺลาย อาวตฺโต ยทิทํ คณพนฺธิกนฺติ คณพนฺโธ เอตสฺส พาหุลฺลสฺส อตฺถีติ คณพนฺธิกํ, พาหุลฺลํฯ ยํ อิทํ คณพนฺธิกํ นาม พาหุลฺลํ, ตทตฺถาย อติลหุํ ตฺวํ อาปนฺโนติ วุตฺตํ โหติฯ

[76] อพฺยตฺตาติ ปญฺญาเวยฺยตฺติเยน วิรหิตาฯ อญฺญตฺตโรปิ อญฺญติตฺถิยปุพฺโพติ ปสูโร ปริพฺพาชโกฯ