เมนู

[174] ‘‘เอวํ วุตฺเต, ภนฺเต, ปกุโธ กจฺจายโน มํ เอตทโวจ – ‘สตฺติเม, มหาราช, กายา อกฏา อกฏวิธา อนิมฺมิตา อนิมฺมาตา วญฺฌา กูฏฏฺฐา เอสิกฏฺฐายิฏฺฐิตาฯ เต น อิญฺชนฺติ , น วิปริณมนฺติ, น อญฺญมญฺญํ พฺยาพาเธนฺติ, นาลํ อญฺญมญฺญสฺส สุขาย วา ทุกฺขาย วา สุขทุกฺขาย วาฯ กตเม สตฺต? ปถวิกาโย, อาโปกาโย, เตโชกาโย, วาโยกาโย, สุเข, ทุกฺเข, ชีเว สตฺตเม – อิเม สตฺต กายา อกฏา อกฏวิธา อนิมฺมิตา อนิมฺมาตา วญฺฌา กูฏฏฺฐา เอสิกฏฺฐายิฏฺฐิตาฯ เต น อิญฺชนฺติ, น วิปริณมนฺติ, น อญฺญมญฺญํ พฺยาพาเธนฺติ, นาลํ อญฺญมญฺญสฺส สุขาย วา ทุกฺขาย วา สุขทุกฺขาย วาฯ ตตฺถ นตฺถิ หนฺตา วา ฆาเตตา วา, โสตา วา สาเวตา วา, วิญฺญาตา วา วิญฺญาเปตา วาฯ โยปิ ติณฺเหน สตฺเถน สีสํ ฉินฺทติ, น โกจิ กิญฺจิ [กญฺจิ (กํ.)] ชีวิตา โวโรเปติ; สตฺตนฺนํ ตฺเวว [สตฺตนฺนํ เยว (สี. สฺยา. กํ. ปี.)] กายานมนฺตเรน สตฺถํ วิวรมนุปตตี’ติฯ

[175] ‘‘อิตฺถํ โข เม, ภนฺเต, ปกุโธ กจฺจายโน สนฺทิฏฺฐิกํ สามญฺญผลํ ปุฏฺโฐ สมาโน อญฺเญน อญฺญํ พฺยากาสิฯ เสยฺยถาปิ, ภนฺเต, อมฺพํ วา ปุฏฺโฐ ลพุชํ พฺยากเรยฺย, ลพุชํ วา ปุฏฺโฐ อมฺพํ พฺยากเรยฺย; เอวเมว โข เม, ภนฺเต, ปกุโธ กจฺจายโน สนฺทิฏฺฐิกํ สามญฺญผลํ ปุฏฺโฐ สมาโน อญฺเญน อญฺญํ พฺยากาสิฯ ตสฺส มยฺหํ, ภนฺเต, เอตทโหสิ – ‘กถญฺหิ นาม มาทิโส สมณํ วา พฺราหฺมณํ วา วิชิเต วสนฺตํ อปสาเทตพฺพํ มญฺเญยฺยา’ติฯ โส โข อหํ, ภนฺเต, ปกุธสฺส กจฺจายนสฺส ภาสิตํ เนว อภินนฺทิํ นปฺปฏิกฺโกสิํ, อนภินนฺทิตฺวา อปฺปฏิกฺโกสิตฺวา อนตฺตมโน, อนตฺตมนวาจํ อนิจฺฉาเรตฺวา ตเมว วาจํ อนุคฺคณฺหนฺโต อนิกฺกุชฺชนฺโต อุฏฺฐายาสนา ปกฺกมิํฯ

นิคณฺฐนาฏปุตฺตวาโท

[176] ‘‘เอกมิทาหํ, ภนฺเต, สมยํ เยน นิคณฺโฐ นาฏปุตฺโต เตนุปสงฺกมิํ ; อุปสงฺกมิตฺวา นิคณฺเฐน นาฏปุตฺเตน สทฺธิํ สมฺโมทิํฯ สมฺโมทนียํ กถํ สารณียํ วีติสาเรตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิํฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข อหํ, ภนฺเต, นิคณฺฐํ นาฏปุตฺตํ เอตทโวจํ – ‘ยถา นุ โข อิมานิ, โภ อคฺคิเวสฺสน, ปุถุสิปฺปายตนานิ…เป.… สกฺกา นุ โข, โภ อคฺคิเวสฺสน, เอวเมว ทิฏฺเฐว ธมฺเม สนฺทิฏฺฐิกํ สามญฺญผลํ ปญฺญเปตุ’นฺติ?

