เมนู

[280] ปวตฺตมํสนฺติ มตสฺส มํสํฯ มาฆาโตติ ตํ ทิวสํ น ลพฺภา เกนจิ กิญฺจิ ชีวิตา โวโรเปตุํฯ โปตฺถนิกนฺติ มํสจฺเฉทนสตฺถกํ วุจฺจติฯ กิมฺปิมายาติ กิมฺปิ อิมายฯ น ภควา อุสฺสหตีติ น ภควา สกฺโกติฯ ยตฺร หิ นามาติ ยสฺมา นามฯ ปฏิเวกฺขีติ วีมํสิ; ปฏิปุจฺฉีติ วุตฺตํ โหติฯ อปฺปฏิเวกฺขิตฺวาติ อปฺปฏิปุจฺฉิตฺวาฯ สเจ ปน อสุกมํสนฺติ ชานาติ, ปฏิปุจฺฉนกิจฺจํ นตฺถิ, อชานนฺเตน ปน ปุจฺฉิตฺวาว ขาทิตพฺพํฯ

หตฺถิมํสาทิปฏิกฺเขปกถา

[281] สุนขมํสนฺติ เอตฺถ อรญฺญโกกา นาม สุนขสทิสา โหนฺติ, เตสํ มํสํ วฏฺฏติฯ โย ปน คามสุนขิยา วา โกเกน โกกสุนขิยา วา คามสุนเขน สํโยคา อุปฺปนฺโน, ตสฺส มํสํ น วฏฺฏติ, โส หิ อุภยํ ภชตีติฯ อหิมํสนฺติ กสฺสจิ อปาทกสฺส ทีฆชาติกสฺส มํสํ น วฏฺฏติฯ สีหมํสาทีนิ ปากฏาเนวฯ

เอตฺถ จ มนุสฺสมํสํ สชาติตาย ปฏิกฺขิตฺตํ, หตฺถิอสฺสมํสํ ราชงฺคตาย, สุนขมํสญฺจ อหิมํสญฺจ ปฏิกูลตาย, สีหมํสาทีนิ ปญฺจ อตฺตโน อนุปทฺทวตฺถายาติฯ อิเมสํ มนุสฺสาทีนํ ทสนฺนํ มํสมฺปิ อฏฺฐิปิ โลหิตมฺปิ จมฺมมฺปิ โลมมฺปิ สพฺพํ น วฏฺฏติ, ยํกิญฺจิ ญตฺวา วา อญตฺวา วา ขาทนฺตสฺส อาปตฺติเยวฯ ยทา ชานาติ, ตทา เทเสตพฺพาฯ ‘‘อปุจฺฉิตฺวา ขาทิสฺสามี’’ติ คณฺหโต ปฏิคฺคหเณ ทุกฺกฏํ, ‘‘ปุจฺฉิตฺวา ขาทิสฺสามี’’ติ คณฺหโต อนาปตฺติฯ อุทฺทิสฺส กตํ ปน ชานิตฺวา ขาทนฺตสฺเสว อาปตฺติ, ปจฺฉา ชานนฺโต อาปตฺติยา น กาเรตพฺโพติฯ

ยาคุมธุโคฬกาทิกถา

[282] เอกตฺตโกติ เอกโก, นตฺถิ เม ทุติโยติ อตฺโถฯ ปหูตํ ยาคุญฺจ มธุโคฬกญฺจ ปฏิยาทาเปตฺวาติ โส กิร สตสหสฺสํ วยํ กตฺวา ปฏิยาทาเปสิฯ อนุโมทนาคาถาปริโยสาเน ‘‘ปตฺถยตํ อิจฺฉต’’นฺติ ปทานํ ‘‘อลเมว ทาตุ’’นฺติ อิมินา สมฺพนฺโธฯ สเจ ปน ‘‘ปตฺถยตา อิจฺฉตา’’ติ ปาโฐ อตฺถิ, โสเยว คเหตพฺโพฯ

[283] โภชฺชยาคุนฺติ ยา ปวารณํ ชเนติฯ ยทคฺเคนาติ ยํ อาทิํ กตฺวาฯ สคฺคา เต อารทฺธาติ สคฺคนิพฺพตฺตกปุญฺญํ อุปจิตนฺติ อตฺโถฯ