อุจฺฉุรโส นิกสโฏ ปจฺฉาภตฺตํ วฏฺฏติ ฯ อิติ ปานานิ อนุชานนฺเตน อิเมปิ จตฺตาโร รสา อนุญฺญาตาติฯ อคฺคิหุตฺตมุขา ยญฺญาติอาทีสุ อคฺคิหุตํ เสฏฺฐํ, อคฺคิหุตํ มุขนฺติ วุตฺตํ โหติฯ

โรชมลฺลาทิวตฺถุกถา

[301-2] โรชวตฺถุ อุตฺตานตฺถเมวฯ ตตฺถ สงฺกรํ อกํสูติ กติกํ อกํสุฯ อุฬารํ โข เต อิทนฺติ สุนฺทรํ โข เต อิทํฯ นาหํ ภนฺเต อานนฺท พหุกโตติ นาหํ พุทฺธาทิคตปสาทพหุมาเนน อิธาคโตติ ทสฺเสติฯ สพฺพญฺจ ฑากนฺติ สปฺปิอาทีหิ ปกฺกํ วา อปกฺกํ วา ยํกิญฺจิ ฑากํฯ ปิฏฺฐขาทนียนฺติ ปิฏฺฐมยํ ขาทนียํ; โรโช กิร อิทํ อุภยมฺปิ สตสหสฺสํ วยํ กตฺวา ปฏิยาทาเปสิฯ

[303] มญฺชุกาติ มธุรวจนาฯ ปฏิภาเนยฺยกาติ สเก สิปฺเป ปฏิภานสมฺปนฺนาฯ ทกฺขาติ เฉกา, อนลสา วาฯ ปริโยทาตสิปฺปาติ นิทฺโทสสิปฺปาฯ นาฬิยาวาปเกนาติ นาฬิยา จ อาวาปเกน จฯ อาวาปโก นาม ยตฺถ ลทฺธํ ลทฺธํ อาวปนฺติ, ปกฺขิปนฺตีติ วุตฺตํ โหติฯ น จ ภิกฺขเว นหาปิตปุพฺเพน ขุรภณฺฑนฺติ เอตฺถ คเหตฺวา ปริหริตุเมว น วฏฺฏติ, อญฺญสฺส สนฺตเกน เกเส เฉเทตุํ วฏฺฏติฯ สเจ เวตนํ คเหตฺวา ฉินฺทติ, น วฏฺฏติฯ โย อนหาปิตปุพฺโพ ตสฺส ปริหริตุมฺปิ วฏฺฏติ, ตํ วา อญฺญํ วา คเหตฺวา เกเส เฉเทตุมฺปิ วฏฺฏติฯ

[304] ภาคํ ทตฺวาติ ทสมภาคํ ทตฺวา; อิทํ กิร ชมฺพุทีเป โปราณกจาริตฺตํ, ตสฺมา ทสโกฏฺฐาเส กตฺวา เอโก โกฏฺฐาโส ภูมิสามิกานํ ทาตพฺโพฯ