เมนู

8. อฏฺฐมสิกฺขาปทวณฺณนา

[869] อฏฺฐเม – สพฺพํ อุตฺตานเมวฯ ติสมุฏฺฐานํ – กิริยํ, สญฺญาวิโมกฺขํ, สจิตฺตกํ, โลกวชฺชํ, กายกมฺมํ, วจีกมฺมํ อกุสลจิตฺตํ, ทุกฺขเวทนนฺติฯ

อฏฺฐมสิกฺขาปทํฯ

9. นวมสิกฺขาปทวณฺณนา

[875] นวเม – อภิสเปยฺยาติ สปถํ กเรยฺยฯ นิรเยน อภิสปติ นาม ‘‘นิรเย นิพฺพตฺตามิ, อวีจิมฺหิ นิพฺพตฺตามิ, นิรเย นิพฺพตฺตตุ, อวีจิมฺหิ นิพฺพตฺตตู’’ติ เอวมาทินา นเยน อกฺโกสติฯ พฺรหฺมจริเยน อภิสปติ นาม ‘‘คิหินี โหมิ, โอทาตวตฺถา โหมิ, ปริพฺพาชิกา โหมิ, อิตรา วา เอทิสา โหตู’’ติ เอวมาทินา นเยน อกฺโกสติ; วาจาย วาจาย ปาจิตฺติยํฯ ฐเปตฺวา ปน นิรยญฺจ พฺรหฺมจริยญฺจ ‘‘สุนขี สูกรี กาณา กุณี’’ติอาทินา นเยน อกฺโกสนฺติยา วาจาย วาจาย ทุกฺกฏํฯ

[878] อตฺถปุเรกฺขารายาติ อฏฺฐกถํ กเถนฺติยาฯ ธมฺมปุเรกฺขารายาติ ปาฬิํ วาเจนฺติยาฯ อนุสาสนิปุเรกฺขารายาติ ‘‘อิทานิปิ ตฺวํ เอทิสา, สาธุ วิรมสฺสุ, โน เจ วิรมสิ, อทฺธา ปุน เอวรูปานิ กมฺมานิ กตฺวา นิรเย อุปฺปชฺชิสฺสสิ, ติรจฺฉานโยนิยา อุปฺปชฺชิสฺสสี’’ติ เอวํ อนุสาสนิยํ ฐตฺวา วทนฺติยา อนาปตฺติฯ เสสํ อุตฺตานเมวฯ

ติสมุฏฺฐานํ – กิริยํ, สญฺญาวิโมกฺขํ, สจิตฺตกํ, โลกวชฺชํ, กายกมฺมํ, วจีกมฺมํ, อกุสลจิตฺตํ, ทุกฺขเวทนนฺติฯ

นวมสิกฺขาปทํฯ

10. ทสมสิกฺขาปทวณฺณนา

[879] ทสเม – สพฺพํ อุตฺตานเมวฯ ธุรนิกฺเขปสมุฏฺฐานํ – กายวาจาจิตฺตโต สมุฏฺฐาติ, กิริยํ, สญฺญาวิโมกฺขํ, สจิตฺตกํ, โลกวชฺชํ, กายกมฺมํ, วจีกมฺมํ, อกุสลกมฺมํ, ทุกฺขเวทนนฺติฯ

ทสมสิกฺขาปทํฯ

อนฺธการวคฺโค ทุติโยฯ

3. นคฺควคฺโค

1. ปฐมสิกฺขาปทวณฺณนา

[883-6] นคฺควคฺคสฺส ปฐมสิกฺขาปเท – พฺรหฺมจริยํ จิณฺเณนาติ พฺรหฺมจริเยน จิณฺเณน; อถ วา พฺรหฺมจริยสฺส จรเณนาติ; เอวํ กรณตฺเถ วา สามิอตฺเถ วา อุปโยควจนํ เวทิตพฺพํฯ อจฺฉินฺนจีวริกายาติ อิทํ อุทกสาฏิกํ สนฺธาย วุตฺตํ, น อญฺญํ จีวรํฯ ตสฺมา อุทกสาฏิกาย อจฺฉินฺนาย วา นฏฺฐาย วา นคฺคาย นฺหายนฺติยา อนาปตฺติฯ สเจปิ อุทกสาฏิกจีวรํ มหคฺฆํ โหติ, น สกฺกา นิวาเสตฺวา พหิ คนฺตุํ, เอวมฺปิ นคฺคาย นฺหายิตุํ วฏฺฏติฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ

เอฬกโลมสมุฏฺฐานํ – กิริยํ, โนสญฺญาวิโมกฺขํ, อจิตฺตกํ, ปณฺณตฺติวชฺชํ, กายกมฺมํ, ติจิตฺตํ, ติเวทนนฺติฯ

ปฐมสิกฺขาปทํฯ

2. ทุติยสิกฺขาปทวณฺณนา

[887] ทุติเย – สพฺพํ อุตฺตานเมวฯ ฉสมุฏฺฐานํ – กิริยํ, โนสญฺญาวิโมกฺขํ, อจิตฺตกํ, ปณฺณตฺติวชฺชํ, กายกมฺมํ, วจีกมฺมํ, ติจิตฺตํ, ติเวทนนฺติฯ

ทุติยสิกฺขาปทํฯ

3. ตติยสิกฺขาปทวณฺณนา

[893-4] ตติเย – อนนฺตรายิกินีติ ทสสุ อนฺตราเยสุ เอเกนปิ อนฺตราเยน อนนฺตรายาฯ ธุรํ นิกฺขิตฺตมตฺเตติ ธุรํ นิกฺขิปิตฺวา สเจปิ ปจฺฉา สิพฺพติ, อาปตฺติเยวาติ อตฺโถฯ เสสํ อุตฺตานเมวฯ

ธุรนิกฺเขปสมุฏฺฐานํ – อกิริยํ, สญฺญาวิโมกฺขํ, สจิตฺตกํ, โลกวชฺชํ, กายกมฺมํ, วจีกมฺมํ, อกุสลจิตฺตํ, ทุกฺขเวทนนฺติฯ

ตติยสิกฺขาปทํฯ