[177] ‘‘เอวํ วุตฺเต, ภนฺเต, นิคณฺโฐ นาฏปุตฺโต มํ เอตทโวจ – ‘อิธ, มหาราช, นิคณฺโฐ จาตุยามสํวรสํวุโต โหติฯ กถญฺจ, มหาราช, นิคณฺโฐ จาตุยามสํวรสํวุโต โหติ? อิธ, มหาราช, นิคณฺโฐ สพฺพวาริวาริโต จ โหติ, สพฺพวาริยุตฺโต จ, สพฺพวาริธุโต จ, สพฺพวาริผุโฏ จฯ เอวํ โข, มหาราช, นิคณฺโฐ จาตุยามสํวรสํวุโต โหติ ฯ ยโต โข, มหาราช, นิคณฺโฐ เอวํ จาตุยามสํวรสํวุโต โหติ; อยํ วุจฺจติ, มหาราช, นิคณฺโฐ [นิคณฺโฐ นาฏปุตฺโต (สฺยา. ก.)] คตตฺโต จ ยตตฺโต จ ฐิตตฺโต จา’ติฯ

[178] ‘‘อิตฺถํ โข เม, ภนฺเต, นิคณฺโฐ นาฏปุตฺโต สนฺทิฏฺฐิกํ สามญฺญผลํ ปุฏฺโฐ สมาโน จาตุยามสํวรํ พฺยากาสิฯ เสยฺยถาปิ, ภนฺเต, อมฺพํ วา ปุฏฺโฐ ลพุชํ พฺยากเรยฺย, ลพุชํ วา ปุฏฺโฐ อมฺพํ พฺยากเรยฺย; เอวเมว โข เม, ภนฺเต, นิคณฺโฐ นาฏปุตฺโต สนฺทิฏฺฐิกํ สามญฺญผลํ ปุฏฺโฐ สมาโน จาตุยามสํวรํ พฺยากาสิฯ ตสฺส มยฺหํ, ภนฺเต, เอตทโหสิ – ‘กถญฺหิ นาม มาทิโส สมณํ วา พฺราหฺมณํ วา วิชิเต วสนฺตํ อปสาเทตพฺพํ มญฺเญยฺยา’ติ ฯ โส โข อหํ, ภนฺเต, นิคณฺฐสฺส นาฏปุตฺตสฺส ภาสิตํ เนว อภินนฺทิํ นปฺปฏิกฺโกสิํฯ อนภินนฺทิตฺวา อปฺปฏิกฺโกสิตฺวา อนตฺตมโน อนตฺตมนวาจํ อนิจฺฉาเรตฺวา ตเมว วาจํ อนุคฺคณฺหนฺโต อนิกฺกุชฺชนฺโต อุฏฺฐายาสนา ปกฺกมิํฯ

สญฺจยเพลฏฺฐปุตฺตวาโท

[179] ‘‘เอกมิทาหํ, ภนฺเต, สมยํ เยน สญฺจโย เพลฏฺฐปุตฺโต เตนุปสงฺกมิํ; อุปสงฺกมิตฺวา สญฺจเยน เพลฏฺฐปุตฺเตน สทฺธิํ สมฺโมทิํฯ สมฺโมทนียํ กถํ สารณียํ วีติสาเรตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิํฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข อหํ ภนฺเต, สญฺจยํ เพลฏฺฐปุตฺตํ เอตทโวจํ – ‘ยถา นุ โข อิมานิ, โภ สญฺจย, ปุถุสิปฺปายตนานิ…เป.… สกฺกา นุ โข, โภ สญฺจย, เอวเมว ทิฏฺเฐว ธมฺเม สนฺทิฏฺฐิกํ สามญฺญผลํ ปญฺญเปตุ’นฺติ?

[180] ‘‘เอวํ วุตฺเต, ภนฺเต, สญฺจโย เพลฏฺฐปุตฺโต มํ เอตทโวจ – ‘อตฺถิ ปโร โลโกติ อิติ เจ มํ ปุจฺฉสิ, อตฺถิ ปโร โลโกติ อิติ เจ เม อสฺส, อตฺถิ ปโร โลโกติ อิติ เต นํ พฺยากเรยฺยํฯ