(เอวํ ปฏิจฺจวาโรปิ สหชาตวาโรปิ ปจฺจยวาโรปิ นิสฺสยวาโรปิ สํสฏฺฐวาโรปิ สมฺปยุตฺตวาโรปิ กิเลสทุกสทิสาฯ นินฺนานากรณํฯ อามสนํ นานํฯ)

7. ปญฺหาวาโร

1. ปจฺจยานุโลมํ

1. วิภงฺควาโร

เหตุปจฺจโย

[75] กิเลโส เจว สํกิเลสิโก จ ธมฺโม กิเลสสฺส เจว สํกิเลสิกสฺส จ ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – กิเลสา เจว สํกิเลสิกา จ เหตู สมฺปยุตฺตกานํ กิเลสานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย (เอวํ จตฺตาริ, กิเลสทุกสทิสํฯ) (4)

อารมฺมณปจฺจโย

[76] กิเลโส เจว สํกิเลสิโก จ ธมฺโม กิเลสสฺส เจว สํกิเลสิกสฺส จ ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – กิเลเส อารพฺภ กิเลสา อุปฺปชฺชนฺติฯ (มูลํ กาตพฺพํฯ) กิเลเส อารพฺภ สํกิเลสิกา เจว โน จ กิเลสา ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติฯ (มูลํ กาตพฺพํฯ) กิเลเส อารพฺภ กิเลสา จ สมฺปยุตฺตกา จ ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติฯ (3)

[77] สํกิเลสิโก เจว โน จ กิเลโส ธมฺโม สํกิเลสิกสฺส เจว โน จ กิเลสสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ทานํ…เป.… สีลํ…เป.… อุโปสถกมฺมํ…เป.… ปุพฺเพ สุจิณฺณานิ…เป.… ฌานา วุฏฺฐหิตฺวา ฌานํ ปจฺจเวกฺขติ, อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ ราโค อุปฺปชฺชติ…เป.… อุทฺธจฺจํ อุปฺปชฺชติ, ฌาเน ปริหีเน วิปฺปฏิสาริสฺส โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; อริยา โคตฺรภุํ ปจฺจเวกฺขนฺติ, โวทานํ ปจฺจเวกฺขนฺติ, จกฺขุํ…เป.… วตฺถุํ สํกิเลสิเก เจว โน จ กิเลเส ขนฺเธ อนิจฺจโต…เป.… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ…เป.… อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย (อิตเร ทฺเว กิเลสทุกสทิสา, ฆฏนารมฺมณาปิ กิเลสทุกสทิสา)ฯ

อธิปติปจฺจโย

[78] กิเลโส เจว สํกิเลสิโก จ ธมฺโม กิเลสสฺส เจว สํกิเลสิกสฺส จ ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ… ตีณิฯ

สํกิเลสิโก เจว โน จ กิเลโส ธมฺโม สํกิเลสิกสฺส เจว โน จ กิเลสสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติฯ อารมฺมณาธิปติ – ทานํ…เป.… สีลํ…เป.… อุโปสถกมฺมํ…เป.… ปุพฺเพ สุจิณฺณานิ…เป.… ฌานา วุฏฺฐหิตฺวา ฌานํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติ, เสกฺขา โคตฺรภุํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขนฺติ, โวทานํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขนฺติ; จกฺขุํ…เป.… วตฺถุํ สํกิเลสิเก เจว โน จ กิเลเส ขนฺเธ ครุํ กตฺวา สํกิเลสิกา เจว โน จ กิเลสา ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺติฯ สหชาตาธิปติ – สํกิเลสิกา เจว โน จ กิเลสาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺฐานานญฺจ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (อิตเร ทฺเวปิ กิเลสทุกสทิสาฯ ฆฏนาธิปติปิฯ)

อนนฺตรปจฺจยาทิ

[79] กิเลโส เจว สํกิเลสิโก จ ธมฺโม กิเลสสฺส เจว สํกิเลสิกสฺส จ ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย… ตีณิ (กิเลสทุกสทิสา)ฯ

สํกิเลสิโก เจว โน จ กิเลโส ธมฺโม สํกิเลสิกสฺส เจว โน จ กิเลสสฺส ธมฺมสฺส อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย – ปุริมา ปุริมา สํกิเลสิกา เจว โน จ กิเลสา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ สํกิเลสิกานญฺเจว โน จ กิเลสานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโย; อนุโลมํ โคตฺรภุสฺส… อนุโลมํ โวทานสฺส… อาวชฺชนา สํกิเลสิกานญฺเจว โน จ กิเลสานํ ขนฺธานํ อนนฺตรปจฺจเยน ปจฺจโยฯ

(อิตเร ทฺเว อนนฺตรา กิเลสทุกสทิสา, นินฺนานากรณาฯ ฆฏนานนฺตรมฺปิ สพฺเพ ปจฺจยา กิเลสทุกสทิสา , นินฺนานากรณาฯ อุปนิสฺสเย โลกุตฺตรํ นตฺถิ, อิทํ ทุกํ กิเลสทุกสทิสํ, นินฺนานากรณํฯ)

กิเลสสํกิเลสิกทุกํ นิฏฺฐิตํฯ

80. กิเลสสํกิลิฏฺฐทุกํ

1. ปฏิจฺจวาโร

1. ปจฺจยานุโลมํ

1. วิภงฺควาโร