เต วต, วาเสฏฺฐ, เตวิชฺชา พฺราหฺมณา เย ธมฺมา พฺราหฺมณการกา เต ธมฺเม ปหาย วตฺตมานา, เย ธมฺมา อพฺราหฺมณการกา เต ธมฺเม สมาทาย วตฺตมานา ปญฺจหิ นีวรเณหิ อาวุฏา นิวุฏา โอนทฺธา ปริโยนทฺธา [ปริโยนทฺธา, เต (สฺยา. ก.)] กายสฺส เภทา ปรํ มรณา พฺรหฺมานํ สหพฺยูปคา ภวิสฺสนฺตี’’ติ, เนตํ ฐานํ วิชฺชติฯ

สํสนฺทนกถา

[550] ‘‘ตํ กิํ มญฺญสิ, วาเสฏฺฐ, กินฺติ เต สุตํ พฺราหฺมณานํ วุทฺธานํ มหลฺลกานํ อาจริยปาจริยานํ ภาสมานานํ, สปริคฺคโห วา พฺรหฺมา อปริคฺคโห วา’’ติ? ‘‘อปริคฺคโห, โภ โคตม’’ฯ ‘‘สเวรจิตฺโต วา อเวรจิตฺโต วา’’ติ? ‘‘อเวรจิตฺโต, โภ โคตม’’ฯ ‘‘สพฺยาปชฺชจิตฺโต วา อพฺยาปชฺชจิตฺโต วา’’ติ? ‘‘อพฺยาปชฺชจิตฺโต, โภ โคตม’’ฯ ‘‘สํกิลิฏฺฐจิตฺโต วา อสํกิลิฏฺฐจิตฺโต วา’’ติ? ‘‘อสํกิลิฏฺฐจิตฺโต, โภ โคตม’’ฯ ‘‘วสวตฺตี วา อวสวตฺตี วา’’ติ? ‘‘วสวตฺตี, โภ โคตม’’ฯ

‘‘ตํ กิํ มญฺญสิ, วาเสฏฺฐ, สปริคฺคหา วา เตวิชฺชา พฺราหฺมณา อปริคฺคหา วา’’ติ? ‘‘สปริคฺคหา, โภ โคตม’’ฯ ‘‘สเวรจิตฺตา วา อเวรจิตฺตา วา’’ติ? ‘‘สเวรจิตฺตา, โภ โคตม’’ ฯ ‘‘สพฺยาปชฺชจิตฺตา วา อพฺยาปชฺชจิตฺตา วา’’ติ? ‘‘สพฺยาปชฺชจิตฺตา, โภ โคตม’’ฯ ‘‘สํกิลิฏฺฐจิตฺตา วา อสํกิลิฏฺฐจิตฺตา วา’’ติ? ‘‘สํกิลิฏฺฐจิตฺตา, โภ โคตม’’ฯ ‘‘วสวตฺตี วา อวสวตฺตี วา’’ติ? ‘‘อวสวตฺตี, โภ โคตม’’ฯ

[551] ‘‘อิติ กิร, วาเสฏฺฐ, สปริคฺคหา เตวิชฺชา พฺราหฺมณา อปริคฺคโห พฺรหฺมาฯ อปิ นุ โข สปริคฺคหานํ เตวิชฺชานํ พฺราหฺมณานํ อปริคฺคเหน พฺรหฺมุนา สทฺธิํ สํสนฺทติ สเมตี’’ติ? ‘‘โน หิทํ, โภ โคตม’’ฯ ‘‘สาธุ, วาเสฏฺฐ, เต วต, วาเสฏฺฐ, สปริคฺคหา เตวิชฺชา พฺราหฺมณา กายสฺส เภทา ปรํ มรณา อปริคฺคหสฺส พฺรหฺมุโน สหพฺยูปคา ภวิสฺสนฺตี’’ติ, เนตํ ฐานํ วิชฺชติฯ