4-5-6. จตุตฺถปญฺจมฉฏฺฐสิกฺขาปทวณฺณนา
[1136] จตุตฺถปญฺจมฉฏฺเฐสุ สพฺพํ อุตฺตานเมวฯ สพฺพานิ ติสมุฏฺฐานานิ จตุตฺถํ กิริยํ, สญฺญาวิโมกฺขํ, สจิตฺตกํ, ปณฺณตฺติวชฺชํ, กายกมฺมํ, วจีกมฺมํ, ติจิตฺตํ, ติเวทนนฺติฯ ปญฺจมํ กิริยากิริยํ, สญฺญาวิโมกฺขํ, สจิตฺตกํ, ปณฺณตฺติวชฺชํ , กายกมฺมํ, วจีกมฺมํ, ติจิตฺตํ, ติเวทนนฺติฯ ยญฺเจตฺถ สงฺเฆน ปริจฺฉินฺทิตพฺพาติ วุตฺตํ, ตสฺส อุปปริกฺขิตพฺพาติ อตฺโถฯ ฉฏฺฐํ กิริยํ, สญฺญาวิโมกฺขํ, สจิตฺตกํ, โลกวชฺชํ, กายกมฺมํ, วจีกมฺมํ, อกุสลจิตฺตํ ทุกฺขเวทนนฺติฯ ยํ ปเนตฺถ ‘‘ปริจฺฉินฺทิตฺวา’’ติ วุตฺตํ, ตสฺส อุปปริกฺขิตฺวาติ อตฺโถฯ
จตุตฺถปญฺจมฉฏฺฐสิกฺขาปทานิ
7. สตฺตมสิกฺขาปทวณฺณนา
[1150] สตฺตเม – สพฺพํ อุตฺตานเมวฯ ธุรนิกฺเขปสมุฏฺฐานํ – กิริยํ, สญฺญาวิโมกฺขํ, สจิตฺตกํ, โลกวชฺชํ, กายกมฺมํ, วจีกมฺมํ, อกุสลจิตฺตํ, ทุกฺขเวทนนฺติฯ
สตฺตมสิกฺขาปทํฯ
8. อฏฺฐมสิกฺขาปทวณฺณนา
[1154] อฏฺฐเมปิ – สพฺพํ อุตฺตานเมวฯ สมุฏฺฐานาทีนิปิ อนนฺตรสทิสาเนวาติฯ
อฏฺฐมสิกฺขาปทํฯ
9. นวมสิกฺขาปทวณฺณนา
[1158] นวเม – โสกาวาสนฺติ สงฺเกตํ กตฺวา อคจฺฉมานา ปุริสานํ อนฺโต โสกํ ปเวเสตีติ โสกาวาสา, ตํ โสกาวาสํฯ เตเนวาห – ‘‘โสกาวาสา นาม ปเรสํ ทุกฺขํ อุปฺปาเทตี’’ติฯ อถ วา ฆรํ วิย ฆรสามิกา, อยมฺปิ ปุริสสมาคมํ อลภมานา โสกํ อาวิสติฯ อิติ ยํ อาวิสติ, สฺวาสฺสา อาวาโส โหตีติ โสกาวาสาฯ เตนาห – ‘‘โสกํ อาวิสตี’’ติฯ อชานนฺตีติ เอทิสา อยนฺติ อชานมานาฯ เสสํ อุตฺตานเมวฯ ติสมุฏฺฐานํ – กิริยํ, สญฺญาวิโมกฺขํ, สจิตฺตกํ, ปณฺณตฺติวชฺชํ, กายกมฺมํ, วจีกมฺมํ, ติจิตฺตํ, ติเวทนนฺติฯ
นวมสิกฺขาปทํฯ
10. ทสมสิกฺขาปทวณฺณนา
[1164] ทสเม – อนาปุจฺฉาติ อนาปุจฺฉิตฺวาฯ ภิกฺขุนีหิ ทฺวิกฺขตฺตุํ อาปุจฺฉิตพฺพํ – ปพฺพชฺชากาเล จ อุปสมฺปทากาเล จ, ภิกฺขูนํ ปน สกิํ อาปุจฺฉิเตปิ วฏฺฏติฯ
[1165] อชานนฺตีติ มาตาทีนํ อตฺถิภาวํ อชานนฺตีฯ เสสํ อุตฺตานเมวฯ อิทํ อปุพฺพสมุฏฺฐานสีสํฯ จตุสมุฏฺฐานํ – วาจโต กายวาจโต วาจาจิตฺตโต กายวาจาจิตฺตโต จ สมุฏฺฐาติฯ กถํ? อพฺภานกมฺมาทีสุ เกนจิเทว กรณีเยน ขณฺฑสีมายํ นิสินฺนา ‘‘ปกฺโกสถ สิกฺขมานํ, อิเธว นํ อุปสมฺปาเทสฺสามา’’ติ อุปสมฺปาเทติ; เอวํ วาจโต สมุฏฺฐาติฯ อุปสฺสยโต ปฏฺฐาย อุปสมฺปาเทสฺสามีติ วตฺวา ขณฺฑสีมํ คจฺฉนฺติยา กายวาจโต สมุฏฺฐาติฯ ทฺวีสุปิ ฐาเนสุ ปณฺณตฺติภาวํ ชานิตฺวาว วีติกฺกมํ กโรนฺติยา วาจาจิตฺตโต กายวาจาจิตฺตโต จ สมุฏฺฐาติฯ อนนุชานาเปตฺวา อุปสมฺปาทนโต กิริยากิริยํ, โนสญฺญาวิโมกฺขํ, อจิตฺตกํ, ปณฺณตฺติวชฺชํ, กายกมฺมํ, วจีกมฺมํ, ติจิตฺตํ, ติเวทนนฺติฯ
ทสมสิกฺขาปทํฯ