สิกฺขมานาย สามเณริยาติ เอตาสํ ททมานานํ คณฺหนฺตสฺส อนาปตฺติฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ

เอฬกโลมสมุฏฺฐานํ – กิริยํ, โนสญฺญาวิโมกฺขํ, อจิตฺตกํ, ปณฺณตฺติวชฺชํ, กายกมฺมํ, ติจิตฺตํ, ติเวทนนฺติฯ

ปฐมปาฏิเทสนียํฯ

2. ทุติยปาฏิเทสนียสิกฺขาปทวณฺณนา

[558] ทุติเย – อปสกฺก ตาว ภคินีติอาทิ อปสาเทตพฺพาการทสฺสนํฯ

[561] อตฺตโน ภตฺตํ ทาเปติ น เทตีติ เอตฺถ สเจปิ อตฺตโน ภตฺตํ เทติ, อิมินา สิกฺขาปเทน อนาปตฺติเยว, ปุริมสิกฺขาปเทน อาปตฺติฯ อญฺเญสํ ภตฺตํ เทติ น ทาเปตีติ เอตฺถ สเจปิ ทาเปยฺย, อิมินา สิกฺขาปเทน อาปตฺติ ภเวยฺยฯ เทนฺติยา ปน เนว อิมินา น ปุริเมน อาปตฺติฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ กถินสมุฏฺฐานํ – กิริยากิริยํ, โนสญฺญาวิโมกฺขํ, อจิตฺตกํ, ปณฺณตฺติวชฺชํ, กายกมฺมํ, วจีกมฺมํ, ติจิตฺตํ, ติเวทนนฺติฯ

ทุติยปาฏิเทสนียํฯ

3. ตติยปาฏิเทสนียสิกฺขาปทวณฺณนา

[562] ตติเย – อุภโตปสนฺนนฺติ ทฺวีหิ ปสนฺนํ อุปาสเกนปิ อุปาสิกายปิฯ ตสฺมิํ กิร กุเล อุโภปิ เต โสตาปนฺนาเยวฯ โภเคน หายตีติ เอทิสญฺหิ กุลํ สเจปิ อสีติโกฏิธนํ โหติ, โภเคหิ หายติเยวฯ กสฺมา? ยสฺมา ตตฺถ เนว อุปาสิกา น อุปาสโก โภเค รกฺขติฯ

[569] ฆรโต นีหริตฺวา เทนฺตีติ อาสนสาลํ วา วิหารํ วา อาเนตฺวา เทนฺติฯ สเจปิ อนาคเต ภิกฺขุมฺหิ ปฐมํเยว นีหริตฺวา ทฺวาเร ฐเปตฺวา ปจฺฉา สมฺปตฺตสฺส เทนฺติ, วฏฺฏติฯ ภิกฺขุํ ปน ทิสฺวา อนฺโตเคหโต นีหริตฺวา ทิยฺยมานํ น วฏฺฏตีติ มหาปจฺจริยํ วุตฺตํฯ

เสสเมตฺถ อุตฺตานเมว ฯ เอฬกโลมสมุฏฺฐานํ – กิริยํ, โนสญฺญาวิโมกฺขํ, อจิตฺตกํ, ปณฺณตฺติวชฺชํ, กายกมฺมํ, วจีกมฺมํ ติจิตฺตํ, ติเวทนนฺติฯ

ตติยปาฏิเทสนียํฯ

4. จตุตฺถปาฏิเทสนียสิกฺขาปทวณฺณนา

[570] จตุตฺเถ – อวรุทฺธา โหนฺตีติ ปฏิวิรุทฺธา โหนฺติฯ

[573] ปญฺจนฺนํ ปฏิสํวิทิตนฺติ ปญฺจสุ สหธมฺมิเกสุ ยํกิญฺจิ เปเสตฺวา ขาทนียํ โภชนียํ อาหริสฺสามาติ ปฏิสํวิทิตํ กตมฺปิ อปฺปฏิสํวิทิตเมวาติ อตฺโถฯ อารามํ อารามูปจารํ ฐเปตฺวาติ อารญฺญกเสนาสนารามญฺจ ตสฺส อุปจารญฺจ ฐเปตฺวา; อุปจารโต นิกฺขนฺตํ อนฺตรามคฺเค ภิกฺขุํ ทิสฺวา วา คามํ อาคตสฺส วา ปฏิสํวิทิตํ กตมฺปิ อปฺปฏิสํวิทิตเมว โหตีติ เวทิตพฺพํฯ สเจ สาสงฺกํ โหติ สาสงฺกนฺติ อาจิกฺขิตพฺพนฺติ กสฺมา อาจิกฺขิตพฺพํ? อาราเม โจเร วสนฺเต อมฺหากํ นาโรเจนฺตีติ วจนปฏิโมจนตฺถํฯ โจรา วตฺตพฺพา มนุสฺสา อิธูปจรนฺตีติ กสฺมา วตฺตพฺพํ? อตฺตโน อุปฏฺฐาเกหิ อมฺเห คณฺหาเปนฺตีติ วจนปฏิโมจนตฺถํฯ

ยาคุยา ปฏิสํวิทิเต ตสฺสา ปริวาโร อาหริยฺยตีติ ยาคุยา ปฏิสํวิทิตํ กตฺวา ‘‘กิํ สุทฺธยาคุยา ทินฺนาย ปูวภตฺตาทีนิปิ เอติสฺสา ยาคุยา ปริวารํ กตฺวา ทสฺสามา’’ติ เอวํ ยํ กิญฺจิ อาหรนฺติ, สพฺพํ ปฏิสํวิทิตเมว โหติฯ ภตฺเตน ปฏิสํวิทิเตติอาทีสุปิ เอเสว นโยฯ อสุกํ นาม กุลํ ปฏิสํวิทิตํ กตฺวา ขาทนียาทีนิ คเหตฺวา คจฺฉตีติ สุตฺวา อญฺญานิปิ เตน สทฺธิํ อตฺตโน เทยฺยธมฺมํ อาหรนฺติ, วฏฺฏติฯ ยาคุยา ปฏิสํวิทิตํ กตฺวา ปูวํ วา ภตฺตํ วา อาหรนฺติ, เอตมฺปิ วฏฺฏตีติ กุรุนฺทิยํ วุตฺตํฯ

[575] คิลานสฺสาติ อปฺปฏิสํวิทิเตปิ คิลานสฺส อนาปตฺติฯ ปฏิสํวิทิเต วา คิลานสฺส วา เสสกนฺติ เอกสฺสตฺถาย ปฏิสํวิทิตํ กตฺวา อาหฏํ, ตสฺส เสสกํ อญฺญสฺสาปิ ภุญฺชิตุํ วฏฺฏติฯ