เมนู

ทิวา ปน คนฺตฺวา โอวทโต สมฺมตสฺส จ อสมฺมตสฺส จ รตฺติํ โอวทนมูลกํ เอกํ ปาจิตฺติยํ อปเนตฺวา อวเสสา อาปตฺตานาปตฺติโย เวทิตพฺพาติฯ

ปกิณฺณกกถา นิฏฺฐิตาฯ

4. อามิสสิกฺขาปทวณฺณนา

[164] จตุตฺถสิกฺขาปเท – น พหุกตาติ น กตพหุมานา, น ธมฺเม พหุมานํ กตฺวา โอวทนฺตีติ อธิปฺปาโยฯ ‘‘ภิกฺขุโนวาทกํ อวณฺณํ กตฺตุกาโม’’ติอาทีนํ อุชฺฌาปนเก วุตฺตนเยเนวตฺโถ เวทิตพฺโพฯ

อุปสมฺปนฺนํ สงฺเฆน อสมฺมตนฺติ เอตฺถ อสมฺมโต นาม สมฺมเตน วา สงฺเฆน วา ภารํ กตฺวา ฐปิโต เวทิตพฺโพฯ อนุปสมฺปนฺนํ สมฺมตํ วา อสมฺมตํ วาติ เอตฺถ ปน ภิกฺขุกาเล สมฺมุติํ ลภิตฺวา สามเณรภูมิยํ ฐิโต สมฺมโต, สมฺมเตน วา สงฺเฆน วา ฐปิโต พหุสฺสุโต สามเณโร อสมฺมโตติ เวทิตพฺโพฯ เสสํ วุตฺตนยตฺตา อุตฺตานเมวฯ

ติสมุฏฺฐานํ – กายจิตฺตโต วาจาจิตฺตโต กายวาจาจิตฺตโต จ สมุฏฺฐาติ, กิริยํ, สญฺญาวิโมกฺขํ, สจิตฺตกํ, โลกวชฺชํ, กายกมฺมํ, วจีกมฺมํ, อกุสลจิตฺตํ, ทุกฺขเวทนนฺติฯ

อามิสสิกฺขาปทํ จตุตฺถํฯ

5. จีวรทานสิกฺขาปทวณฺณนา

[169] ปญฺจมสิกฺขาปเท – วิสิขายาติ รถิกายฯ ปิณฺฑาย จรตีติ นิพทฺธจารวเสน อภิณฺหํ จรติฯ สนฺทิฏฺฐาติ สนฺทิฏฺฐมิตฺตา อเหสุํฯ เสสเมตฺถ ปทโต อุตฺตานตฺถํ, วินิจฺฉยโต จีวรปฏิคฺคหณสิกฺขาปเท วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพํ สทฺธิํ สมุฏฺฐานาทีหิฯ ตตฺร หิ ภิกฺขุ ปฏิคฺคาหโก, อิธ ภิกฺขุนี, อยํ วิเสโสฯ เสสํ ตาทิสเมวาติฯ

จีวรทานสิกฺขาปทํ ปญฺจมํฯ

6. จีวรสิพฺพนสิกฺขาปทวณฺณนา

[175] ฉฏฺฐสิกฺขาปเท อุทายีติ ลาฬุทายีฯ ปฏฺโฐติ ปฏิพโล, นิปุโณ เจว สมตฺโถ จาติ วุตฺตํ โหติฯ อญฺญตรา ภิกฺขุนีติ ตสฺเสว ปุราณทุติยิกาฯ ปฏิภานจิตฺตนฺติ อตฺตโน ปฏิภาเนน กตจิตฺตํ, โส กิร จีวรํ รชิตฺวา ตสฺส มชฺเฌ นานาวณฺเณหิ วิปฺปกตเมถุนํ อิตฺถิปุริสรูปมกาสิฯ เตน วุตฺตํ – ‘‘มชฺเฌ ปฏิภานจิตฺตํ วุฏฺฐาเปตฺวา’’ติฯ ยถาสํหฏนฺติ ยถาสํหริตเมวฯ

[176] จีวรนฺติ ยํ นิวาสิตุํ วา ปารุปิตุํ วา สกฺกา โหติ, เอวญฺหิ มหาปจฺจริยาทีสุ วุตฺตํฯ สยํ สิพฺพตีติ เอตฺถ สิพฺพิสฺสามีติ วิจาเรนฺตสฺสาปิ ฉินฺทนฺตสฺสาปิ ทุกฺกฏํ, สิพฺพนฺตสฺส ปน ปาจิตฺติยํฯ อาราปเถ อาราปเถติ สูจิํ ปเวเสตฺวา ปเวเสตฺวา นีหรเณฯ สเจ ปน สกลสูจิํ อนีหรนฺโต ทีฆสุตฺตปฺปเวสนตฺถํ สตกฺขตฺตุมฺปิ วิชฺฌิตฺวา นีหรติ, เอกเมว ปาจิตฺติยํฯ สกิํ อาณตฺโตติ สกิํ ‘‘จีวรํ สิพฺพา’’ติ วุตฺโตฯ พหุกมฺปิ สิพฺพตีติ สเจปิ สพฺพํ สูจิกมฺมํ ปริโยสาเปตฺวา จีวรํ นิฏฺฐาเปติ, เอกเมว ปาจิตฺติยํฯ อถ ปน ‘‘อิมสฺมิํ จีวเร กตฺตพฺพกมฺมํ ตว ภาโร’’ติ วุตฺโต กโรติ, อาณตฺตสฺส อาราปเถ อาราปเถ เอกเมกํ ปาจิตฺติยํ, อาณาปกสฺส เอกวาจาย สมฺพหุลานิปิฯ ปุนปฺปุนํ อาณตฺติยํ ปน วตฺตพฺพเมว นตฺถิฯ

เยปิ สเจ อาจริยุปชฺฌาเยสุ อตฺตโน ญาติกานํ จีวรํ สิพฺพนฺเตสุ เตสํ นิสฺสิตกา ‘‘อาจริยุปชฺฌายวตฺตํ วา กถินวตฺตํ วา กโรมา’’ติ สิพฺพนฺติ, เตสมฺปิ อาราปถคณนาย อาปตฺติโยฯ อาจริยุปชฺฌายา อตฺตโน ญาติกานํ จีวรํ อนฺเตวาสิเกหิ สิพฺพาเปนฺติ, อาจริยุปชฺฌายานํ ทุกฺกฏํ, อนฺเตวาสิกานํ ปาจิตฺติยํฯ อนฺเตวาสิกา อตฺตโน ญาติกานํ อาจริยุปชฺฌาเยหิ สิพฺพาเปนฺติ, ตตฺราปิ เอเสว นโยฯ อนฺเตวาสิกานมฺปิ อาจริยุปชฺฌายานมฺปิ ญาติกาย จีวรํ โหติ, อาจริยุปชฺฌายา ปน อนฺเตวาสิเก วญฺเจตฺวา สิพฺพาเปนฺติ, อุภินฺนมฺปิ ทุกฺกฏํฯ กสฺมา? อนฺเตวาสิกานํ อญฺญาติกสญฺญาย สิพฺพิตตฺตา , อิตเรสํ อกปฺปิเย นิโยชิตตฺตาฯ ตสฺมา ‘‘อิทํ เต มาตุ จีวรํ, อิทํ ภคินิยา’’ติ อาจิกฺขิตฺวา สิพฺพาเปตพฺพํฯ