อนิยฺยานิกํ ธมฺมํ สํสฏฺโฐ อนิยฺยานิโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – อนิยฺยานิกํ เอกํ ขนฺธํ สํสฏฺฐา ตโย ขนฺธา…เป.… ทฺเว ขนฺเธ…เป.… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป.…ฯ (1)

เหตุยา ทฺเว, อารมฺมเณ ทฺเว (สพฺพตฺถ ทฺเว), วิปาเก เอกํ…เป.… อวิคเต ทฺเว (อนุโลมํ)ฯ

นเหตุยา เอกํ, นอธิปติยา ทฺเว, นปุเรชาเต ทฺเว, นปจฺฉาชาเต ทฺเว, นอาเสวเน เอกํ, นกมฺเม ทฺเว, นวิปาเก ทฺเว, นฌาเน เอกํ, นมคฺเค เอกํ, นวิปฺปยุตฺเต ทฺเว (ปจฺจนียํ)ฯ

6. สมฺปยุตฺตวาโร

(เอวํ อิตเร ทฺเว คณนาปิ สมฺปยุตฺตวาโรปิ กาตพฺโพฯ)

7. ปญฺหาวาโร

1. ปจฺจยานุโลมํ

1. วิภงฺควาโร

เหตุปจฺจโย

[313] นิยฺยานิโก ธมฺโม นิยฺยานิกสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – นิยฺยานิกา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (มูลํ กาตพฺพํฯ) นิยฺยานิกา เหตู จิตฺตสมุฏฺฐานานํ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (มูลํ กาตพฺพํฯ) นิยฺยานิกา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺฐานานญฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (3)

อนิยฺยานิโก ธมฺโม อนิยฺยานิกสฺส ธมฺมสฺส เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย – อนิยฺยานิกา เหตู สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺฐานานญฺจ รูปานํ เหตุปจฺจเยน ปจฺจโย ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป.…ฯ (1)

อารมฺมณปจฺจโย

[314] นิยฺยานิโก ธมฺโม อนิยฺยานิกสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – อริยา มคฺคา วุฏฺฐหิตฺวา มคฺคํ ปจฺจเวกฺขนฺติ, เจโตปริยญาเณน นิยฺยานิกจิตฺตสมงฺคิสฺส จิตฺตํ ชานาติ, นิยฺยานิกา ขนฺธา เจโตปริยญาณสฺส, ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติญาณสฺส, อนาคตํสญาณสฺส, อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (1)

อนิยฺยานิโก ธมฺโม อนิยฺยานิกสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – ทานํ…เป.… สีลํ…เป.… อุโปสถกมฺมํ กตฺวา ตํ ปจฺจเวกฺขติ อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ อารพฺภ ราโค อุปฺปชฺชติ…เป.… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; ปุพฺเพ สุจิณฺณานิ…เป.… ฌานา…เป.… อริยา ผลํ ปจฺจเวกฺขนฺติ, นิพฺพานํ ปจฺจเวกฺขนฺติ, นิพฺพานํ โคตฺรภุสฺส, โวทานสฺส, ผลสฺส, อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย; อริยา ปหีเน กิเลเส…เป.… วิกฺขมฺภิเต…เป.… ปุพฺเพ สมุทาจิณฺเณ…เป.… จกฺขุํ…เป.… วตฺถุํ อนิยฺยานิเก ขนฺเธ อนิจฺจโต…เป.… โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ; ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ, ทิพฺพาย โสตธาตุยา สทฺทํ สุณาติ, เจโตปริยญาเณน อนิยฺยานิกจิตฺตสมงฺคิสฺส จิตฺตํ ชานาติ, อากาสานญฺจายตนํ วิญฺญาณญฺจายตนสฺส…เป.… อากิญฺจญฺญายตนํ เนวสญฺญานาสญฺญายตนสฺส…เป.… รูปายตนํ จกฺขุวิญฺญาณสฺส…เป.… โผฏฺฐพฺพายตนํ กายวิญฺญาณสฺส…เป.… อนิยฺยานิกา ขนฺธา อิทฺธิวิธญาณสฺส, เจโตปริยญาณสฺส, ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติญาณสฺส, ยถากมฺมูปคญาณสฺส, อนาคตํสญาณสฺส, อาวชฺชนาย อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโยฯ

อนิยฺยานิโก ธมฺโม นิยฺยานิกสฺส ธมฺมสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโย – นิพฺพานํ มคฺคสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (2)

อธิปติปจฺจโย

[315] นิยฺยานิโก ธมฺโม นิยฺยานิกสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโยฯ สหชาตาธิปติ – นิยฺยานิกาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโยฯ นิยฺยานิโก ธมฺโม อนิยฺยานิกสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติฯ อารมฺมณาธิปติ – อริยา มคฺคา วุฏฺฐหิตฺวา มคฺคํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขนฺติฯ สหชาตาธิปติ – นิยฺยานิกาธิปติ จิตฺตสมุฏฺฐานานํ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (มูลํ กาตพฺพํฯ) นิยฺยานิกาธิปติ สมฺปยุตฺตกานํ ขนฺธานํ จิตฺตสมุฏฺฐานานญฺจ รูปานํ อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (3)

[316] อนิยฺยานิโก ธมฺโม อนิยฺยานิกสฺส ธมฺมสฺส อธิปติปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณาธิปติ, สหชาตาธิปติฯ