เมนู

[156] เอกโต อุปสมฺปนฺนายาติ ภิกฺขุนิสงฺเฆ อุปสมฺปนฺนาย, ภิกฺขุสงฺเฆ ปน อุปสมฺปนฺนํ โอวทนฺตสฺส ปาจิตฺติยํฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ อิทมฺปิ จ ปทโสธมฺมสมุฏฺฐานเมวฯ

อตฺถงฺคตสิกฺขาปทํ ทุติยํฯ

3. ภิกฺขุนุปสฺสยสิกฺขาปทวณฺณนา

[162] ตติยสิกฺขาปเท – อญฺญตฺร สมยา โอวทติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสาติอาทีสุ อฏฺฐหิ ครุธมฺเมหิ โอวทนฺตสฺเสว ปาจิตฺติยํ, อญฺเญน ธมฺเมน ทุกฺกฏนฺติ เวทิตพฺพํฯ เอกโตอุปสมฺปนฺนายาติ ภิกฺขุนิสงฺเฆ อุปสมฺปนฺนาย, ภิกฺขุสงฺเฆ อุปสมฺปนฺนาย ปน โอวทโต ปาจิตฺติยเมวฯ อิโต ปรมฺปิ ยตฺถ ยตฺถ ‘‘เอกโตอุปสมฺปนฺนา’’ติ วุจฺจติ, สพฺพตฺถ อยเมว อตฺโถ ทฏฺฐพฺโพฯ เสสํ อุตฺตานเมวฯ

กถินสมุฏฺฐานํ – กายวาจโต, กายวาจาจิตฺตโต จ สมุฏฺฐาติ, กิริยํ, โนสญฺญาวิโมกฺขํ, อจิตฺตกํ, ปณฺณตฺติวชฺชํ, กายกมฺมํ, วจีกมฺมํ, ติจิตฺตํ, ติเวทนนฺติฯ

ภิกฺขุนุปสฺสยสิกฺขาปทํ ตติยํฯ

อิทํ ปเนตฺถ มหาปจฺจริยํ วุตฺตํ ปกิณฺณกํ – อสมฺมโต เจ ภิกฺขุ อตฺถงฺคเต สูริเย ภิกฺขุนุปสฺสยํ อุปสงฺกมิตฺวา อฏฺฐหิ ครุธมฺเมหิ โอวทติ, ตีณิ ปาจิตฺติยานิฯ อญฺเญน ธมฺเมน โอวทโต ทฺเว ทุกฺกฏานิ, เอกํ ปาจิตฺติยํฯ กถํ? อสมฺมตมูลกํ ทุกฺกฏํ, อุปสฺสยํ คนฺตฺวา อญฺเญน ธมฺเมน โอวทนมูลกํ ทุกฺกฏํ, อตฺถงฺคเต สูริเย โอวทนมูลกํ ปาจิตฺติยนฺติฯ สมฺมตสฺส อตฺถงฺคเต สูริเย ตตฺถ คนฺตฺวา อฏฺฐหิ ครุธมฺเมหิ โอวทนฺตสฺส เอกา อนาปตฺติ, ทฺเว ปาจิตฺติยานิฯ กถํ? สมฺมตตฺตา อนาปตฺติ, อตฺถงฺคเต สูริเย โอวทนมูลกํ เอกํ, คนฺตฺวา ครุธมฺเมหิ โอวทนมูลกํ เอกนฺติ ทฺเว ปาจิตฺติยานิฯ ตสฺเสว อญฺเญน ธมฺเมน โอวทโต เอกา อนาปตฺติ, เอกํ ทุกฺกฏํ, เอกํ ปาจิตฺติยํฯ กถํ? สมฺมตตฺตา อนาปตฺติ, คนฺตฺวา อญฺเญน ธมฺเมน โอวทนมูลกํ ทุกฺกฏํ, อตฺถงฺคเต สูริเย โอวทนมูลกํ ปาจิตฺติยนฺติฯ

ทิวา ปน คนฺตฺวา โอวทโต สมฺมตสฺส จ อสมฺมตสฺส จ รตฺติํ โอวทนมูลกํ เอกํ ปาจิตฺติยํ อปเนตฺวา อวเสสา อาปตฺตานาปตฺติโย เวทิตพฺพาติฯ

ปกิณฺณกกถา นิฏฺฐิตาฯ

4. อามิสสิกฺขาปทวณฺณนา

[164] จตุตฺถสิกฺขาปเท – น พหุกตาติ น กตพหุมานา, น ธมฺเม พหุมานํ กตฺวา โอวทนฺตีติ อธิปฺปาโยฯ ‘‘ภิกฺขุโนวาทกํ อวณฺณํ กตฺตุกาโม’’ติอาทีนํ อุชฺฌาปนเก วุตฺตนเยเนวตฺโถ เวทิตพฺโพฯ

อุปสมฺปนฺนํ สงฺเฆน อสมฺมตนฺติ เอตฺถ อสมฺมโต นาม สมฺมเตน วา สงฺเฆน วา ภารํ กตฺวา ฐปิโต เวทิตพฺโพฯ อนุปสมฺปนฺนํ สมฺมตํ วา อสมฺมตํ วาติ เอตฺถ ปน ภิกฺขุกาเล สมฺมุติํ ลภิตฺวา สามเณรภูมิยํ ฐิโต สมฺมโต, สมฺมเตน วา สงฺเฆน วา ฐปิโต พหุสฺสุโต สามเณโร อสมฺมโตติ เวทิตพฺโพฯ เสสํ วุตฺตนยตฺตา อุตฺตานเมวฯ

ติสมุฏฺฐานํ – กายจิตฺตโต วาจาจิตฺตโต กายวาจาจิตฺตโต จ สมุฏฺฐาติ, กิริยํ, สญฺญาวิโมกฺขํ, สจิตฺตกํ, โลกวชฺชํ, กายกมฺมํ, วจีกมฺมํ, อกุสลจิตฺตํ, ทุกฺขเวทนนฺติฯ

อามิสสิกฺขาปทํ จตุตฺถํฯ

5. จีวรทานสิกฺขาปทวณฺณนา

[169] ปญฺจมสิกฺขาปเท – วิสิขายาติ รถิกายฯ ปิณฺฑาย จรตีติ นิพทฺธจารวเสน อภิณฺหํ จรติฯ สนฺทิฏฺฐาติ สนฺทิฏฺฐมิตฺตา อเหสุํฯ เสสเมตฺถ ปทโต อุตฺตานตฺถํ, วินิจฺฉยโต จีวรปฏิคฺคหณสิกฺขาปเท วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพํ สทฺธิํ สมุฏฺฐานาทีหิฯ ตตฺร หิ ภิกฺขุ ปฏิคฺคาหโก, อิธ ภิกฺขุนี, อยํ วิเสโสฯ เสสํ ตาทิสเมวาติฯ

จีวรทานสิกฺขาปทํ ปญฺจมํฯ