ฯ นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺสฯ

วินยปิฏเก

มหาวคฺค-อฏฺฐกถา

1. มหาขนฺธกํ

โพธิกถา

อุภินฺนํ ปาติโมกฺขานํ, สงฺคีติสมนนฺตรํ;

สงฺคายิํสุ มหาเถรา, ขนฺธกํ ขนฺธโกวิทาฯ

ยํ ตสฺส ทานิ สมฺปตฺโต, ยสฺมา สํวณฺณนากฺกโม;

ตสฺมา โหติ อยํ ตสฺส, อนุตฺตานตฺถวณฺณนาฯ

ปทภาชนิเย อตฺถา, เยหิ เยสํ ปกาสิตา;

เต เจ ปุน วเทยฺยาม, ปริโยสานํ กทา ภเวฯ

อุตฺตานา เจว เย อตฺถา, เตสํ สํวณฺณนาย กิํ;

อธิปฺปายานุสนฺธีหิ, พฺยญฺชเนน จ เย ปนฯ

อนุตฺตานา น เต ยสฺมา, สกฺกา ญาตุํ อวณฺณิตา;

เตสํเยว อยํ ตสฺมา, โหติ สํวณฺณนานโยติฯ

[1] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา อุรุเวลายํ วิหรติ นชฺชา เนรญฺชราย ตีเร โพธิรุกฺขมูเล ปฐมาภิสมฺพุทฺโธติ เอตฺถ กิญฺจาปิ ‘‘เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา เวรญฺชาย’’นฺติอาทีสุ วิย กรณวจเน วิเสสการณํ นตฺถิ, วินยํ ปตฺวา ปน กรณวจเนเนว อยมภิลาโป อาโรปิโตติ อาทิโต ปฏฺฐาย อารุฬฺหาภิลาปวเสเนเวตํ วุตฺตนฺติ เวทิตพฺพํฯ เอส นโย อญฺเญสุปิ อิโต ปเรสุ เอวรูเปสุฯ

กิํ ปเนตสฺส วจเน ปโยชนนฺติ? ปพฺพชฺชาทีนํ วินยกมฺมานํ อาทิโต ปฏฺฐาย นิทานทสฺสนํฯ