2. สงฺขฺยาวาโร

[14] นเหตุยา จตฺตาริ, นอารมฺมเณ ตีณิ, นอธิปติยา นว…เป.… นกมฺเม ตีณิ, นวิปาเก นว, นอาหาเร เอกํ…เป.… โนวิคเต ตีณิฯ

4. นิสฺสยวาโร

(เอวํ อิตเร ทฺเว คณนาปิ นิสฺสยวาโรปิ กาตพฺโพฯ)

5. สํสฏฺฐวาโร

1-4. ปจฺจยานุโลมาทิ

[15] กิเลสํ ธมฺมํ สํสฏฺโฐ กิเลโส ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – โลภํ สํสฏฺโฐ โมโห ทิฏฺฐิ ถินํ อุทฺธจฺจํ อหิริกํ อโนตฺตปฺปํฯ (จกฺกํฯ เอวํ นว ปญฺหา กาตพฺพาฯ)

เหตุยา นว, อารมฺมเณ นว (สพฺพตฺถ นว), วิปาเก เอกํ…เป.… อวิคเต นวฯ

อนุโลมํฯ

กิเลสํ ธมฺมํ สํสฏฺโฐ กิเลโส ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา (เอวํ นเหตุปญฺหา จตฺตาริ กาตพฺพาฯ)

นเหตุยา จตฺตาริ, นอธิปติยา นว, นปุเรชาเต นว, นปจฺฉาชาเต นว, นอาเสวเน นว, นกมฺเม ตีณิ, นวิปาเก นว, นฌาเน เอกํ, นมคฺเค เอกํ, นวิปฺปยุตฺเต นวฯ

ปจฺจนียํฯ

6. สมฺปยุตฺตวาโร

(เอวํ อิตเร ทฺเว คณนาปิ สมฺปยุตฺตวาโรปิ กาตพฺโพฯ)

7. ปญฺหาวาโร

1. ปจฺจยานุโลมํ

1. วิภงฺควาโร

เหตุปจฺจโย

[16] กิเลโส ธมฺโม กิเลสสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – กิเลสา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ กิเลสานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (มูลํ ปุจฺฉิตพฺพํฯ) กิเลสา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺฐานานญฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (มูลํ ปุจฺฉิตพฺพํฯ) กิเลสา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ กิเลสานํ จิตฺตสมุฏฺฐานานญฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (3)

โนกิเลโส ธมฺโม โนกิเลสสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – โนกิเลสา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺฐานานญฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป.…ฯ (1)

อารมฺมณปจฺจโย

[17] กิเลโส ธมฺโม กิเลสสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – กิเลเส อารพฺภ กิเลสา อุปฺปชฺชนฺติฯ (มูลํ ปุจฺฉิตพฺพํฯ) กิเลเส อารพฺภ โนกิเลสา ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติฯ (มูลํ ปุจฺฉิตพฺพํฯ) กิเลเส อารพฺภ กิเลสา จ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติฯ (3)

[18] โนกิเลโส ธมฺโม โนกิเลสสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ทานํ…เป.… สีลํ…เป.… อุโปสถกมฺมํ…เป.… ปุพฺเพ สุจิณฺณานิ…เป.… ฌานา วุฏฺฐหิตฺวา ฌานํ ปจฺจเวกฺขติ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ ราโค…เป.… ทิฏฺฐิ…เป.… วิจิกิจฺฉา…เป.… อุทฺธจฺจํ…เป.… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; อริยา มคฺคา วุฏฺฐหิตฺวา…เป.… ผลสฺส, อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย; จกฺขุํ…เป.… วตฺถุํ โนกิเลเส ขนฺเธ อนิจฺจโต…เป.… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ, ทิพฺพาย โสตธาตุยา สทฺทํ สุณาติ…เป.… อนาคตํสญาณสฺส, อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (1)

โนกิเลโส ธมฺโม กิเลสสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ทานํ…เป.… ฌานา วุฏฺฐหิตฺวา ฌานํ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ ราโค…เป.… ทิฏฺฐิ…เป.… วิจิกิจฺฉา…เป.… อุทฺธจฺจํ อุปฺปชฺชติ, ฌาเน ปริหีเน วิปฺปฏิสาริสฺส โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ, จกฺขุํ…เป.… วตฺถุํ โนกิเลเส ขนฺเธ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ ราโค…เป.… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติฯ (2)

โนกิเลโส ธมฺโม กิเลสสฺส จ โนกิเลสสฺส จ ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ทานํ…เป.… ฌานา วุฏฺฐหิตฺวา…เป.… จกฺขุํ…เป.… วตฺถุํ โนกิเลเส ขนฺเธ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ กิเลสา จ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติฯ (3)