[805] อาพาธปจฺจยาติ คณฺฑํ วา วณํ วา ปหริตุํ วฏฺฏติฯ เสสํ อุตฺตานเมวฯ ปฐมปาราชิกสมุฏฺฐานํ – กิริยํ, สญฺญาวิโมกฺขํ, สจิตฺตกํ, โลกวชฺชํ, กายกมฺมํ, อกุสลจิตฺตํ, ติเวทนนฺติฯ
ตติยสิกฺขาปทํฯ
4. จตุตฺถสิกฺขาปทวณฺณนา
[806] จตุตฺเถ – ปุราณราโชโรธาติ ปุราเณ คิหิภาเว รญฺโญ โอโรธาฯ จิราจิรํ คจฺฉตีติ จิเรน จิเรน คจฺฉติฯ ธาเรถาติ สกฺโกถฯ กสฺสิทํ กมฺมนฺติ วุตฺเต อนาโรจิเตปิ เอตา มยิ อาสงฺกํ กริสฺสนฺตีติ มญฺญมานา เอวมาห – ‘‘มยฺหิทํ กมฺม’’นฺติฯ
[807] ชตุมฏฺฐเกติ ชตุนา กเต มฏฺฐทณฺฑเกฯ วตฺถุวเสเนเวตํ วุตฺตํ, ยํกิญฺจิ ปน ทณฺฑกํ ปเวเสนฺติยา อาปตฺติเยวฯ เตนาห – ‘‘อนฺตมโส อุปฺปลปตฺตมฺปิ มุตฺตกรณํ ปเวเสตี’’ติฯ เอตมฺปิ จ อติมหนฺตํ, เกสรมตฺตมฺปิ ปน ปเวเสนฺติยา อาปตฺติ เอวฯ เสสํ อุตฺตานเมวฯ สมุฏฺฐานาทีนิ ตลฆาตเก วุตฺตสทิสาเนวาติฯ
จตุตฺถสิกฺขาปทํฯ
5. ปญฺจมสิกฺขาปทวณฺณนา
[810] ปญฺจเม – อติคมฺภีรํ อุทกสุทฺธิกํ อาทิยนฺตีติ อติอนฺโต ปเวเสตฺวา อุทเกน โธวนํ กุรุมานาฯ
[812] เกสคฺคมตฺตมฺปิ อติกฺกาเมตีติ วิตฺถารโต ตติยํ วา จตุตฺถํ วา องฺคุลํ คมฺภีรโต ทฺวินฺนํ ปพฺพานํ อุปริ เกสคฺคมตฺตมฺปิ ปเวเสนฺติยา ปาจิตฺติยนฺติ อตฺโถฯ