5. ปญฺจมสิกฺขาปทวณฺณนา

[854] ปญฺจเม – ฆรํ โสเธนฺตาติ เตสํ กิร เอตทโหสิ – ‘‘เถริยา โกจิ กายิกวาจสิโก วีติกฺกโม น ทิสฺสติ, ฆรมฺปิ ตาว โสเธมา’’ติ, ตโต ฆรํ โสเธนฺตา นํ อทฺทสํสุฯ

[856] อโนวสฺสกํ อติกฺกาเมนฺติยาติ ปฐมํ ปาทํ อติกฺกาเมนฺติยา ทุกฺกฏํ, ทุติยํ อติกฺกาเมนฺติยา ปาจิตฺติยํ, อุปจาราติกฺกเม เอเสว นโยฯ

[858] คิลานายาติ ยา ตาทิเสน เคลญฺเญน อาปุจฺฉิตุํ น สกฺโกติฯ อาปทาสูติ ฆเร อคฺคิ วา อุฏฺฐิโต โหติ, โจรา วา; เอวรูเป อุปทฺทเว อนาปุจฺฉา ปกฺกมติ, อนาปตฺติฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ

กถินสมุฏฺฐานํ – กายวาจโต กายวาจาจิตฺตโต จ สมุฏฺฐาติ, กิริยากิริยํ, โนสญฺญาวิโมกฺขํ, อจิตฺตกํ, ปณฺณตฺติวชฺชํ, กายกมฺมํ, วจีกมฺมํ, ติจิตฺตํ, ติเวทนนฺติฯ

ปญฺจมสิกฺขาปทํฯ

6. ฉฏฺฐสิกฺขาปทวณฺณนา

[860] ฉฏฺเฐ – อภินิสีเทยฺยาติ นิสีเทยฺยฯ นิสีทิตฺวา คจฺฉนฺติยา เอกา อาปตฺติ, อนิสีทิตฺวา นิปชฺชิตฺวา คจฺฉนฺติยา เอกา, นิสีทิตฺวา นิปชฺชิตฺวา คจฺฉนฺติยา ทฺเวฯ

[863] ธุวปญฺญตฺเตติ ภิกฺขุนีนํ อตฺถาย นิจฺจปญฺญตฺเตฯ เสสํ อุตฺตานเมวฯ กถินสมุฏฺฐานํ…เป.… ติเวทนนฺติฯ

ฉฏฺฐสิกฺขาปทํฯ

7. สตฺตมสิกฺขาปทวณฺณนา

[864] สตฺตเมปิ – สพฺพํ ฉฏฺเฐ วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพํฯ

สตฺตมสิกฺขาปทํฯ

8. อฏฺฐมสิกฺขาปทวณฺณนา

[869] อฏฺฐเม – สพฺพํ อุตฺตานเมวฯ ติสมุฏฺฐานํ – กิริยํ, สญฺญาวิโมกฺขํ, สจิตฺตกํ, โลกวชฺชํ, กายกมฺมํ, วจีกมฺมํ อกุสลจิตฺตํ, ทุกฺขเวทนนฺติฯ

อฏฺฐมสิกฺขาปทํฯ

9. นวมสิกฺขาปทวณฺณนา

[875] นวเม – อภิสเปยฺยาติ สปถํ กเรยฺยฯ นิรเยน อภิสปติ นาม ‘‘นิรเย นิพฺพตฺตามิ, อวีจิมฺหิ นิพฺพตฺตามิ, นิรเย นิพฺพตฺตตุ, อวีจิมฺหิ นิพฺพตฺตตู’’ติ เอวมาทินา นเยน อกฺโกสติฯ พฺรหฺมจริเยน อภิสปติ นาม ‘‘คิหินี โหมิ, โอทาตวตฺถา โหมิ, ปริพฺพาชิกา โหมิ, อิตรา วา เอทิสา โหตู’’ติ เอวมาทินา นเยน อกฺโกสติ; วาจาย วาจาย ปาจิตฺติยํฯ ฐเปตฺวา ปน นิรยญฺจ พฺรหฺมจริยญฺจ ‘‘สุนขี สูกรี กาณา กุณี’’ติอาทินา นเยน อกฺโกสนฺติยา วาจาย วาจาย ทุกฺกฏํฯ

[878] อตฺถปุเรกฺขารายาติ อฏฺฐกถํ กเถนฺติยาฯ ธมฺมปุเรกฺขารายาติ ปาฬิํ วาเจนฺติยาฯ อนุสาสนิปุเรกฺขารายาติ ‘‘อิทานิปิ ตฺวํ เอทิสา, สาธุ วิรมสฺสุ, โน เจ วิรมสิ, อทฺธา ปุน เอวรูปานิ กมฺมานิ กตฺวา นิรเย อุปฺปชฺชิสฺสสิ, ติรจฺฉานโยนิยา อุปฺปชฺชิสฺสสี’’ติ เอวํ อนุสาสนิยํ ฐตฺวา วทนฺติยา อนาปตฺติฯ เสสํ อุตฺตานเมวฯ

ติสมุฏฺฐานํ – กิริยํ, สญฺญาวิโมกฺขํ, สจิตฺตกํ, โลกวชฺชํ, กายกมฺมํ, วจีกมฺมํ, อกุสลจิตฺตํ, ทุกฺขเวทนนฺติฯ

นวมสิกฺขาปทํฯ

10. ทสมสิกฺขาปทวณฺณนา

[879] ทสเม – สพฺพํ อุตฺตานเมวฯ ธุรนิกฺเขปสมุฏฺฐานํ – กายวาจาจิตฺตโต สมุฏฺฐาติ, กิริยํ, สญฺญาวิโมกฺขํ, สจิตฺตกํ, โลกวชฺชํ, กายกมฺมํ, วจีกมฺมํ, อกุสลกมฺมํ, ทุกฺขเวทนนฺติฯ

ทสมสิกฺขาปทํฯ

อนฺธการวคฺโค ทุติโยฯ

3. นคฺควคฺโค