เมนู

8. จีวรกฺขนฺธกํ

ชีวกวตฺถุกถา

[326] จีวรกฺขนฺธเก ปทกฺขิณาติ เฉกา กุสลาฯ อภิสฏาติ อภิคตาฯ เกหิ อภิคตาติ? อตฺถิเกหิ อตฺถิเกหิ มนุสฺเสหิ; กรณตฺเถ ปน สามิวจนํ กตฺวา ‘‘อตฺถิกานํ อตฺถิกานํ มนุสฺสาน’’นฺติ วุตฺตํฯ ปญฺญาสาย จ รตฺติํ คจฺฉตีติ ปญฺญาส กหาปเณ คเหตฺวา รตฺติํ คจฺฉติฯ เนคโมติ กุฏุมฺพิยคโณฯ

[327] สาลวติํ กุมาริํ คณิกํ วุฏฺฐาเปสีติ นาครา ทฺเว สตสหสฺสานิ, ราชา สตสหสฺสนฺติ ตีณิ สตสหสฺสานิ, อญฺญญฺจ อารามุยฺยานวาหนาทิปริจฺเฉทํ ทตฺวา วุฏฺฐาเปสุํ; คณิกฏฺฐาเน ฐเปสุนฺติ อตฺโถฯ ปฏิสเตน จ รตฺติํ คจฺฉตีติ รตฺติํ ปฏิสเตน คจฺฉติฯ คิลานํ ปฏิเวเทยฺยนฺติ คิลานภาวํ ชานาเปยฺยํฯ กตฺตรสุปฺเปติ ชิณฺณสุปฺเปฯ

[328] กา เม เทว มาตา, โก ปิตาติ กสฺมา ปุจฺฉิ? ตํ กิร อญฺเญ ราชทารกา กีฬนฺตา กลเห อุฏฺฐิเต ‘‘นิมฺมาติโก นิปฺปิติโก’’ติ วทนฺติฯ ยถา จ อญฺเญสํ ทารกานํ ฉณาทีสุ จุฬมาตามหามาตาทโย กิญฺจิ ปณฺณาการํ เปเสนฺติ, ตถา ตสฺส น โกจิ กิญฺจิ เปเสติฯ อิติ โส ตํ สพฺพํ จินฺเตตฺวา ‘‘นิมฺมาติโกเยว นุ โข อห’’นฺติ ชานนตฺถํ ‘‘กา เม เทว มาตา, โก ปิตา’’ติ ปุจฺฉิฯ

ยนฺนูนาหํ สิปฺปํ สิกฺเขยฺยนฺติ ยํนูน อหํ เวชฺชสิปฺปํ สิกฺเขยฺยนฺติ จินฺเตสิฯ ตสฺส กิร เอตทโหสิ – ‘‘อิมานิ โข หตฺถิอสฺสสิปฺปาทีนิ ปรูปฆาตปฏิสํยุตฺตานิ, เวชฺชสิปฺปํ เมตฺตาปุพฺพภาคํ สตฺตานํ หิตปฏิสํยุตฺต’’นฺติฯ ตสฺมา เวชฺชสิปฺปเมว สนฺธาย ‘‘ยํนูนาหํ สิปฺปํ สิกฺเขยฺย’’นฺติ จินฺเตสิฯ