5. มญฺจสิกฺขาปทวณฺณนา

[522] ปญฺจเม – เฉทนกํ วุตฺตนยเมวฯ

[525] ฉินฺทิตฺวา ปริภุญฺชตีติ เอตฺถ สเจ น ฉินฺทิตุกาโม โหติ, ภูมิยํ นิขณิตฺวา ปมาณํ อุปริ ทสฺเสติ, อุตฺตานํ วา กตฺวา ปริภุญฺชติ, อุกฺขิปิตฺวา วา ตุลาสงฺฆาเฏ ฐเปตฺวา อฏฺฏํ กตฺวา ปริภุญฺชติ, สพฺพํ วฏฺฏติฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ ฉสมุฏฺฐานํฯ

มญฺจสิกฺขาปทํ ปญฺจมํฯ

6. ตูโลนทฺธสิกฺขาปทวณฺณนา

[526] ฉฏฺเฐ – ตูลํ โอนทฺธเมตฺถาติ ตูโลนทฺธํ; ตูลํ ปกฺขิปิตฺวา อุปริ จิมิลิกาย โอนทฺธนฺติ วุตฺตํ โหติฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ ฉสมุฏฺฐานํฯ

ตูโลนทฺธสิกฺขาปทํ ฉฏฺฐํฯ

7. นิสีทนสิกฺขาปทวณฺณนา

[531-4] สตฺตเม – นิสีทนํ อนุญฺญาตํ โหตีติ กตฺถ อนุญฺญาตํ? จีวรกฺขนฺธเก ปณีตโภชนวตฺถุสฺมิํฯ วุตฺตญฺหิ ตตฺถ – ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, กายคุตฺติยา จีวรคุตฺติยา เสนาสนคุตฺติยา นิสีทน’’นฺติ (มหาว. 353)ฯ เสยฺยถาปิ ปุราณาสิโกฏฺโฐติ ยถา นาม ปุราณจมฺมกาโรติ อตฺโถฯ ยถา หิ จมฺมกาโร จมฺมํ วิตฺถตํ กริสฺสามีติ อิโต จิโต จ สมญฺฉติ, กฑฺฒติ; เอวํ โสปิ ตํ นิสีทนํฯ เตน ตํ ภควา เอวมาห – ‘‘นิสีทนํ นาม สทสํ วุจฺจตี’’ติ สนฺถตสทิสํ สนฺถริตฺวา เอกสฺมิํ อนฺเต สุคตวิทตฺถิยา วิทตฺถิมตฺเต ปเทเส ทฺวีสุ ฐาเนสุ ผาเลตฺวา ติสฺโส ทสา กริยนฺติ, ตาหิ ทสาหิ สทสํ นาม วุจฺจติฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ ฉสมุฏฺฐานํฯ

นิสีทนสิกฺขาปทํ สตฺตมํฯ

8. กณฺฑุปฏิจฺฉาทิสิกฺขาปทวณฺณนา

[537] อฏฺฐเม – กณฺฑุปฏิจฺฉาทิ อนุญฺญาตา โหตีติ กตฺถ อนุญฺญาตา? จีวรกฺขนฺธเก เพลฏฺฐสีสวตฺถุสฺมิํฯ วุตฺตญฺหิ ตตฺถ – ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ยสฺส กณฺฑุ วา ปิฬกา วา อสฺสาโว วา ถุลฺลกจฺฉุ วา อาพาโธ ตสฺส กณฺฑุปฏิจฺฉาทิ’’นฺติ (มหาว. 354)ฯ

[539] ยสฺส อโธนาภิ อุพฺภชาณุมณฺฑลนฺติ ยสฺส ภิกฺขุโน นาภิยา เหฏฺฐา ชาณุมณฺฑลานํ อุปริฯ กณฺฑูติ กจฺฉุฯ ปิฬกาติ โลหิตตุณฺฑิกา สุขุมปิฬกาฯ อสฺสาโวติ อริสภคนฺทรมธุเมหาทีนํ วเสน อสุจิปคฺฆรณกํฯ ถุลฺลกจฺฉุ วา อาพาโธติ มหาปิฬกาพาโธ วุจฺจติฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ ฉสมุฏฺฐานํฯ

กณฺฑุปฏิจฺฉาทิสิกฺขาปทํ อฏฺฐมํฯ

9. วสฺสิกสาฏิกสิกฺขาปทวณฺณนา

[542] นวเม – วสฺสิกสาฏิกา อนุญฺญาตา โหตีติ กตฺถ อนุญฺญาตา? จีวรกฺขนฺธเก วิสาขาวตฺถุสฺมิํฯ วุตฺตญฺหิ ตตฺถ – ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, วสฺสิกสาฏิก’’นฺติ (มหาว. 352)ฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ ฉสมุฏฺฐานํฯ

วสฺสิกสาฏิกสิกฺขาปทํ นวมํฯ

10. นนฺทตฺเถรสิกฺขาปทวณฺณนา

[547] ทสเม – จตุรงฺคุโลมโกติ จตูหิ องฺคุเลหิ อูนกปฺปมาโณฯ เสสํ อุตฺตานเมวฯ ฉสมุฏฺฐานํฯ

นนฺทตฺเถรสิกฺขาปทํ ทสมํฯ

สมตฺโต วณฺณนากฺกเมน รตนวคฺโค นวโมฯ

อุทฺทิฏฺฐา โขติอาทิ วุตฺตนยเมวาติฯ

สมนฺตปาสาทิกาย วินยสํวณฺณนาย

ขุทฺทกวณฺณนา สมตฺตาฯ

ปาจิตฺติยกณฺฑํ นิฏฺฐิตํฯ